Leśnicy zadbają o bezpieczeństwo w Puszczy Białowieskiej

Narastające zagrożenie dla życia i zdrowia mieszkańców i turystów, wysoki poziom zagrożenia pożarowego oraz konieczność aktywnej ochrony cennych siedlisk i gatunków zmuszają leśników z terenów nadleśnictw w Puszczy Białowieskiej do podjęcia niezbędnych działań. Dlatego zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej, UNESCO oraz Ministerstwa Środowiska, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku rozpoczęła procedurę aktualizacji planów urządzenia lasu dla nadleśnictw Białowieża, Browsk i Hajnówka.
25.04.2019

Narastające zagrożenie dla życia i zdrowia mieszkańców i turystów, wysoki poziom zagrożenia pożarowego oraz konieczność aktywnej ochrony cennych siedlisk i gatunków zmuszają leśników z terenów nadleśnictw w Puszczy Białowieskiej do podjęcia niezbędnych działań. Dlatego zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej, UNESCO oraz Ministerstwa Środowiska, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku rozpoczęła procedurę aktualizacji planów urządzenia lasu dla nadleśnictw Białowieża, Browsk i Hajnówka.

Ze względu na konieczność reakcji na trwającą od 2012 r. klęskę kornika drukarza i spowodowane tym masowe zamieranie świerków, nadleśnictwa Białowieża, Browsk i Hajnówka wyczerpały zaplanowane w planach na 10 lat limity cięć. Tymczasem obecnie na terenie całej puszczy znajdują setki tysięcy zamarłych drzew o łącznej masie ponad 6 mln m3.

Wszystkie trzy puszczańskie nadleśnictwa planują usuwanie drzew poza lasami w wieku ponad 100 lat, drzewostanami wilgotnymi i bagiennymi oraz pionierskimi (wyjątkiem jest kilka wydzieleń na terenie jednostki wojskowej) oraz poza obszarem ochrony ścisłej i częściowej I i II, funkcjonujących w ramach obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO. W takich miejscach prace związane z zapewnieniem bezpieczeństwa przy drogach polegać będą wyłącznie na obalaniu drzew grożących upadkiem na szlaki komunikacyjne i pozostawianiu ich na miejscu do naturalnego rozkładu.

W przypadku Nadleśnictwa Białowieża konieczność zmian obowiązujących dokumentów wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z kwietnia 2018 r. i polskich zobowiązań wobec Komisji Europejskiej, a także wytycznych UNESCO. Stworzenie nowego aneksu jest bowiem jedyną prawną możliwością uchylenia aneksu z marca 2016 r., zakwestionowanego przez TSUE. W przygotowanym przez Nadleśnictwo Białowieża nowym wniosku o aneks wnosi ono o zredukowanie ilości drewna zaplanowanej do pozyskania w latach 2012–2021 do 108,8 tys. m3 – o blisko 60 proc. mniej niż w poprzednim aneksie.  Oznacza to, że przez najbliższe trzy lata Nadleśnictwo Białowieża będzie mogło pozyskać w celu wykonania niezbędnych prac w sumie tylko 4,3 tys. m3 drewna – niecałe 1,5 tys. m3 rocznie.

 

mapka strefy.png

 

Łącznie wnioski o aneksy zakładają pozyskanie przez nadleśnictwa Białowieża, Browsk i Hajnówka 154,7 tys. m3 drewna w ciągu trzech najbliższych lat – do końca 2021 r. To jedynie 0,6 proc. całych zasobów drzew żywych i martwych, jakie znajdują się na obszarze trzech puszczańskich nadleśnictw.

Powodem 60 proc. projektowanych prac są wyłącznie bezpieczeństwo (przy drogach, w jednostce wojskowej, pożarowe) oraz ochrona przyrody (usunięcie wiatrołomów oraz wykonanie planu zadań ochronnych dla obszaru naturowego). W 40 proc. projektowane prace mają na celu wykonanie innych niezrealizowanych wciąż zadań z obowiązujących planów urządzania lasu nadleśnictw.
Z tej kategorii ponad 90 proc. zostanie przeprowadzonych w ogóle poza kompleksem Puszczy Białowieskiej, a reszta – jak i wszystkie inne – w pełnej zgodzie z planem zadań ochronnych Natura 2000 w puszczy oraz strefowaniem UNESCO.

W szczególności planowane są następujące prace:

  • z terenu jednostki wojskowej na obszarze Nadleśnictwa Hajnówka pilnie trzeba usunąć nieco ponad 40 tys. m3 martwych drzew, by zapewnić bezpieczeństwo żołnierzom i ograniczyć ryzyko pożaru bazy;
  • zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom okolicy i turystom wymaga usunięcia ok. 10 tys. m3 martwych, stojących przy najważniejszych drogach i szlakach;
  • w ramach prac ochronnych w obrębie Starzyna w Nadleśnictwie Hajnówka konieczne jest uprzątnięcie 22 tys. m3 drzew powalonych i połamanych przez wichury, blokujących przejezdność wielu dróg leśnych i przeciwpożarowych;
  • wykonanie niezbędnych prac z Planu Zadań Ochronnych dla obszaru Natura 2000 Puszcza Białowieska, mających zapobiec utracie siedlisk i gatunków chronionych przez UE, wymaga usunięcia nieco ponad 17,6 tys. m3 drewna;
  • wykonanie niezbędnego minimum zadań z obowiązujących planów urządzenia lasu, m.in. po to, by wykonać zaplanowane przebudowy drzewostanów oraz zapewnić miejscowej społeczności drewno opałowe, wymaga usunięcia 63 tys. m3 drzew, ale te prace w ponad 90 proc. zaplanowane są w ogóle poza obszarem Puszczy Białowieskiej, w lasach porolnych położonych na obrzeżach Nadleśnictwa Browsk.  

Z całości projektowanych prac ponad 70 proc. zaplanowano poza kompleksem Puszczy Białowieskiej. W przypadku kategorii prac hodowlano-gospodarczych w wykonaniu planów urządzenia lasu aż ponad 90 proc. ma zostać przeprowadzone poza Puszczą.

 

Należy pamiętać, że od początku marca utrzymuje się bardzo wysoka palność lasów. Dziennie w lasach powstaje średnio 160 - 180 pożarów. Od początku roku (do 22 kwietnia włącznie) w lasach wszystkich własności powstało 2978 pożarów (prawie tyle co w całym 2017 r.), w tym w miesiącu kwietniu już 2350.

Pożary lasu na terenach zarządzanych przez LP w tym roku w:

  • styczniu – 30 pożarów – 0,03 ha;
  • lutym – 20 pożarów – 8,74 ha;
  • marcu – 122 pożarów – 40,76 ha;
  • kwietniu – 544 pożarów – 207,64 ha.

W analogicznym okresie ubiegłego roku odnotowano 1339 pożarów.

Na terenach zarządzanych przez LP w tym samym czasie wybuchło 690 pożarów lasu, czyli 23 proc. wszystkich pożarów, które objęły niewiele ponad 257 ha powierzchni.