Jaszczurze gody
W lasach podkarpackich trwają gody salamander – to jedyny gatunek płazów w Polsce, którego okres godowy przypada na początek jesieni. Sprzyjające warunki pogodowe - opady deszczu i wilgotne powietrze - pobudziły je do wzmożonej aktywności godowej, stąd bez trudu można je spotkać na górskich szlakach.
Salamandra plamista to jeden z symboli karpackiej przyrody. Przed wiekami nazywane również jaszczyrzem lub jaszczurem ogniowym, kiedy to wierzono, że rodzą się one z żaru ognisk, stąd nazywane były też córami płomieni.
Ten największy europejski płaz ogoniasty preferuje wilgotne lasy bukowe. W okresie godów wyraźnie się ożywia i penetruje okolicę w poszukiwaniu osobników płci przeciwnej.
Salamandry, nie są dobrymi pływakami, a bezpośrednio z wodą związane są tylko w okresie rozrodu. Charakteryzuje się oryginalnym czarnym ubarwieniem z żółtymi lub pomarańczowymi plamkami. Kontrastujące ze sobą kolory mają znaczenie ostrzegawcze dla potencjalnych drapieżników, zniechęcające je do ataku.
Z tyłu głowy posiada gruczoły wypełnione toksyczną substancją zwaną salamandryną. U potencjalnych agresorów, w tym u człowieka, może wywołać drgawki, działa także na ośrodkowy układ nerwowy, podnosi ciśnienie krwi i miejscowo znieczula.
Zewnętrznie działa silnie drażniąco na błony śluzowe. Z tego powodu, mimo że salamandry poruszają się wolno i niezdarnie, wrogów naturalnych nie mają.