Leśny Bank Genów kończy zbiór nasion
Tegoroczny sezon zbioru nasion chronionych i zagrożonych gatunków roślin zielnych dobiega końca. Kolekcja nasion w Leśnym Banku Genów Kostrzyca powiększyła się o kolejne gatunki.
Każdego roku w Leśnym Banku Genów Kostrzyca zabezpieczane są nasiona gatunków zagrożonych wyginięciem, stanowiących około 30 proc. rodzimej flory.
W tym sezonie udało się pozyskać nasiona 41 gatunków o różnym statusie zagrożenia, pochodzących z 60 stanowisk położonych na terenie całego kraju.
Ponad połowa z nich jest objęta ścisłą ochroną gatunkową, niemal wszystkie widnieją w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin i Polskiej czerwonej liście paprotników i roślin kwiatowych.
Szczególnie ważne jest zachowanie w tym roku nasion aż siedmiu gatunków krytycznie zagrożonych, takich jak nawrot czerwonobłękitny (Lithospermum purpurocaeruleum), tojad niski (Aconitum bucovinense) czy babka pierzasta (Plantago coronopus). Rośliny te występują już tylko na pojedynczych, ograniczonych przestrzennie stanowiskach, przez co ryzyko wyginięcia tych gatunków w stanie dzikim jest bardzo duże.
Zbiór nasion zagrożonych gatunków roślin naczyniowych w LBG Kostrzyca, realizowany jest od 2009 r. Dotychczas w banku udało się zabezpieczyć materiał pochodzący z blisko 200 gatunków. W banku znajduje się także materiał genetyczny 105 gatunków roślin pochodzących z terenu Puszczy Białowieskiej oraz Biebrzańskiego Parku Narodowego.
W ostatnich latach zabezpieczane są również fragmenty tkanek, dzięki czemu możliwe jest gromadzenie informacji genetycznej także w postaci banku DNA. W ten sposób zachowany został m.in. materiał genetyczny wawrzynka główkowego – gatunku krytycznie zagrożonego, na którego nielicznych stanowiskach zawiązywanie owoców jest ograniczone lub nie było obserwowane od wielu lat.
Zebrane nasiona w pierwszej kolejności zostają wydobyte z owocostanów, odseparowane, podlegają ocenie jakości, następnie trafią do przechowania w chłodniach tradycyjnych (temperatura -20°C), oraz w zbiornikach kriogenicznych (ultraniskie temperatury z zakresu od -150°C do -196°C).
W maju tego roku uruchomiono w Kostrzycy nowoczesny Kriogeniczny Bank Genów, w którym są magazynowane zasoby genowe cennych drzew i krzewów leśnych, roślin zielnych, a od niedawna również geny zwierząt m.in. żubra. Gatunku, który w przeszłości otarł się o wyginięcie, a obecnie w Polsce żyje ponad 1800 żubrów.
Decyzja o budowie obiektu, o powierzchni 700 m2, została wymuszona coraz większą liczbą zasobów genowych, które trafiają do leśnego banku. Inwestycja kosztowała ponad 4 mln zł. Budowa nowoczesnego kriobanku w całości była finansowana z funduszu leśnego, czyli środków Lasów Państwowych.
Nowy budynek pozwoli także na zwiększenie liczby przechowywanych tam próbek z materiałem genowym roślin. Już teraz w dziesięciu specjalnych pojemnikach znajduje się ok. 300 tys. próbek. W nowym kriobanku tylko w jednym zbiorniku można przechowywać ok. 3 mln probówek.
