W lasach już są zimowe grzyby
Zimą, gdy na drzewach i krzewach brak liści oraz pięknych barwnych kwiatów, które przykuwałyby uwagę łatwiej jest dostrzec inne twory przyrody. To czas grzybów nadrzewnych, pośród których owocniki można podziwiać także o tej porze roku.
Do gatunków, których owocniki widać również zimą zaliczają się czyrenie, hubiak pospolity (które były już przedstawiane na naszej stronie) oraz żagiew zimowa i orzechówka mączysta.
Żagiew zimowa (Polyporus brumalis) to dość pospolity w Polsce grzyb nadrzewny wytwarzający owocniki dopiero pod koniec listopada, które występują aż do nadejścia wiosny. Jeżeli zima jest dość łagodna, a owocników nie przykryje śnieg, to z pewnością można je zauważyć podczas zimowych spacerów. Zdarza się jednak, że podczas bardzo mroźnej zimy mogą one nie rozwijać się, wtedy będzie można zaobserwować je dopiero na przedwiośniu, gdy mrozy zelżeją.
Żagiew zimowa rozwija się na obumarłych gałęziach i pniach, a na swoich żywicieli wybiera zazwyczaj brzozy i olchy, czasami można ją spotkać także na grabach i bukach.
Owocniki żagwi zimowej, to niewielkie twory, których kapelusiki dorastają do około 8 cm średnicy. Osadzone są na krótkim trzonie i stąd też inna nazwa tego grzyba – huba trzoneczkowa. Kapelusze najczęściej mają ciemnobrunatną barwę, ale mogą też przybierać kolory od żółtobrunatnego przez czerwonobrunatny, aż po niemalże czarnobrunatny. Natomiast stare owocniki mogą być już bardzo wypłowiałe. Spód kapelusza jest rurkowaty, kremowy hymenofor ma kanciaste, drobne pory.
Również orzechówka mączysta (Encoelia furfuracea) spotkana jest tylko zimą. Nawet ciężkie mrozy nie są im straszne, jednakże już na początku wiosny, gdy temperatury zaczynają rosnąć, to owocniki powoli usychają i zamierają. Gatunek ten uznawany jest w naszym kraju za rzadki, ale to za pewne przyczyna niewielkich owocników, które są przeoczane.
Gdzie szukać orzechówki? Najczęściej rosną w leszczynach, warto uważnie przyjrzeć się im, a przy odrobinie szczęścia można zauważyć jej owocniki. Początkowo na zamierających pędach zauważalna jest spękana, odstająca kora, a spod niej będą wystawać niewielkie twory orzechówki. Na początku rozwoju mają one nieregularne, koliste kształty, jasny orzechowy kolor i są puste w środku. Później rozkwitają i wyglądają jak małe grzybowe, brązowe gwiazdki o średnicy ok. 2 cm.
Oba przedstawiane grzyby są saprotrofami rozkładającymi martwą materię organiczną, przez co pełnią ważną rolę w przyrodzie, a z gospodarczego punktu widzenia nie przynoszą strat. Ich owocniki uchodzą za niejadalne, jednakże kapelusiki żagwi zimowej w niektórych krajach są spożywane. Ponadto badania naukowe dowiodły, że żagiew zimowa zawiera substancje o działaniu przeciwnowotworowym.
