Lasy w Polsce na tle lasów Europy i świata

Scenariusz 4. Lasy w Polsce na tle lasów Europy i świata
15.04.2020

Scenariusz 4. Lasy w Polsce na tle lasów Europy i świata

Autor scenariusza: Michał Szczepanik

Przedmiot: Geografia.

Klasa: II.

Krótki opis scenariusza: W skali globalnej lasów ubywa. Wiąże się to ze zmianami klimatu, przekształcaniem powierzchni leśnych pod uprawę rolną, pozyskaniem drewna. Ten negatywny światowy trend nie występuje w Polsce, gdzie lasów przybywa. Scenariusz pozwoli uczniom i uczennicom dowiedzieć się, jak zmienia się struktura lesistości na świecie i jakie są rokowania na przyszłość.

Czas trwania: 45 minut.

Cele lekcji:

  • Uczeń/uczennica wyjaśnia, czym jest lesistość i podaje, ile wynosi w Polsce, w Europie i na świecie.
  • Uczeń/uczennica wymienia co najmniej trzy wartości lasów.
  • Uczeń/uczennica określa przyczyny zmniejszenia lesistości na świecie.

 

Pytanie kluczowe: Ile jest prawdy w twierdzeniu, że na całym świecie lasy zanikają?

Związek z podstawą programową:

Wymagania szczegółowe

Zakres podstawowy:

  1. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura). Uczeń/uczennica:

4) wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne wskaźnika lesistości na świecie i w Polsce, przedstawia wielorakie wartości lasu oraz uzasadnia konieczność racjonalnego gospodarowania zasobami leśnymi zgodnie z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej i ochrony przyrody;

5) wykazuje znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów.

 

Metody: Miniwykład, burza mózgów, grupy eksperckie, praca z filmem, praca z tekstem.

Środki dydaktyczne i materiały: Komputer z dostępem do Internetu, projektor, telefony komórkowe, film „10 faktów o Lasach Państwowych” https://youtu.be/pq0B7LyE_7w,  tablice „Co daje nam las” http://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/dla-dzieci-i-mlodziezy/lesnoteka-rysunkowa/co-nam-daje-las/@@download/file/Co%20nam%20daje%20las.pdf, „Kolejne życie drzewa” http://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/dla-dzieci-i-mlodziezy/lesnoteka-rysunkowa/kolejne-zycie-drzewa/@@download/file/Kolejne%20%C5%BCycie%20drzewa.pdf.

Formy pracy: Praca indywidualna, praca grupowa.

Przebieg zajęć:

Wprowadzenie (5 minut)

  1. Poproś, aby uczniowie i uczennice zastanowili się w parach, czym jest las; na to zadanie mają 2 minuty. Następnie dobierają się w czwórki, po dwie pary, i przez minutę uwspólniają pojęcie lasu. Poproś jedną z czwórek o zaprezentowanie definicji. Następnie przytocz definicję z Ustawy o lasach (Dz.U.2020.0.6 t.j. - Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach). Po jej przeczytaniu zachęć uczniów i uczennice do wskazania, co w przytoczonej definicji jest podobne do definicji, którą przygotowywali w czwórkach.

 

Lasem w rozumieniu ustawy o jest grunt:

1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) – drzewami i krzewami oraz runem leśnym – lub przejściowo jej pozbawiony:

  1. a) przeznaczony do produkcji leśnej lub
  2. b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego

albo

  1. c) wpisany do rejestru zabytków;

2) związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.

 

Praca właściwa

  1. Podaj klasie cele lekcji i upewnij się, że są zrozumiałe. Odczytaj pytanie kluczowe: Ile jest prawdy w twierdzeniu, że na całym świecie lasy zanikają? Następnie zapytaj uczniów i uczennice, czy znają na nie odpowiedź. Jeśli nie lub odpowiedź nie będzie prawidłowa, poinformuj, że do pytania wrócicie na koniec lekcji (2 minuty).
  2. Odczytaj Cel Zrównoważonego Rozwoju nr 15:

 

Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej.  

 

Poinformuj, że dziś zajmiecie się właśnie tym Celem.

Wyświetl film „10 faktów o Lasach Państwowych” i poproś  o wypełnienie kart pracy z załącznika nr 1. Następnie wyświetl dwie tablice: „Co daje nam las” oraz „Kolejne życie drzewa” i zaproś do poszerzenia wcześniejszych wypowiedzi.  Zapytaj uczniów, dlaczego zwiększa się lesistość Polski, jakie działania na to się składają (10 minut).

  1. Podziel klasę na czteroosobowe grupy, dla każdej grupy eksperckiej przygotuj przed lekcją materiał pochodzący z zeszytu edukacyjnego „Lasów przybywa” (z serii „Poznać i zrozumieć las” https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/dla-dzieci-i-mlodziezy/poznac-i-zrozumiec-las-1/lasow-przybywa/poznac_i_zrozumiec_las_lasow_przybywa.pdf:

 

Grupa ekspercka 1 – strony 24–25,

Grupa ekspercka 2 – strony 26–27,

Grupa ekspercka 3 – strony 28–29,

Grupa ekspercka 4 – strony 30–31.

 

Następnie przekaż instrukcję pracy w grupach (18 minut):

  1. Odliczcie w grupach pierwotnych do czterech. Następnie stwórzcie cztery grupy eksperckie składające się z osób, które mają ten sam numer.
  2. W grupach eksperckich zapoznajcie się z materiałem, który otrzymaliście, przeanalizujecie go w celu odnalezienia głównych wątków i idei, zaplanujcie sposób ich przekazania, tak aby każdy z was był w stanie przekazać tę wiedzę innym uczniom. Macie na to 8 minut.
  3. Wróćcie do grupy pierwotnej, która będzie składała się z czterech ekspertów od danego zagadnienia. Zadaniem ekspertów jest zapoznanie pozostałych członków grupy ze swoją wiedzą. Każdy ekspert ma 2 minuty na przekazanie wiedzy. Uczniowie w grupie eksperckiej mogą zadawać mu pytania związane z wiedzą, którą przekazuje.

 

  1. Podziękuj za pracę. Zapytaj uczniów i uczennice, dlaczego średnia lesistość w Europie jest większa niż w Polsce, poproś, aby jeszcze zajrzeli do mapki Europy na str. 24 zeszytu edukacyjnego „Lasów przybywa”. Przypomnij, że grupy 3 i 4 zajmowały się wylesianiem; zachęć uczniów i uczennice do tego, aby metodą burzy mózgów podali, jakie działania można podejmować, aby realizować założenia 15. Celu Zrównoważonego Rozwoju. Powróć do pytania kluczowego i wspólnie na nie odpowiedzcie (5 minut).

 

Podsumowanie

  1. Na zakończenie odczytaj jeszcze raz cele lekcji. Poproś, aby uczniowie i uczennice zaznaczyli, na ile zostały zrealizowane. Podniesiony kciuk oznacza, że cel został zrealizowany w pełni, kciuk skierowany w bok, że został zrealizowany częściowo, zaś kciuk skierowany do dołu, że nie został zrealizowany. W wypadku gdy uczniowie bądź uczennice pokażą kciuk skierowany w bok lub dół, nauczyciel pyta tych uczniów bądź te uczennice, co możecie zrobić, aby zrealizować ten cel (4 minuty).

 

Praca domowa do wyboru

  1. Sformułuj trzy pytania do tematu dzisiejszej lekcji, które mogłyby być zadane na sprawdzianie. Swoje propozycje zapisz na kartce i oddaj na następnej lekcji nauczycielowi.
  2. Stwórz mapę myśli do dzisiejszego tematu. Przygotuj się do przedstawienia mapy na kolejnej lekcji.
  3. Wyszukaj w rocznikach statystycznych oraz w innych dostępnych źródłach wiedzy, jak zmieniała się lesistość Polski od 1000 roku do czasów współczesnych. Przedstaw te informacje w postaci linii czasu.

 

Źródła: