Pędraki niszczą uprawy leśne w Nadleśnictwie Lubaczów

Żerujące na korzeniach młodych drzew larwy chrabąszcza (pędraki) sieją spustoszenie w lasach Nadleśnictwa Lubaczów. Tego lata poważne szkody stwierdzono na powierzchni 130 hektarów upraw leśnych.
09.09.2013 | Tekst i zdjęcie: Grzegorz Szafran, Nadleśnictwo Lubaczów

Żerujące na korzeniach młodych drzew larwy chrabąszcza (pędraki) sieją spustoszenie w lasach Nadleśnictwa Lubaczów. Tego lata poważne szkody stwierdzono na powierzchni 130 hektarów upraw leśnych.

Wielkoobszarowe szkody od larw, jak też chrząszczy: chrabąszcza majowego i kasztanowca notowane są na terenie Nadleśnictwa Lubaczów od lat dziewięćdziesiątych. Pierwszą masową rójkę (wylot chrząszczy) obserwowano w 1999 r. Kolejne miały miejsce w latach 2003, 2007 i 2011.

Szkody są również w uprawach rolnych: plantacjach malin, truskawek, w sadach, nawet w uprawach okopowych. W roku 2013 dwukrotnie - od maja do lipca - na powierzchni ok. 130 ha wykonano dezynsekcję gleby - zabieg chemicznego zabezpieczenia sadzonek. Mimo to pędraki zniszczyły kilkadziesiąt hektarów upraw. Ograniczone efekty przyniosły działania podejmowane w latach poprzednich: opryski chrząszczy w okresie rójki oraz zbieranie i niszczenie chrząszczy (w latach rójkowych zbierano nawet po kilka ton dorosłych owadów). Leśnicy przewidują, że poważne szkody pojawią się również w 2014 roku, kiedy to pędraki będą żerować do czerwca, po czym nastąpi przepoczwarczenie, a w maju 2015 r. kolejna rójka.

W wyniku żeru, oprócz sadzonek drzew, zniszczeniu uległy również rośliny runa, np. krzewinki borówki czarnej. Nie sprawdziły się przewidywania, że liczebność populacji spadnie w wyniku oddziaływania czynników biotycznych lub abiotycznych. Do tego od roku 2014 na rynku nie będzie żadnego insektycydu dopuszczonego do zwalczania pędraków chrabąszczy w leśnictwie.

Znalezienie skutecznego sposobu na ograniczenie szkód od pędraków staje się nie lada wyzwaniem, bo trzeba będzie odnowić duże powierzchnie leśne, uszkodzone w styczniu tego roku przez oblodzenie. Problemem zajmie się zespół pracowników z RDLP w Krośnie, Zespołu Ochrony Lasu w Krakowie oraz miejscowych leśników. Aktualnie inwentaryzowane są uszkodzenia i oceniany ich rozmiar.


Chrabąszcze rozwijają się w cyklu czteroletnim: w ciągu trzech kolejnych lat na korzeniach roślin żerują larwy (pędraki). W kolejnym roku następuje ich przepoczwarczenie i wylot dojrzałych postaci - chrząszczy. W ciągu 3 lat żerowania pędraki rosną do ok. 6-7 cm długości; wraz z wiekiem rośnie również ich żarłoczność. W pierwszym roku żerują na drobnych korzeniach roślin zielnych, w trzecim ogryzają całkowicie  korzenie sadzonek i młodszych drzewek. Z tego względu w dwóch kolejnych latach poprzedzających rójkę notuje się dotkliwe szkody w uprawach leśnych, zarówno w odnowieniach naturalnych jak i tych pochodzących z nasadzeń.