Zimowe okazje edukacyjne
Spotkałam się z opinią, że zimą nie ma w lesie czego oglądać. Nic bardziej mylnego! Trzeba się tylko nauczyć „widzieć”. Każdy spacer może dostarczyć ciekawych wrażeń. Warto nauczyć patrzyć na zimowy las dzieci, młodzież, a także dorosłych. I co ciekawe, zimą można także obserwować liście drzew, i to nie tylko iglastych. Na wielu osobnikach gatunków liściastych, najczęściej na nisko położonych gałęziach wiszą suche liście, które nie opadły. Można więc rozpoznać dęby, buki, graby… Ponieważ jednak większość liści znalazło się w ściółce, widoczne są ciekawe pokroje drzew. Mam w moim lesie kilka ulubionych, np. sosna w objęciach graba (zdjęcie nr 1).
Zimą można także zwrócić uwagę na rośliny zimozielone. Dzisiaj na spacerze spotkałam spośród roślin drzewiastych: cisy, jodły, sosny, bluszcz oraz jeżynę (zdjęcie nr 2); natomiast spośród roślin zielnych mchy i szczawik zajęczy. Ciekawa jest także zimą obserwacja grzybów. Dzisiaj spotkałam drzewo obrośnięte boczniakami oraz porosty (zdjęcie nr 3).
Szczególnych wrażeń dostarcza obserwacja śladów pozostawionych przez zwierzęta. Są to nie tylko tropy, czyli odciski łap na śniegu, piasku, błocie. To także nory, kryjówki oraz gniazda widoczne w bezlistnych koronach drzew i krzewów. Na śniegu łatwo zaobserwować odchody zwierząt, a na ich podstawie określić gatunek zwierzęcia które w danym miejscu przebywało. Ciekawa jest także obserwacja śladów żerowania ssaków i ptaków. Wytrawni tropiciele potrafią określić na podstawie sposobu dobierania się do szyszek, czy dany ślad pozostawiła mysz, czy wiewiórka (zdjęcie nr 4). Rzadziej spotyka się resztki łupu pozostawione przez drapieżniki.
Podczas zimowych spacerów można także zaobserwować leżące na śniegu nasiona i owoce. W tym okresie opadają między innymi owocostany grabu. To co widać na zdjęciu (zdjęcie nr 5) to nie są nasiona. Grab posiada owoce suche nie otwierające się („nie pękające”). Owocnia nie otwiera się przy dojrzewaniu i nie uwalnia nasienia, jest twarda. Warto zwrócić uwagę na to, że orzeszek jest żeberkowany i osadzony w kącie dużego, trójklapowego skrzydełka.
Hanka
