Nie ma lipy z lipą!
Lipy są nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu. Przedstawicieli tego gatunku spotkamy niemal wszędzie – w lasach, w parkach, czy w centrach dużych miast. Należy do jednych z najważniejszych roślin miododajnych w Polsce. Podczas kwitnienia wytwarza ona bardzo duże ilości nektaru, który pszczoły wręcz uwielbiają. Z kwiatów tego drzewa pszczoły wytwarzają bardzo dobry miód lipowy - jeden z najlepszych pod względem odżywczym, jak i smakowym. Pasieka zlokalizowana w pobliżu takich pożytków lipowych to gwarancja obfitego miodobrania.
Występowanie i siedlisko
Lipa drobnolistna rośnie niemal w całej Europie oraz na terytorium Azji. W Polsce występuje niemal w całym kraju, oczywiście pomijając najwyższe partie gór. Zarówno na nizinach jak i na wyżynach radzi sobie bardzo dobrze. Z pewnością wybierając się na wycieczkę po Polsce bez problemów dostrzeżemy lipy w każdym z odwiedzanych miejsc.
Kilka słów o lipie
To duże drzewo osiąga nawet 35 metrów wysokości. Jest długowieczne, może przetrwać nawet 1000 lat. Liście są stosunkowo niewielkie, o sercowatym kształcie. Jesienią przybierają żółte odcienie i opadają zimą. Miododajne, pachnące, żółte kwiaty pojawiają się w czerwcu i utrzymują do lipca. Owocem lipy są niewielkie orzechy. Mają okrągły kształt i skrzydełko. Lipa preferuje słoneczne lub półcieniste obszary, o wilgotnej i żyznej glebie. Jest mrozoodporna.
Zastosowanie
Lipa ma bardzo wiele zastosowań. Przede wszystkim jest cenionym surowcem zielarskim. Wykorzystuje się głównie kwiat, który jest bogaty w olejki eteryczne, flawonoidy, garbniki oraz śluz. Najpowszechniejsze i najlepiej znane jest napotne działanie preparatów lipowych. Ponadto wspomagają pracę organizmu przy przeziębieniach z uwagi na właściwości przeciwzapalne. Zasadne jest zarówno spożywanie naparów i odwarów z kwiatów jak również zażywanie kąpieli. Wykazano również, że lipa wpływa uspokajająco na organizm, zmniejsza napięcie mięśniowe, czy wspomaga pracę układu trawiennego.
Poza zastosowaniem leczniczym, drewno lipy wykorzystywane jest przez rzeźbiarzy i stolarzy. Co ciekawe i powszechnie mało znane z nasion można produkować olej jadalny.
Zdrowotna moc lipy
● Stosowana jest jako środek napotny, przeciwgorączkowy, przeciwzapalny i osłaniający.
● Zalecana jest na przeziębienie, choroby infekcyjne z przebiegającą gorączką, stany zapalne jamy ustnej i gardła, anginę i grypę.
● Wyróżnia się przeciwlękowym i uspokajającym działaniem. Zalecana jest w przypadku napięcia nerwowego i nadmiernej pobudliwości lękowej.
● Stosowana jest najczęściej w postaci naparu, okładów i kąpieli.
● Wykorzystywana jest w kosmetyce. Kwiatostany lipy są częstym składnikiem szamponów, kremów i balsamów, zwiększających elastyczność skóry.
Lipa w wierzeniach i kulturze
Słowianie uważali, że lipa jest drzewem świętym. Miała strzec przed złymi mocami i piorunami. Drzewo to bardzo często było w centralnym miejscu wsi, w związku z tym była miejscem zgromadzeń. Bardzo często wytwarzano z niej trumny – miały one zapewnić zmarłym spokój po śmierci. Wierzono ponadto, że odpoczynek pod lipą przynosi prorocze sny. Uważano, że lipowy kij jest doskonałym środkiem odstraszającym złe moce. Starożytni Grecy widzieli w niej symbol czystości i niewinności. Nawet współcześnie podróżując po polskich wsiach można zauważyć, że figurki Maryi i przydrożne kapliczki najczęściej zlokalizowane są właśnie pod lipami. Lipę sadzono na pamiątkę ważnych wydarzeń rodzinnych.
Prawdziwy okaz
Największe lipy, osiągające ponad trzydzieści metrów wysokości można podziwiać w Puszczy Białowieskiej. Uznawane są za największych przedstawicieli gatunku w całej Europie.
Jak wyżej wspomniano, lipy są uważane za jedne z najszlachetniejszych drzew. Nie powinno więc dziwić, że są one dość powszechnie sadzone nie tylko jako drzewa użytkowe, ale i typowo ozdobne. W Polsce lipy kojarzą się również w pewnym sensie z kultem religijnym - są one jednymi z drzew najczęściej sadzonych przy kościołach i na cmentarzach. To właśnie na nich wiesza się zazwyczaj różnego rodzaju kapliczki, święte obrazy oraz ołtarze.
