Leśniczemu wiedzy... nigdy dosyć

zachęcają, aby każdą chwilę spędzić w lesie, gdzie jest rudo, złoto i brązowo. Jednak są takie dni, kiedy nic z tego. Każdy leśniczy, niezależnie od już posiadanego wykształcenia, doświadczenia i przyswojonej wiedzy musi wciąż uczyć się czegoś nowego. Pracujemy przecież w realiach gospodarki rynkowej, której narzędzia i mechanizmy ulegają ciągłym przemianom, a z drugiej strony w otoczeniu przyrody, o której różne nauki niosą wciąż nową wiedzę. Stąd, aby dobrze realizować swoje bardzo szerokie zadania musimy nieustannie uczyć się, szkolić i korzystać z doświadczeń innych.

 W poniedziałek, wtorek i środę uczestniczyłem w IV edycji Akademii Leśniczego w Łagowie. Przez dwa dni wspólnie z dr inż. Markiem Maciantowiczem z zielonogórskiej RDLP zgłębialiśmy tajniki wiedzy o Naturze 2000 oraz o innych formach ochrony przyrody. Długo dyskutowaliśmy o aktualnej sytuacji polskiej przyrody w świetle dyrektyw unijnych i wciąż zmieniającego się prawa. Od 2012 roku zmianie ulegają fundamentalne dla sztuki leśnej dokumenty: Instrukcja Ochrony Lasu, Urządzania Lasu i Zasady Hodowlane.

Ostatnio radykalnie zmieniły się poglądy na zachowanie i wzbogacanie bioróżnorodności, szczególnie na rolę martwych oraz obumierających drzew. Leśnicy muszą zmienić swoje utarte poglądy na zgoła inne i liczyć, że osoby kontrolujące ich pracę także w podobny sposób przestawią swoje myślenie. Wiąże się to z umiejętnościami przekazywania naszej wiedzy, szczególnie realizując edukację przyrodniczo-leśną i komunikując ze społecznością lokalną.

To wielkie wyzwanie, bo leśniczy każdego dnia spotyka się z różnymi ludźmi ( nabywcami drewna, drzewiarzami, rolnikami ale też turystami, nauczycielami, ekologami i dziennikarzami) oraz rozmaitymi, często trudnymi pytaniami. Tutaj niesłychanie ważne i potrzebne umiejętności znakomicie demonstrował nam znany już leśniczym-akademikom dr Leszek Kowalczyk z Poznania:

Niesłychanie ciekawie i żywiołowo prowadził zajęcia z komunikacji, autoprezentacji, sztuki udzielania wywiadów, a nawet…savoir-vivre. Zajęcia rozpoczął przy wtórze muzyki Phila Collinsa i filmu szkoleniowego wojsk NATO wpadając na salę wykładowa w wojskowym rynsztunku i masce gazowej. Bo przecież leśniczy jak żołnierz, może liczyć tylko na siebie, swoje umiejętności i wsparcie kolegi w takim samym, zielonym mundurze. A w komunikacji łatwo wdepnąć na minę, podobnie jak na misji wojskowej.

Pan Leszek Kowalczyk szybko jednak nauczył nas jak sobie radzić w rozmowie z trudnym rozmówcą, zachowania przed kamerą i działania pod presją czasu. Wykonywaliśmy np. na czas ćwiczenia polegające na połączeniu liniami liczb od 1 do 50, ukrytych pośród rozsypanych cyfr różnych wielkości oraz krojów czcionek. Byli tacy, którzy potrafili to zrobić w około minutę! Bezkonkurencyjny był tu Marek Marciniak:

 Kręciliśmy także doraźnie wymyślone spoty reklamujące nasze działania w lasach, a potem odtwarzaliśmy filmiki na ekranie. Dr Kowalczyk analizował i pokazywał błędy oraz chwalił nasze przygotowanie, bo radziliśmy sobie według niego znakomicie. Wspaniałą dykcją i medialnym głosem błysnął Romuald Weryszko, który stanął przed kamerą wspólnie z Arturem Opalińskim:

 Po takich osiągnięciach należało przygotować się na bankiet w Dyrekcji Generalnej, na który z pewnością kiedyś, przynajmniej niektórzy z nas trafią w nagrodę za świetne wyszkolenie. Dlatego Dr Kowalczyk ćwiczył nas także w może skomplikowanych oraz czasem zapomnianych umiejętnościach dobrego zachowania i savoir-vivre:

 Świetnie poradziliśmy sobie np. z właściwym podpisaniem całego garnituru kielichów, łatwo odróżniając który służy do białego, a który do czerwonego wina. Bez problemów uporaliśmy się też z kolejnym egzaminem (choć jak widać, niektórzy mieli chwile zwątpienia)  i w ten sposób zostały nam jeszcze dwa spotkania do ukończenia Akademii:

 W piątek z kolei cała Służba Leśna mojego nadleśnictwa uczestniczyła w szkoleniu z zasad przeprowadzania inwentaryzacji przedmiotów nietrwałych w użytkowaniu i zapasów magazynowych. Każdy leśniczy odpowiada ( także materialnie")  za wiele rzeczy, m.in. za szereg przedmiotów koniecznych w pracy: np.średnicomierze i wysokościomierze do drewna, sprzęt ppoż, biblioteczka w leśnictwie i wiele innych. Należy też rozliczyć się z siatki do ogrodzeń, gwoździ, skrzynek na sadzonki itd. Dlatego co roku przeprowadzana jest inwentaryzacja - spis z natury przedmiotów za które odpowiada leśniczy. Co jakiś czas spisywane są środki trwałe, czyli m.in. budynki i budowle, które też ma „na stanie” leśniczy.

Szkolenie z inwentaryzacji było krótkie, ale zaraz po nim na salę wkroczył inny wykładowca i rozpoczął 8- godzinne szkolenie z tematu: „ Bezpieczeństwo osobiste podczas wykonywania zadań służbowych”. Leśniczy ma uprawnienia strażnika leśnego i pracując sam, w rozległym terenie, chroni państwowe mienie. Było o zasadach legitymowania, nakładania mandatów, sporządzania notatek służbowych i zachowania się w sądach. Tematy trudne, nieprzyjemne ale konieczne do wykonywania, stąd niezbędna jest doskonała znajomość prawa i technik interwencji.

 Każdy leśnik musi być też sprawny fizycznie i odporny psychicznie, aby podejmować się interwencji. Wykładowca ma czarny pas karate, ale nie każdemu leśnikowi jest on potrzebny. Najlepsza jest jednak profilaktyka i dobrze wyszkolony, sprawny komunikacyjnie leśniczy zwykle nie sięga po mandat, żeby dobrze chronić las. Mnie pomaga w tym znakomicie Św. Hubert, obok którego kapliczki grzybiarze i turyści  przykładnie parkują samochody:

 Jednak zapewne zdajecie sobie sprawę z tego, podobnie jak ja, że najgroźniejszy w lesie i dla lasu jest człowiek.Większość jednak osobników Homo sapiens odgrywa w lesie  pożyteczne role. Po takiej „dawce” szkoleń przekonany jednak jestem, że z każdym człowiekiem spokojnie potrafię się dogadać z pożytkiem dla lasu.  A z czytelnikami bloga z pewnością szczególnie znakomicie!

Miłej niedzieli.

Leśniczy Jarek- lesniczy@erys.pl