W Nadleśnictwie Strzałowo odkryto bardzo rzadkie gatunki grzybów

W październiku i listopadzie 2013 roku czterech mykologów pod kierownictwem Mirosława Wantoch -Rekowskiego z Gdańska wykonała na terenie Nadleśnictwa Strzałowo inwentaryzację rzadkich, zagrożonych i chronionych grzybów. W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji stwierdzono co najmniej 361 gatunków, z czego 57 ujętych jest na Czerwonej Liście Grzybów Wielkoowocnikowych.
02.01.2014 | Tekst: Andrzej Ryś – Nadleśnictwo Strzałowo,, zdjęcia: Mirosław Wantoch-Rekowski i Grzegorz Neubauer

W październiku i listopadzie 2013 roku czterech mykologów pod kierownictwem Mirosława Wantoch -Rekowskiego z Gdańska wykonała na terenie Nadleśnictwa Strzałowo inwentaryzację rzadkich, zagrożonych i chronionych grzybów. W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji stwierdzono co najmniej 361 gatunków, z czego 57 ujętych jest na Czerwonej Liście Grzybów Wielkoowocnikowych.

Inwentaryzację wykonano w lasach referencyjnych i rezerwatach przyrody. Przedmiotem inwentaryzacji były grzyby wielkoowocnikowe występujące  na martwym drewnie. Stwierdzono co najmniej 361 gatunków, z czego 57 ujętych jest na Czerwonej Liście Grzybów Wielkoowocnikowych, w tym 7 posiadających status wymierających, 18 – zagrożonych wymarciem. Odnaleziono również kilkanaście gatunków wymagających specjalistycznych badań i potwierdzenia prawidłowego oznaczenia przez najlepszych krajowych specjalistów; mogą to być gatunki stwierdzone po raz pierwszy w Polsce.

Uzyskane wyniki wskazują na wyjątkowe w skali kraju bogactwo gatunkowe grzybów występujących na terenie Nadleśnictwa Strzałowo. Potwierdzeniem tego faktu jest zamieszczony poniżej wykaz najrzadszych w skali kraju gatunków znalezionych na w/w terenie.

    1. Ząbczak kruchy (Dentipellis fragilis) – jedno stanowisko na martwym buku z jednym owocnikiem o wielkości 0,5 metra (według GREY - krajowego rejestru rzadkich, zagrożonych i chronionych grzybów wielkoowocnikowych, czwarte stwierdzenie w Polsce).

    1. Drobnoporek miękki (Leptoporus mollis) –  jedno stanowisko na martwym świerku (wg GREJ drugie stwierdzenie w Polsce

    1. Ciemnoblaszek błękitnoblaszkowy (Melanophyllum eyrei) – jedno stanowisko w runie na skraju zalanego łęgu olszowego (wg danych literaturowych za lata 2000-2013 - trzecie stwierdzenie w Polsce, wg GREJ pierwsze stwierdzenie w Polsce).

  1. Lipnik lepki (Holwaya mucida) –  jedno stanowisko z kilkudziesięcioma owocnikami na martwych gałęziach lipy (wg GREJ 6 stwierdzenie w Polsce).
  2. Kustrzebianka klonowa (Pezicula acericola) –  jedno stanowisko na martwym pniu oraz konarach klonu zwyczajnego (wg danych literaturowych za lata 2000-2013 - czwarte stwierdzenie w Polsce, wg GREJ pierwsze stwierdzenie w Polsce).
  3. Jamkówka bawełniana (Antrodia gossypina) –  jedno stanowisko na martwej sośnie (wg danych literaturowych za lata 2000-2013 - piąte stwierdzenie w Polsce, w GREJ nie zarejstrowana) .
  4. Miękusz szafranowy (Hapalopilus croceus) – 2 stanowiska: na starym pniaku i martwym dębie (drugie i trzecie stwierdzenie w Polsce – odkryte przez autora tej notatki, oznaczone przez M. Wantoch-Rekowskiego).
  5. Kisielnica dwubarwna (Exidita cartilaginea) – jedno stanowisko na martwej gałęzi dębowej (wg GREJ drugie stwierdzenie w Polsce, wg danych literaturowych za lata 2000-2013 piąte stwierdzenie w Polsce).
  6. Błyskoporek dębowy (Inonotus dryophilus) – dwa pojedyncze owocniki na pniach sąsiadujących ze sobą  starych dębów (wg GREJ drugie stwierdzenie w Polsce, wg danych literaturowych za lata 2000-2013 - czwarte stwierdzenie w Polsce).

Średnia liczba stwierdzonych gatunków, liczba gatunków z Czerwonej Listy oraz suma rang (cenność przyrodnicza gatunku), na obszarze lasów referencyjnych były wyższe niż w rezerwatach.

W świetle powyższego warto eksperymentalnie przeprowadzić kompleksową ocenę różnorodności gatunkowej wszystkich grup organizmów oraz zbiorowisk roślinnych występujących na terenach rezerwatów i poza nimi. Wyniki tych badań pozwoliłyby odpowiedzieć na pytanie czy lasy gospodarcze z prawidłowo wyznaczoną siecią lasów referencyjnych zapewniają zachowanie różnorodności gatunkowej i siedliskowej na właściwym poziomie.

Powyższe dane potwierdzają zasadność wyznaczania lasów referencyjnych, które stosunkowo szybko stają się ostojami różnorodności gatunkowej, w tym bardzo rzadkich i cennych przyrodniczo gatunków. Szczególną rolę odgrywają lasy referencyjne powstałe z ostoi ksylobiontów. Na terenie Nadleśnictwa Strzałowo lasy tego typu funkcjonują już od roku 2008. Od momentu ich utworzenia stwierdzono w nich między innymi kilkanaście bardzo rzadkich gatunków owadów  (np.  Corticeus suturalis z rodz. czarnuchowatych – trzecie stwierdzenie w Polsce., Corticaria lateritia z rodz. wymiecinkowatych – również trzecie stwierdzenie w Polsce – oba gatunki nie posiadają polskiej nazwy), ptaków (dzięcioł trójpalczasty i białogrzbiety) i między innymi wyżej wymienionych bardzo rzadkich  grzybów.

Istnienie wszystkich w/w gatunków nierozerwalnie wiąże się z obecnością martwego drewna w lesie. Przedstawione wyżej fakty potwierdzają również, że aktywna ochrona i odtwarzanie  siedlisk przynosi zdecydowanie więcej efektów niż sama ochrona gatunkowa.