3000 szczepów w bielskim archiwum klonów

W istniejącym w Nadleśnictwie Bielsk (RDLP Białystok) archiwum klonów najcenniejszych drzew, gdzie zachowywane są gatunki liściaste, do końca sierpnia tego roku wysadzony zostanie trzytysięczny szczep takich drzew.
09.08.2013 | Tekst: Marcin Romańczuk, Nadleśnictwo Bielsk, Stanisław Kułak, RDLP w Białymstoku, zdjęcie: Marcin Romańczuk

W istniejącym w Nadleśnictwie Bielsk (RDLP Białystok) archiwum klonów najcenniejszych drzew, gdzie zachowywane są gatunki liściaste, do końca sierpnia tego roku wysadzony zostanie trzytysięczny szczep takich drzew.

Istniejący od 2008 roku obiekt ma na celu zachowanie genów najokazalszych osobników drzew z RDLP: Gdańsk, Olsztyn, Białystok, Warszawa i Lublin. W Nadleśnictwie Bielsk zachowywany jest  materiał genetyczny z pięknych białowieskich dębów. Są tu też potomkowie cennych drzew matecznych i pomnikowych: klonów, jesionów, olsz, lip, buków, grabów, wiązów, jarzębu i topoli. Na powierzchni 15 ha wysadzono już ponad 1700 szczepów. Do końca sierpnia liczba szczepów, wyhodowanych z około 600 starych drzew, a wysadzonych w Nadleśnictwie Bielsk, przekroczy 3000 sztuk.

Szczepy drzew z terenów pięciu wymienionych RDLP wysadzane są na terenie dwóch nadleśnictw. W Nadleśnictwie Bielsk zachowywane są gatunki liściaste, w Nadleśnictwie Łomża - iglaste. O tym, jak to zadanie jest realizowane w dawnej szkółce zadrzewieniowej w Grabowcu (Nadleśnictwo Bielsk), opowiadają szkółkarze Mikołaj Tarasewicz i Jerzy Sacharczuk.

- Aby stworzyć archiwum, należy najpierw pozyskać ze stojących drzew zrazy, czyli pędy z ostatniego przyrostu. Następnie szczepi się je na odpowiednio przygotowanych sadzonkach tego samego gatunku - podkładkach. Zbiór zrazów i szczepienie wykonują wyspecjalizowane grupy pracowników - tłumaczy Mikołaj Tarasewicz.

Tak powstałe młode drzewka - szczepy leśnicy hodują najpierw w pojemnikach w szkółce leśnej, a w  końcu je wysadzają, tworząc archiwum klonów. Wszystkie drzewka są ponumerowane i mają szczegółowe metryki z opisem ich genetycznego pochodzenia.

- Pielęgnacja drzewek polega na koszeniu terenu archiwum. Odbitki, czyli ewentualne odrosty z podkładek, są obcinane, żeby wzmocnić siłę wzrostu właściwego szczepu i zachować jego czystość genetyczną - tłumaczy Jerzy Sacharczuk.

By zapobiec niszczeniu cennego materiału przez zwierzynę, archiwum się grodzi, a każde z drzewek jest mocowane do palika i zabezpieczone osłonką; ta chroni je przede wszystkim od zajęcy.

Powierzchnie te posłużą do badań i zachowania cennych zasobów genowych. Część tych drzew, rosnących w naszych lasach, do dziś już obumarła lub powoli obumiera; są to najczęściej stare osobniki. Dzięki archiwum ich cenne geny pozostaną jednak zachowane.