Ukończono naprawę grobli w rezerwacie „Jeleniak-Mikuliny”
Po siedmiu miesiącach intensywnych prac ukończono remont grobli w rezerwacie „Jeleniak-Mikuliny” na terenie katowickiego Nadleśnictwa Koszęcin. Dzięki tej inwestycji zostanie zachowane śródleśne torfowisko z pierwotną roślinnością, będącego zarazem miejscem lęgowym żurawi.
Prace remontowe grobli czołowej w rezerwacie zakończono pod koniec kwietnia. Zgodnie z decyzją środowiskową władz gminy Koszęcin prace na tym terenie mogły rozpocząć się dopiero po 15 października, czyli po zakończeniu okresu lęgowego ptaków. Ponadto jeden z warunków dotyczył zakazu usuwania drzew rosnących na grobli (poza kilkoma kolidującymi z planowanym zadaniem).
Najtrudniejszym jednak wyzwaniem było wykonanie kluczowego elementu dla całości inwestycji, czyli urządzenia przelewowo-upustowego tzw. mnicha, którego budowa musiała być zakończona przed nastaniem mrozów. Spełnia on najważniejszą rolę, służąc do utrzymania właściwego poziomu wody w rezerwacie.
Jego konstrukcja wymagała zastosowania etapowej technologii budowy przy użyciu lanego betonu, o parametrach przewidzianych dla budowli hydrotechnicznych. Dowóz na miejsce, wymagał wykonania czasowej drogi technologicznej z płyt betonowych, biegnącej poza rezerwatem równolegle do grobli, tak by nie uszkodzić rosnących na niej drzew.
Zgodnie z ustaleniami z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Katowicach, pod której nadzorem przyrodniczym prowadzona była całość prac, ukończenie mnicha w możliwie najszybszym terminie, pozwoliłoby na częściowe podpiętrzenie wody w rezerwacie, dając szansę żurawiom na przystąpienie do lęgów.
Sprawna organizacja i wieloletnie doświadczenie wykonawcy pozwoliło na realizację tego etapu budowy zgodnie z oczekiwaniami, dzięki czemu gromadzenie wody było możliwe już pod koniec marca. W tym samym czasie trwały prace obejmujące całkowitą odbudowę korpusu grobli na odcinku ok. 20 metrów, w miejscu posadowienia nowego mnicha oraz niwelacja i wzmacnianie jej korony na długości ponad 600 metrów. Wykonano również dwa układy przelewowe tzw. przelewy burzowe o długości 31 i 20 metrów z narzutem kamiennym, wzmocnione ściankami szczelnymi.
Ich zadaniem jest odprowadzanie wód nadmiarowych z rezerwatu, co uchroni groblę przed rozmyciem w przypadku wezbrań powodziowych. Ponadto oczyszczono i udrożniono ponad 740 metrów rowów odpływowych, niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania grobli z zachowaniem naturalnego ich przebiegu.
Dzięki tej inwestycji zostanie podtrzymany główny cel zapisany w akcie powołania rezerwatu „Jeleniak-Mikuliny” w 1957 r., jakim jest zachowanie śródleśnego torfowiska z pierwotną roślinnością, będącego zarazem miejscem lęgowym żurawi. W efekcie końcowym zostanie spowolniony odpływ wód powierzchniowych, a powstałe tam całoroczne rozlewisko o powierzchni kilkunastu hektarów będzie miało istotny wpływ na warunki wilgotnościowe na znacznie większym obszarze, będącym środowiskiem życia wielu organizmów bagienno-szuwarowych.
Zadanie zostało zrealizowane przy wsparciu uzyskanym z programu „Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych”, współfinansowanemu przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko przy współudziale środków własnych Lasów Państwowych.
