Nowe doświadczenie
Ostatnio obejrzałam filmik o czyszczeniu rąk pobrudzonych przy zbiorze jagód borówki czarnej szczawikiem zajęczym. Zainspirowało mnie to do opracowania nowej zabawy (doświadczenia), która może być kontynuacją pobytu w lesie, gdzie owocowały borówki.
Najpierw parę słów wprowadzenia
Rośliny posiadają różne barwniki. Najbardziej znane są chlorofil i karotenoidy; natomiast mniej – antocyjany. Antocyjany to barwniki o kolorze czerwonym, niebieskim lub fioletowym. Występują w kwiatach, owocach i liściach. Nadają im atrakcyjny kolor, od pomarańczowego, poprzez różne odcienie czerwieni i fioletu, aż do barwy niebieskiej. Antocyjany gromadzą się w komórkach w wakuolach, w postaci granulek różnej wielkości. Źródła antocyjanów: owoce ciemnoczerwone lub niemal o czarnej barwie: aronia, czarna porzeczka, czarna jagoda, czarny bez, wiśnia, żurawina, winogrono, truskawki.
A teraz doświadczenie
Rośliny zawierające antocyjany to naturalne bioindykatory, czyli gatunki wskaźnikowe, określające ph. Polega to na tym, że zmiana stężenia jonów wodorowych powoduje zmianę zabarwienia antocyjanów. A jakie to są kolory? Sprawdzimy…
Potrzebne materiały:
- Trzy szklanki z wodą.
- Trzy łyżeczki.
- Coś kwaśnego (np. kwasek cytrynowy).
- Coś zasadowego (np. soda kaustyczna – zawiera ok. 98% wodorotlenku sodu. Soda oczyszczona, mydło, płyn do mycia naczyń, proszek... nie dają odpowiedniego efektu)
- Sok z czarnej jagody.
Przebieg doświadczenia:
- Do jednej szklanki należy dodać łyżeczkę kwasku cytrynowego, do drugiej łyżeczkę sody kaustycznej (UWAGA!!! Substancja żrąca), do trzeciej nie dodajemy nic (próba kontrolna). Należy dokładnie wszystko wymieszać.
- Do każdej szklanki należy dodać łyżeczkę soku borówki czarnej i dokładnie wymieszać.
Wynik doświadczenia:
- Woda w szklance z kwaskiem cytrynowym zmieniła kolor na różowy.
- Woda w szklance z sodą kaustyczną zmieniła kolor na zielony.
- Woda w szklance bez dodatków ma kolor soku borówki czarnej.
Antocyjany w środowisku silnie kwaśnym są czerwone, w słabo kwaśnym – różowe, w obojętnym – filetowe, a w zasadowym – zielone.
Miłego eksperymentowania!
A do czego roślinom są potrzebne antocyjany?
Antocyjany są przeciwutleniaczami. Wytwarzane są między innymi pod wpływem światła słonecznego. Chronią rośliny przed działaniem wolnych rodników, które mogą uszkodzić DNA i doprowadzić do śmierci komórki.
Antocyjany nadając barwę kwiatom i owocom przyczyniają się do zapylenia i rozprzestrzeniania się roślin.
Znaczenie antocyjanów dla człowieka
Antocyjany to jedne z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Chronią przed najgroźniejszymi chorobami cywilizacyjnymi (nadciśnienie, miażdżyca, alergia, nowotwory). Uczestniczą w syntezie kolagenu; poprawiają kondycję i wygląd skóry, włosów i paznokci. Poprawiają jakość widzenia oraz podtrzymują działanie adrenaliny i wykazują aktywność antywirusową.
Antocyjany są ważne dla wszystkich, którzy chcą być zdrowi i aktywni.
Hanka
edukator@erys.pl
