O gradacji kornika drukarza w Puszczy Białowieskiej na seminarium
W Narewce, na terenie Nadleśnictwa Browsk odbyło się 3 grudnia seminarium: „Gradacja kornika drukarza, a ochrona różnorodności biologicznej w Puszczy Białowieskiej”. Zorganizowała je RDLP w Białymstoku, wspólnie z nadleśnictwami Puszczy Białowieskiej.
Spotkanie zgromadziło przedstawicieli świata nauki, instytucji zajmujących się ochroną przyrody i środowiska, samorządów lokalnych, organizacji pozarządowych oraz Lasów Państwowych. Moderatorem seminarium był profesor prawa z Uniwersytetu w Białymstoku Maciej Perkowski.
Seminarium otworzył dyrektor RDLP w Białymstoku Ryszard Ziemblicki przedstawiając aktualne dane dotyczące ochrony i sposobów zarządzania w Puszczy Białowieskiej. Zwrócił uwagę na wyjątkowość tego obszaru na tle innych lasów.
- Na podstawie wieloletnich doświadczeń można stwierdzić, że jeśli nie zostaną podjęte niezbędne działania, w przyszłym roku możemy mieć w Puszczy Białowieskiej rozpad części drzewostanów świerkowych w nie notowanej dotąd skali i pogorszenie się stanu siedlisk gatunków chronionych – mówił Ziemblicki.
Różne punkty widzenia
Na seminarium swoje prezentacje pokazali przedstawiciele świata nauki, parku narodowego oraz lokalnej społeczności.
Dr hab. Jacek Hilszczański próbował odpowiedzieć na pytanie: Kornik drukarz - „inżynier” czy zagrożenie ekosystemów? Podjął próbę oceny ekologicznego znaczenia kornika drukarza w drzewostanach gospodarczych Puszczy Białowieskiej. We wnioskach odwołał się do poglądów Juha Siitonena - autorytetu naukowego zajmującego się ekologią lasu i owadów leśnych. Według niego pozyskiwanie drewna połączone z pożarami kontrolowanymi na zrębach z przestojami zwiększa liczebność gatunków zagrożonych, których nie znajdziemy w sąsiednich starych lasach.
Dr hab. Wiesław Walankiewicz mówił na temat: „Gradacje kornika drukarza a naturalność Puszczy Białowieskiej”. Podkreślił, iż nieodłącznym elementem ekosystemu są naturalne zaburzenia w drzewostanach iglastych i mieszanych powodowane głównie przez gradacje kornika drukarza. Odwoływał się do wyników badań prowadzonych w drzewostanach Białowieskiego Parku Narodowego, w których nie zwalczano kornika i nie usuwano martwych drzew. Przedstawił skutki zwalczania kornika drukarza oraz usuwania martwych drzew dla wybranych gatunków ptaków i innych zwierząt.
Zastępca Dyrektora Białowieskiego Parku Narodowego Aleksander Bołbot poruszyli wspólnie z Andrzejem Keczyńskim temat: „Kornik drukarz czynnikiem dynamiki ekosystemów leśnych Białowieskiego Parku Narodowego - przykłady”. Stwierdzili oni, że rozpad drzewostanu zmieniający dotychczasową strukturę przestrzeni, przyczynia się do powstania mozaiki zróżnicowanych warunków troficznych świetlnych i wilgotnościowych, warunkujących występowanie różnych organizmów.
W liście do ministra środowiska
Prof. dr hab. Tomasz Borecki przedstawił temat „Problem Puszczy Białowieskiej z punktu widzenia nauk leśnych i przyrodniczych”. Omówił między innymi główne tezy listu skierowanego do ministra środowiska. List napisano na wniosek Stowarzyszenia Ruchu Obrony Lasów Polskich w sprawie powrotu do pierwotnej wersji PUL dla Puszczy Białowieskiej na lata 2012-2021. Zespół autorów listu stwierdził, że „należałoby przywrócić poziom użytkowania w wysokości wynikającej z potrzeb hodowlano–ochronnych ekosystemów leśnych ustalonych w trakcie prac urządzeniowych i zatwierdzonych w planie urządzenia lasu decyzją ministra środowiska z 16.05.2012 r. Tylko ta wersja PUL jest wielkością dającą szansę, na niedopuszczenie do wszystkich negatywnych zjawisk w Puszczy”.
Radny gminy Narewka Leon Chlabicz przedstawił prezentację pt.: „Eksperyment biernej ochrony czy świadoma i racjonalna gospodarka leśna jako podstawa bioróżnorodności biologicznej i ciągłości przyrodniczej Puszczy Białowieskiej”. Stwierdził, iż „preferowana od kilkunastu lat forma ochrony puszczy polegająca z jednej strony na bierności wobec destrukcyjnych procesów związanych z gradacją kornika drukarza, zamieraniem jesionów i dębów, przerwaniem sukcesji nowych pokoleń, a z drugiej strony na niezwykłej aktywności w pozbyciu się ukształtowanej przez całe tysiąclecia obecności człowieka z jego kulturą, wiedzą i tradycją w gospodarowaniu lasem jest makabrycznym eksperymentem dokonywanym na żywym organizmie."
Odczytano także stanowiska profesorów: Jerzego Gutowskiego i Tomasza Wesołowskiego w sprawie działań dotyczących ochrony ekosystemów Puszczy.
Czy będzie wspólne stanowisko?
Dyskusja pokazała, iż wypracowanie wspólnego stanowiska w wielu kwestiach dotyczących racjonalnej, wielofunkcyjnej i zrównoważonej gospodarki leśnej w kontekście ochrony organizmów związanych z martwym drewnem oraz bezpieczeństwa prac w lesie nie jest łatwe.
Organizatorzy powołali komisję wniosków, która wypracuje stanowiska do wykorzystania dla ośrodków decyzyjnych.
Konferencja była kolejnym krokiem zmierzającym w kierunku doskonalenia współpracy pomiędzy Lasami Państwowymi, a innymi instytucjami oraz organizacjami działającymi na rzecz ochrony przyrody i środowiska. Pokazała, że jest bardzo potrzebna tego rodzaju wymiana doświadczeń.
