Historia tarpana

Efekt zaskoczenia spowodował, że nie dopytałam o szczegóły. W sumie dobrze, ponieważ mogłam temat ująć dowolnie, co jest prostsze. Wzięłam na warsztat tarpana, uważanego za jednego z przodków konia domowego. Historia walki o utrzymanie gatunku jest fascynująca i wiąże się z Puszczą Białowieską, gdzie najdłużej żyły na wolności – były notowane jeszcze ok.1728 r. Postanowiłam opowiedzieć o tych koniach podczas spotkania z dziećmi. Poniżej historia walki o utrzymanie gatunku:

1. U schyłku średniowiecza (trwało do XV w.) tarpany występowały już tylko we wschodniej Polsce, Prusach Wschodnich, na Litwie, Białorusi, Ukrainie i w Rosji.
2. W XV-XVIII w. stada tych koni były trzymane w zwierzyńcach wielkich dostojników, jako zwierzyna niezwykle rzadka.
3. Ostatnie osobniki tarpana zostały przewiezione do zwierzyńca Zamoyskich na Roztoczu, gdzie przetrwały do pierwszych lat XIX w.
4. W roku 1806 zlikwidowano zwierzyniec, a tarpany wydano okolicznym chłopom. W wyniku krzyżowania z końmi domowymi powstała rasa tzw. koników polskich (biłgorajskich).
5. W 1936 r. wykupiono od włościan spod Zamościa i Biłgoraja mieszańce koni o cechach najbardziej pierwotnych. Przeniesiono je do Białowieży, by podjąć próbę częściowej rekonstrukcji tarpana. W 1939 roku otrzymano ok. 40 półdziko żyjących koni typu tarpana.
6. Ośrodków hodujących tarpany było w tym czasie więcej.
7. W 1939 roku Niemcy wywieźli najbardziej wartościowe okazy tarpanów; ślad po nich zaginął.
8. Ok. 1955 r. prace hodowlane podjął Zakład Doświadczalny PAN w Popielnie na Mazurach.
9. Współcześnie koniki polskie są hodowane w kilku rezerwatach, m.in. w lasach państwowych k. Piły.

(Źródło: Głowaciński Zb. (red. naukowy). 1992. Polska czerwona księga zwierząt. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa) 

Hanka

edukator@erys.pl