Wokół runa leśnego
Przypomniała mi się sytuacja, która miała miejsce kilka lat temu. Podczas zajęć w lesie pokazywałam uczniom siwki grabu i zwróciłam się do nich: Widzicie? Siewki drzew także tworzą runo leśne. Wówczas nauczycielka poprosiła mnie szeptem, abym nie ciągnęła tego wątku, bo uczniowie mają inaczej opisaną warstwową budowę lasu i źle wypadną na teście. Pomijając wątek nauczania „pod egzamin”, zainteresowałam się tym, jak jest w podręcznikach przedstawiany skład runa leśnego. Ujmując ogólnie – jest bardzo różnie, w zależności od podejścia autorów podręczników (i ich wiedzy o lesie).
Ostatnio tematem zainteresowałam się ponownie, ponieważ pracuję nad treścią tablicy edukacyjnej – runo leśne tworzą grzyby, protisty i rośliny. Jak jednak rozwinąć temat rosnących tu roślin? Który podział będzie najbardziej odpowiedni na tablicę edukacyjną adresowaną do uczniów z klas IV-VI szkoły podstawowej?
- Biorąc pod uwagę podział królestwa roślin na cztery grupy, w runie leśnym rosną:
- mszaki,
- zarodnikowe rośliny naczyniowe (paprotniki),
- nagozalążkowe,
- okrytozalążkowe.
- Biorąc pod uwagę rozwój tkanek przewodzących, w runie leśnym rosną:
- mszaki (nie mają wyspecjalizowanego systemu naczyń do transportu rozpuszczonych substancji odżywczych, wody i związków mineralnych w całej roślinie),
- paprotniki, nagozalążkowe i okrytozalążkowe – rośliny naczyniowe (mają tkanki przewodzące).
- Biorąc pod uwagę, czy u roślin występuje także przyrost wtórny, w runie leśnym rosną:
- rośliny zielne (ich łodygi wykazują tylko przyrost pierwotny; są zielne), a więc mszaki, paprotniki i okrytozalążkowe (z wyjątkiem roślin drzewiastych),
- rośliny drzewiaste (występuje u nich przyrost pierwotny i wtórny), a więc rośliny drzewiaste nagozalążkowe i okrytozalążkowe.
Jak to ująć na tablicy edukacyjnej, aby było poprawne merytorycznie i atrakcyjne dla uczniów? Póki co, skłaniam się ku trzeciemu punktowi. Mam jednak dylemat, ponieważ powszechnie termin „rośliny zielne” odnoszony jest do zielnych roślin okrytozalążkowych. Czy można tu zaliczyć mszaki i paprotniki? Tematem zainteresowałam leśników-naukowców. Obiecali pomoc :-)
Hanka
