Nowy rok, nowe wyzwania
Umawiając piątkowe zajęcia jak zawsze zapytałam nauczycielkę, czy może zależy jej abym poruszyła jakiś temat. Odpowiedziała, że będzie przerabiała z uczniami Puszczę Amazońską, więc może coś o lasach tropikalnych … Pomyślałam: „Stało się, los zadecydował, że mam wejść na drogę edukacji dla zrównoważonego rozwoju”. Nie jest tajemnicą, że nie miałam odwagi poruszać tej tematyki. Uważałam, że zbyt mało wiem i nie potrafiłam łączyć jej z edukacją leśną. Zadanie, jak to ja, potraktowałam jako wyzwanie. Przygotowałam się bardzo solidnie. Skorzystałam z gotowego scenariusza Centrum Edukacji Obywatelskiej „Wszystkie drogi prowadzą do lasu”. Nie wykorzystałam go w całości i trochę zmodyfikowałam, jednak zawsze łatwiej coś zmienić niż wymyślać od nowa.
Opiszę krótko tę fazę zajęć, która wiąże się z zaprezentowanym zdjęciem (ETAP CYKLU KOLBA: REFLEKSJA). Ułożyłam na biurku przyniesione przedmioty i wydruki (stacja paliw, samochód, hamburger, szafa, podłoga), a uczniowie przyporządkowywali je do jednej z kategorii:
- drewno i przedmioty wykonane z drewna;
- dary runa leśnego;
- produkty spożywcze i inne pochodzące z upraw na terenach leśnych;
- produkty, które powstały na terenach, które były niegdyś lasami.
Uczniowie bardzo się w to działanie zaangażowali i wiele się nauczyli. Były oczywiste oczywistości: drewniana zabawka, notatnik, suszone grzyby… Jednak niektóre przedmioty na pierwszy rzut oka znalazły się tu przez pomyłkę. No bo gdzie zakwalifikować skórzane buty sportowe? A o co chodzi z pompą paliwową i samochodem. No i co tu robi ta czekolada? Pozwoliłam uczniom na kreatywność i nie oceniałam. Pracowali metodą burzy mózgów. Dopiero na końcu uzupełniałam ich wypowiedzi.
Moim celem było uświadomienie im, jak bardzo zależymy od lasów, jak wiele produktów które używamy na co dzień powstaje dzięki terenom leśnym. Opowiedziałam im, że wiąże się to z dużą presją na tereny leśne, a nie wszędzie lasami zarządza się w sposób zrównoważony, tak jak w Polsce. Istnieje wiele obszarów (np. lasy tropikalne), gdzie prowadzi się gospodarkę rabunkową. Polega na tym, że wycina się lasy w tempie, które uniemożliwia ich naturalne odrodzenie. Efektem jest zachwianie równowagi ekologicznej, co często kończy się zniknięciem lasu.
Po zajęciach miałam wrażenie, że zrobiłam coś ważnego. Mam nadzieję, że część uczniów jedząc hamburgery przypomni sobie, że krowy, z których mięsa robi się kotlety są często wypasane na pastwiskach powstałych po wykarczowaniu lasów deszczowych. A z kolei podczas wycieczki do lasu z dumą spojrzy na dzieło polskich leśników.
I na koniec rada dla edukatorów, którzy wezmą na warsztat tę tematykę – uważam, że na takich zajęciach niezbędna jest duża mapa świata. Ja jeszcze planuję mieć małą mapę świata (A4), zafoliowaną, którą będę miała w swoim plecaku, który biorę na zajęcia do lasu. Już sobie wyobrażam, jak jestem np. z gimnazjalistami w lesie, opowiadam o polskich lasach (których powierzchnia oraz miąższość drzewostanów się zwiększają). Później wyjmuję z plecaka mapę świata i pokazuję Polskę, a później Puszczę Amazońską. W małej Polsce zrównoważona gospodarka leśna, olbrzymia Puszcza Amazońska zniknie na początku XXII wieku (jeżeli nie zmienimy także my swoim decyzji konsumenckich).
Hanka
edukator@erys.pl
