Najlepszy, bo naturalny wskaźnik jakości powietrza
Jednym z naturalnych wskaźników czystości powietrza są porosty. 14 listopada obchodzony był pierwszy Europejski Dzień Czystego Powietrza.
Dlaczego akurat porosty są wskaźnikiem jakości powietrza? Potrafią one pobierać różne składniki prosto z powietrza. Są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia, szczególnie na dwutlenek siarki, który hamuje ich rozwój.
Porosty to fascynująca współpraca dwóch grup organizmów – grzybów i glonów.
Każdy z partnerów ma specyficzne umiejętności, dzięki takiej kombinacji porost może zasiedlić nawet najbardziej nieprzyjazne miejsca - nagie skały, pionowe ściany budynków, drzewa, wydmy, płoty czy kamienie w górskim potoku.
Grzyb to ruszt porostu, który „mocuje” go na podłożu. Jego funkcją jest dostarczenie wody i soli mineralnych potrzebnych partnerowi, czyli glonowi. Glony mają specjalne aparaty, dzięki którym potrafią zamieniać energię światła słonecznego na pokarm (w procesie fotosyntezy) i dzielą się nią z grzybem. Każdy pracuje na wspólny sukces.
Kształt i wielkość porostów zależą od ilości zanieczyszczeń zawartych w powietrzu. W miejscach, gdzie zanieczyszczenia są bardzo duże występuje tzw. pustynia porostowa - porostów tam nie ma.
Przy dużym zanieczyszczeniu występują porosty skorupiaste (proszkowate). Jeśli powietrze jest trochę czystsze można zaobserwować porosty o plesze listkowatej przylegające do pnia.
Tam, gdzie powietrze jest czystsze porosty są coraz większe, coraz bardziej rozgałęzione i „puszyste” – to porosty krzaczkowate. Na obszarach z czystym powietrzem plecha ma często postać długich sztywnych nitek lub frędzelków. Porosty niezależnie od kształtu mogą mieć bardzo różne kolory – zielone, szare, żółte, pomarańczowe, czerwone, różowe, brązowe i czarne.
Przyjrzyjmy się porostom na pniach drzew rosnących w okolicy, a zobaczymy, w jakim środowisku żyjemy.
W dzisiejszych czasach wszyscy odpowiadamy za stan powietrza. Każdy z nas codziennie podejmuje wybory, które przekładają się na jakość powietrza w naszej okolicy, a często również na stan powietrza, którym oddychają ludzie na drugim końcu świata. Jakość powietrza przekłada się w znacznym stopniu na zdrowie ludzi i stan poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego. Zanieczyszczenia powietrza nie są problemem lokalnym, to problem globalny.
