Izby leśne - pomysł na lasy prywatne
Ponad 19 proc. lasów w Polsce należy do prywatnych właścicieli. Coraz więcej z nich, jak przekonywano podczas sympozjum zorganizowanego przez Stowarzyszenie Leśników i Właścicieli Lasów, jest zainteresowanych zarządzaniem swoimi gruntami.
Stowarzyszenie leśników i właścicieli lasów funkcjonuje, jako organizacja pozarządowa od 25 sierpnia 2013 r. Celem jego powołania są działania na rzecz integracji zawodowej i społecznej, a także wsparcie środowiska leśników i właścicieli lasów. Prowadzi działalność wspomagającą przedsiębiorczość oraz rozwój gospodarczy, naukowy oraz oświatowy tego środowiska, mając na uwadze rozpowszechnianie nowych rozwiązań gospodarczych i technicznych w dziedzinie leśnictwa i drzewnictwa.
Podczas spotkania, które odbyło się 12 czerwca pod patronatem dyrektora generalnego LP, zaprezentowano koncepcję powołania tzw. izb leśnych, których celem byłoby m.in. wykorzystanie potencjału lasów prywatnych wraz z usprawnieniem ich zarządzania i użytkowania.
Obecnie lasy prywatne służą właścicielom przeważnie, jako podręczny magazyn drewna. Przy braku specjalistycznych środków produkcji leśnej, jak wynika z danych GUS średnia intensywność pozyskania wynosi 0,73 m sześc./ha, natomiast według danych Stefana Traczyka, prezesa zarządu Stowarzyszenia Leśników i Właścicieli Lasów – 1,76 m sześc./ha).
Lasy te, z przewagą drzewostanów II i III klasy wieku, charakteryzują się małą intensywnością użytkowania surowca drzewnego, a także zaniedbaniami w zakresie pielęgnacji drzewostanów.
W Polsce funkcjonuje prawie 900 tys. prywatnych gospodarstw leśnych, będących własnością i współwłasnością ok. 3 mln osób. - Duża grupa osób nie ma swoich reprezentantów, tym samym nie może się realizować, jako właściciele lasów - przekonywał Stefan Traczyk, prowadzący spotkanie.
Pierwowzorem dla powstania izb leśnych, jak zauważono podczas sympozjum mogą być izby rolne, których rola wzrosła wraz ze zmianą Ustawy prawo łowieckie oraz tworzone przez rolników tzw. grupy producenckie.
Według projektu stowarzyszenia izby byłyby zrzeszeniem, dzięki któremu właściciele lasów prywatnych „mogliby więcej”. - Miałyby one funkcjonować w obrębie danego powiatu. Byłaby to umocowana prawnie forma współpracy właścicieli lasów, mająca działać w obszarze integrowania, finansowania, zagospodarowania, a także reprezentowania właścicieli lasów. Mogłaby to być instytucja pełniącą jednocześnie rolę grup producenckich oraz samorządu leśnego - wyjaśniał Stefan Traczyk.
Najwięcej lasów prywatnych, w ogólnej powierzchni leśnej województw, znajduje się w województwach: mazowieckim - ok. 45 proc., małopolskim - ok. 44 proc. i lubelskim 41 proc. Powierzchnia lasów prywatnych w Polsce to 1,78 mln ha, czyli 19,3 proc. całkowitej powierzchni leśnej kraju. Wielkość lasu będąca w posiadaniu jednego właściciela wynosi hektar.
Wśród celów realizacji projektu izb leśnych wymieniono m.in. wykorzystanie potencjału lasów prywatnych, usprawnienie ich zarządzania oraz użytkowania, działanie na rzecz właścicieli i zarządców lasów prywatnych, a także ułatwienie pozyskiwania dotacji, wsparć celowych czy darowizn.
Dodatkowe dochody właścicieli miałyby wpływ na niższe koszty zarządzania, użytkowania oraz pielęgnowania lasu. Powołanie izb byłoby też korzystne dla Skarbu Państwa, mogłyby powstawać nowe miejsca pracy oraz dodatkowe dochody z podatków VAT, PIT i CIT.
Wśród innych korzyści Stefan Traczyk wymienił m.in. możliwość dofinansowania prac leśnych, reprezentowanie właścicieli lasów w sprawach związanych z gospodarką leśną na wielu płaszczyznach, a także ułatwioną współpracę między właścicielami i współwłaścicielami lasów z jednostkami samorządu lokalnego oraz instytucjami publicznymi.
Izby leśne byłyby finansowane np. ze środków wnoszonych z opłat za wyłączenie gruntów z produkcji leśnej, dotacji z NFOŚiGW oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska.
Powołanie izb leśnych wiąże się jednak z potrzebą zmian legislacyjnych, w tym w prawie o stowarzyszeniach, samorządzie powiatowym, dochodach jednostek samorządu terytorialnego, podatku leśnym, ustawie o lasach i prawie ochrony środowiska.
