Szansa na las modelowy w Polsce?
Projekt Bałtycki Krajobraz dobiega końca. 24 marca w siedzibie Nadleśnictwa Oborniki uczestnicy projektu zastanawiali się co robić dalej z tą inicjatywą podjętą w RDLP w Poznaniu.
36 przedstawicieli samorządów powiatowych i gminnych, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu, Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu, Polskiego Związku Wędkarskiego, Związków Spółek Wodnych, organizacji pozarządowych, poznańskich uczelni oraz Lasów Państwowych zapoznało się z wynikami prac, które służyły rozwiązaniu lokalnych problemów z wykorzystaniem formuły lasu modelowego. Tłem całej dyskusji były problemy związane z funkcjonowaniem sieci Natura 2000, która mimo zaawansowanego stanu wdrożenia w naszym kraju wciąż przynosi wiele sytuacji konfliktowych na poziomie lokalnym.
Zasadniczą kwestią, na której skoncentrowano się w ramach projektu było rozwiązanie wybranych problemów w obszarze Natura 2000 Dolina Wełny. W pierwszej kolejności podjęto trud zidentyfikowania istotnych punktów zapalnych, dalej przeprowadzenia ich dokładnej analizy i w konsekwencji zaproponowania konkretnych rozwiązań dla wybranych zagadnień. Podczas spotkania zaprezentowano szczegółowe wyniki ekspertyzy dotyczącej stanu hydromorfologicznego rzeki Flinty oraz diagnozę stanu środowiska przyrodniczego w przedmiotowym obszarze Natura 2000. Okazało się, że zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron daje realne szanse na rozwiązywanie narastających sporów. W przypadku rzeki Flinty udało się osiągnąć daleko idący konsensus w kwestii zrównoważenia potrzeb ochrony przyrody, rolnictwa i leśnictwa. To pierwszy krok do właściwie pojmowanej partycypacji społecznej oraz planowania zintegrowanego, które są domeną rozwiniętych demokracji.
Ponadto zaprezentowano główne wnioski jakie wypływały z analizy barier we wdrażaniu i zarządzaniu siecią Natura 2000 oraz implementacji konwencji krajobrazowej w Polsce. Jak wynika z przytoczonego dokumentu krajobraz w Polsce nie jest chroniony a świadomość społeczna w tym zakresie jest bardzo niska. Podstawą do właściwego kształtowania krajobrazu powinien być dialog społeczny i zaangażowanie stron. Planowanie w krajobrazie powinno uwzględniać szczegółowo rozpoznane oczekiwania społeczne i wyzwania cywilizacyjne. Wdrożenie zapisów konwencji do prawa polskiego to trudne wyzwanie, przed jakim obecnie stoi Polska.
To nie jedyny dorobek RDLP w Poznaniu wypracowany w ramach projektu Bałtycki Krajobraz. W obszarze Natura 2000 Dolina Wełny przeprowadzono szczegółową inwentaryzację łąk w celu weryfikacji dotychczasowych danych o tym obszarze. W Nadleśnictwie Karczma Borowa przeprowadzono ankietę weryfikującą oczekiwania społeczne dotyczące turystycznego zagospodarowania lasu. Uzyskane wyniki mają charakter uniwersalny i mogą stanowić podstawę dla podejmowania decyzji w przyszłości w tym zakresie. Z kolei w Nadleśnictwie Taczanów przygotowano koncepcję monitoringu hydrologiczno środowiskowego w uroczysku Las Taczanowski.
Jednym z filarów koncepcji lasu modelowego jest szerokorozumiane partnerstwo a także dobrowolne zaangażowanie stron w działania na poziomie lokalnym. Dlatego to co najważniejsze z punktu widzenia tej koncepcji i projektu Bałtycki Krajobraz to fakt, że 11 instytucji, których przedstawiciele uczestniczyli w spotkaniu podpisało oficjalny list intencyjny popierający tego typu działania. Podpisanie tego dokumentu jest wyrazem chęci wspólnego kontynuowania prac nad rozwiązywaniem innych problemów w rejonie Obornik i dążeniem do członkowstwa w Międzynarodowej Sieci Lasów Modelowych.
Jarosław Bator, specjalista SL, Nadleśnictwo Oborniki
