ZOL-e w diamentowej oprawie

Gala jubileuszowa z okazji 60-lecia istnienia zespołów, połączona z częścią referatową, odbyła się 21 i 22 października w Ustroniu-Jaszowcu (RDLP Katowice). Sesję terenową zorganizowano na terenie Nadleśnictwa Węgierska Górka.

Leśne jednostki specjalne

Zdewastowane po wojnie polskie lasy, ze względu na uwarunkowania siedliskowe, drzewostanowe i klimatyczne były wyjątkowo zagrożone przez szkodliwe owady. Istniejące w LP struktury ochrony lasu okazały się niewystarczające, stąd też potrzeba powołania specjalistycznych jednostek terenowych. Kondycję lasów w kolejnych latach osłabiło oddziaływanie zanieczyszczeń przemysłowych nakładające się z zagrożeniami związanymi z uaktywnieniem mało znanych wcześniej szkodliwych owadów i chorób.
Komplikowało to problemy ochronne, dlatego postanowiono jeszcze wzmocnić leśne służby ochrony lasu. Stopniowo zwiększano liczbę ZOL-i. Z czasem jednostki te uzyskały samodzielność organizacyjną, stały się istotnym elementem systemu ochrony lasów w Polsce.

Odznaczenia i wyróżnienia:

Odznakę honorową „Za zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki wodnej” otrzymali: Piotr Gawęda, kierownik ZOL w Gdańsku, Grzegorz Guzik, kierownik ZOL w Opolu, Marek Kamola, główny specjalista ZOL w Radomiu.

Kordelasem Leśnika Polskiego uhonorowano: Alfreda Króla, wieloletniego dyrektora RDLP w Krakowie, obecnie kierownika ZOL-u w Krakowie (Kordelasem Złotym), Stanisława Ciesielskiego, gł. specjalistę SL w ZOL w Szczecinku, Andrzeja Kuleszę,  st. specjalistę SL w ZOL w Łodzi, Stefana Perza, kierownika ZOL w Szczecinku, Małgorzatę Stachowiak, kierownika ZOL w Łopuchówku, Janusza Szwałkiewicza, kierownika ZOL w Olsztynie.

Główne zadania zespołów to m.in. prognozowanie zagrożeń, lustracja drzewostanów i ocena ich stanu sanitarnego oraz zdrowotnego. Ponadto ekspertyzy fitopatologiczne oraz doradztwo związane z czynną ochroną kompleksów leśnych. - ZOL-e dzisiaj to wysoko wyspecjalizowani pracownicy LP, wyposażeni w zupełnie inne narzędzia niż było to przed laty. To majątek, który trudno oszacować. Gdybyśmy go utracili byłoby to strata trudna do odrobienia - mówił Kazimierz Szabla, gospodarz miejsca, dyrektor RDLP Katowice. Przypominając pokrótce historię i rolę Zespołów w ochronie lasu (szczegółowo historię tę przedstawił Alfred Król, kierownik ZOL w Krakowie) dyrektor Szabla podkreślał: - Lasy dyrekcji katowickiej podlegały i będą podlegać różnego rodzaju sytuacjom stresowym związanym z osłabianiem, rozpadem drzewostanów czy zagrożeniami ze strony przemysłu. Ale wiem, że dzięki grupie ludzi o bardzo dużych kompetencjach, mogę spać spokojnie – dodał.

Refleksje i gratulacje

W liście skierowanym do uczestników spotkania prof. Andrzej Szujecki, wieloletni nauczyciel akademicki, były wiceminister leśnictwa, zasłużony dla rozwoju leśnictwa i istnienia ZOL-i m.in. napisał: „Powołanie pierwszych czterech ZOL-i i późniejsze zwiększenie ich liczby szybko wykazało słuszność tych decyzji (…). Dziś ochrona lasu stanęła przed nowymi wyzwaniami, wynikającymi z niepewności środowiskowej, wzrastających naporów ekologicznych, zadań ochrony przyrody, jak i potrzeby uwzględniania opinii społecznej. Wreszcie siły zagrażające lasom przesunęły się z biotycznych w stronę abiotycznych (…). Przemieszcza to nasze potencjały ochronne z działów ratowniczych w profilaktyczne (…). Wniosek jest tu oczywisty i krótki: ZOL-e, jako szpica potencjałów Lasów Państwowych w walce o zdrowy las, muszą być regularnie wzmacniane w umiejętności, informacje, wsparcie zagraniczne (…)”.

Gratulacje jubilatom złożył również Janusz Łogożny, reprezentujący Ministra Środowiska. „Zespoły Ochrony Lasu pełnią bardzo ważną rolę w strukturze PGL LP. Czynne prognozowanie zagrożeń, stały nadzór nad stanem sanitarnym i zdrowotnym lasów, szkolenia, doradztwo, zaplecze eksperckie służą dobru polskich lasów i naszego leśnictwa a ich roli nie można wycenić. Wierzę, że dzięki Państwa pracy polskie lasy są dobrze chronione co przekształca się na ich wysoką jakość i stabilność” – napisał w liście Piotr Otawski, podsekretarz stanu w MŚ, Główny Konserwator Przyrody.

Do życzeń dołączył Dariusz Wiraszka, zastępca Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Przypomniał, że obecnie w resorcie rolnictwa toczy się dyskusja nad organizacją doradztwa rolniczego. - Będę przekazywał i mówił o rozwiązaniach przyjętych przez ZOL-e. Są one warte podkreślenia i mogą być przenoszone również na obszar szeroko rozumianego rolnictwa.

Współpraca i problemy zespołów

W czasie sesji referatowej prezentowano również aktualny stan Zespołów Ochrony Lasu. Poszczególne ZOL-e przedstawiano w blokach tematycznych, uwzględniając najistotniejsze problemy na terenach ich funkcjonowania. Mówiono również o współpracy ZOL-i z jednostkami PGL LP oraz instytucjami zewnętrznymi (wystąpienia przedstawicieli RDLP w Katowicach, Nadleśnictwa Leżajsk, Instytutu Badawczego Leśnictwa, wydziałów leśnych SGGW, UP w Poznaniu i UR w Krakowie). O problemach związanych z ochroną lasu w sąsiadujących z Polską krajach mówili przedstawiciele organizacji leśnych służb ochronnych z Czech, Ukrainy i Niemiec. Część terenową poświęcono problemom gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa Węgierska Górka.