O zmianach klimatu i lasach
Trzydniowe (21 – 23 kwietnia) międzynarodowe warsztaty dotyczące zmian klimatu i gospodarki leśnej odbyły się w Białowieży. Wspólnie zorganizowały je Ministerstwo Środowiska, Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Lasy Państwowe.
Zmiany klimatu oddziałują nie tylko na ekosystemy leśne, w dłuższej perspektywie czasowej także na warunki ich zagospodarowania oraz cały sektor leśny w Europie. Konieczne jest więc głębsze zrozumienie wpływu, jaki mają na lasy - zarówno w celu tworzenia strategii przystosowawczych, jak w celu maksymalnego i optymalnego wykorzystania ich potencjału do łagodzenia negatywnych skutków tych zmian.
Praktyczne podejście w tym zakresie zaprezentowało FAO poprzez opracowanie przewodnika dla zarządzających lasami.
Pobierz przewodnik FAO
W publikacji opisano problem zmian klimatu w kontekście działań w gospodarce leśnej. Rozpatrywane w przewodniku scenariusze mają ogólny charakter, gdyż w jego tworzenie zaangażowani byli leśnicy z różnych kontynentów. Białowieskie warsztaty były pierwszą próbą promocji samego przewodnika i innych podejmowanych przez FAO działań w tym zakresie w Europie. Posłużyły także do oceny jego przydatności oraz promocji jego dalszego wykorzystania na gruncie krajowym.
Obrady otworzyła Anna Żornaczuk-Łuba, zastępca dyrektora Departamentu Leśnictwa i Ochrony Przyrody z Ministerstwa Środowiska oraz Eduardo Mansur, dyrektor Departamentu Leśnictwa FAO. Zwrócili oni uwagę na wynikające dla lasów zagrożenia, ale także i możliwości związane z rolą lasów w łagodzeniu zmian klimatu poprzez m.in. wzrost zasobów leśnych oraz akumulację węgla w produktach drzewnych.
W warsztatach wzięli udział reprezentanci różnych organizacji leśnych – państwowych i prywatnych z Chorwacji, Czech, Niemiec, Węgier, Litwy, Holandii, Polski, Portugalii, a także przedstawiciele Europejskiego Instytutu Leśnego i Europejskiego Stowarzyszenia Lasów Państwowych EUSTAFOR.
W trakcie warsztatów zaprezentowana została również Puszcza Białowieska i problematyka zarządzania jej lasami, w tym kwestie ochrony różnorodności biologicznej oraz rozpadu drzewostanów wynikającego z trwającej gradacji kornika drukarza. Omówiono także europejski projekt o platformie wspierającej zarządzanie ryzykiem „Forest Risk Facility".
Przeczytaj projekt dotyczący platformy wspierającej zarządzanie ryzykiem
W związku ze zmianami klimatu obserwuje się nasilenie występowania w lasach katastrof naturalnych, takich jak pożary, susze, powodzie, wiatrołomy czy gradacje szkodników leśnych. Zgodnie z opinią uczestników, międzynarodowa wymiana doświadczeń w tym zakresie jest bardzo potrzebna i może znacznie poprawić skuteczność planowania działań operacyjnych.
W trakcie sesji terenowej uczestnicy warsztatów zwiedzili Białowieski Park Narodowy oraz wybrane powierzchnie w nadleśnictwach Białowieża i Hajnówka. Najwięcej pytań i wątpliwości wzbudziła sprawa wpływu rosnącej masy drewna martwego w sytuacji kryzysowej, np. raptownego rozpadu drzewostanów, na zdolność sekwestracji (wychwytywanie i magazynowanie CO2 - red.) i obieg dwutlenku węgla w drzewostanach.
