Zachować najcenniejsze geny

Obiekty powstają na terenie dwóch nadleśnictw. W Nadleśnictwie Bielsk zachowywane są gatunki liściaste, w Nadleśnictwie Łomża - iglaste. Jak to robi Nadleśnictwo Bielsk w dawnej szkółce zadrzewieniowej w Grabowcu, opowiadają szkółkarze Mikołaj Tarasewicz i Jerzy Sacharczuk. - Aby stworzyć archiwum, należy najpierw pozyskać ze stojących drzew zrazy, czyli pędy z ostatniego przyrostu. Następnie szczepi się je na odpowiednio przygotowanych sadzonkach tego samego gatunku - podkładkach. Zbiór zrazów i szczepienie wykonują wyspecjalizowane grupy pracowników - tłumaczy Mikołaj Tarasewicz. Tak powstałe młode drzewka - szczepy, leśnicy hodują najpierw w pojemnikach w szkółce leśnej, a w końcu je wysadzają, tworząc archiwum klonów. Wszystkie drzewka są ponumerowane i mają szczegółowe metryki z opisem ich genetycznego pochodzenia. - Pielęgnacja drzewek polega na koszeniu terenu archiwum. Odbitki, czyli ewentualne odrosty z podkładek, są obcinane, żeby wzmocnić siłę wzrostu właściwego szczepu i zachować jego czystość genetyczną - tłumaczy Jerzy Sacharczuk. By zapobiec niszczeniu cennego materiału przez zwierzynę, archiwum się grodzi, a każde z drzewek jest mocowane do palika i zabezpieczone osłonką; ta chroni je przede wszystkim od zajęcy. W Nadleśnictwie Bielsk zachowano m.in. materiał genetyczny z pięknych białowieskich dębów. Są tu też potomkowie cennych drzew matecznych i pomnikowych innych gatunków: klonów, jesionów, olsz, lip, buków, grabów, wiązów, jarzębu i topoli. Trwa zakładanie archiwum dla kolejnych gatunków. Powierzchnie te posłużą potomnym do badań i zachowania cennych zasobów genowych. Część tych drzew, rosnących w naszych lasach, do dziś już obumarła lub powoli obumiera; są najczęściej stare osobniki. Dzięki archiwum ich cenne geny pozostaną jednak zachowane.