Nazbierało się eksponatów ...
Nazbierało się trochę eksponatów związanych z błonkoskrzydłymi (rząd owadów), a więc szef podjął decyzję – Robimy nową wystawę. A zaczęło się od barci umieszczonej na dębie. Różni się ona od tych dawnych, które były drążone w pniu drzewa, jednak przykuwa uwagę. Jest więc okazja (dydaktyczna), aby przekazać wiele ciekawych informacji, m.in. takiej, że kiedyś bartnictwo było znaczącą gałęzią gospodarki. Barcie (dziuple) drążone były w pniach drzew, które miały minimum metr średnicy. Najczęściej były to dęby i sosny, rzadziej graby, buki, lipy. Bartnicy, czyli osoby zbierające miód nazywani też byli bartodziejami. Posiadali własne cechy, a w Polsce piastowskiej tylko oni mieli przywilej dostarczania miodu na królewskie dwory…
Później ktoś przyniósł fragment gniazda pszczół. Trafił do izby edukacyjnej. Podziwiałam misterne, sześciokątne woskowe komórki, które budowane są z wosku produkowanego przez pszczoły „zbieraczki” z substancji zawartych w pożywieniu. Te komórki tworzą plastry, w których gromadzony jest miód. Będzie okazja, aby wytłumaczyć uczniom (i dorosłym), że pszczoły produkują miód nie dla nas, lecz po to, aby rój mógł przetrwać okres braku żywności.
Gdy kolejna osoba przyniosła dwie ramki z ula (w tym jedną z martwymi pszczołami) zaczął wypływać temat – Jak to wyeksponować? Jednak dopiero, gdy trafiło do nas gniazdo os, poważnie zaczęliśmy się zastanawiać nad tym, że już można opowiedzieć coś ciekawego o tej grupie owadów. A tak przy okazji, gniazdo os jest niesamowicie delikatną konstrukcją. I co ciekawe, budowane jest z przeżuwanego drewna w połączeniu z wydzieliną śliny. Materiał ten jest dobrym izolatorem termicznym; pozwala na utrzymanie odpowiednich warunków dla rozwoju jaj i larw. Spotyka się je przyczepione pod dachami budynków, na drzewach i krzewach, pod powierzchnią ziemi.
Mam poważny dylemat, jak takie coś delikatne wyeksponować. Gniazda nie można nawet wziąć do ręki, ponieważ się kruszy i niszczy. Postanowiłam przylepić je (myślę, że butaprenem) do wąskiej deski, a następnie odwrócić i umieścić na wysokiej kłodzie, tak, aby nikt nie mógł gniazda dotknąć, ponieważ szybko uległoby zniszczeniu.
A tak przy okazji, miejsce osy w świecie zwierząt:
Podtyp: sześcionogi
Podgromada: owady uskrzydlone
Podrodzina: Vespinae
Gatunek: osa pospolita Vespula vulgaris (Linnaeus, 1758)
Rząd błonkoskrzydłych obejmuje ponad 110 tysięcy gatunków. Obok osy pospolitej należą tu także m.in. szerszeń Vespa crabroL., pszczoła miodna Apis mellifera L., mrówka rudnica Formica rufa L.
Hanka
edukator@erys.pl
Gniazdo pszczół.
Barć
Ramka z ula
Ramka z ula
