Gospodarka leśna w Polsce jako przykład stosowania w praktyce zasad zrównoważonego

Scenariusz 1. Gospodarka leśna w Polsce jako przykład stosowania w praktyce zasad zrównoważonego rozwoju
15.04.2020
Gospodarka leśna w Polsce jako przykład stosowania w praktyce zasad zrównoważonego

Scenariusz 1. Gospodarka leśna w Polsce jako przykład stosowania w praktyce zasad zrównoważonego rozwoju

Autor: Michał Szczepanik

Przedmiot: Geografia.

Klasa: III.

Krótki opis scenariusza: Zasada zrównoważonego rozwoju zapisana jest w Konstytucji RP, odnosi się także do zasobów leśnych. Scenariusz pozwoli uczniom i uczennicom dowiedzieć się, jakie działania podejmują Lasy Państwowe, kierując się tą zasadą.

Czas trwania: 45 minut.

Cele lekcji:

  • Uczeń/uczennica wyjaśnia, jak zasada zrównoważonego rozwoju realizowana jest w lasach w Polsce.
  • Uczeń/uczennica wymienia co najmniej trzy działania podejmowane przez Lasy Państwowe na rzecz utrzymania lasów.
  • Uczeń/uczennica wskazuje, w jaki sposób może działać na rzecz zrównoważonego rozwoju i ochrony lasów.

 

Związek z podstawą programową:

Wymagania szczegółowe

Zakres podstawowy:

  1. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura). Uczeń/uczennica:

4)  wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne wskaźnika lesistości na świecie i w Polsce, przedstawia wielorakie wartości lasu oraz uzasadnia konieczność racjonalnego gospodarowania zasobami leśnymi zgodnie z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej i ochrony przyrody;

5)    wykazuje znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów.

 

Metody: Miniwykład, burza mózgów, praca z tekstem, BYOD (Bring your own device), czyli przynieś swoje własne urządzenie (smartfon).

Formy pracy: Praca indywidualna, praca grupowa.

Środki dydaktyczne i materiały: Komputer z dostępem do Internetu, rzutnik, smartfony, publikacja „Cele Zrównoważonego Rozwoju. Agenda 2030 w Lasach Państwowych” https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/do-poczytania/cele-zrownowazonego-rozwoju-onz/lp-agenda_2030.pdf, załącznik.

Pytanie kluczowe: Dlaczego lasy na świecie nie mogą bez pomocy człowieka wyglądać tak, jak przed rewolucją przemysłową?

Przebieg zajęć:

Wprowadzenie

  1. Podaj uczniom i uczennicom cele lekcji i upewnij się, że są zrozumiałe. Odczytaj pytanie kluczowe: Dlaczego lasy na świecie nie mogą bez pomocy człowieka wyglądać tak, jak przed rewolucją przemysłową? Poproś uczniów i uczennice, aby – stosując metodę burzy mózgów – wygenerowali jak najwięcej pomysłów i wypisali je na tablicy (5 minut).

 

Oczekiwany wniosek: działalność człowieka, wzmożona produkcja, konsumpcja, spalanie paliw kopalnych doprowadziły do zmiany klimatu, której skutki są bardzo rozległe i wciąż się pogłębiają, dlatego natura w krótkim czasie nie jest w stanie odbudować swoich zasobów.

 

Praca właściwa

  1. Zachęć młodzież do dyskusji, w której wyjaśni, jak rozumie pojęcie zrównoważonego rozwoju. Dojdźcie wspólnie do podobnej definicji, jak w artykule 3 ustawy Prawo ochrony środowiska:

... taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.

 

Dodaj, że pojęcie zrównoważonego rozwoju pochodzi z leśnictwa; oznaczało ono sposób gospodarowania lasem polegający na tym, że wycina się tylko tyle drzew, ile może w to miejsce urosnąć, tak by las nigdy nie został zlikwidowany, by mógł się zawsze odtworzyć.

Koncepcja zrównoważonego rozwoju była na początku XIX wieku propagowana przez wszystkie niemieckie wyższe szkoły leśne, następnie przyjęta przez gospodarstwa leśne w innych krajach europejskich. Obecnie Agenda ONZ, w której znajduje się 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju, wskazuje drogę do tego, jak dbać o Ziemię i lasy w myśl zrównoważonego rozwoju  (3 minuty).

 

  1. Przybliż klasie trzy Cele Zrównoważonego Rozwoju. Możesz wyświetlić tablicę z Celami ze strony: https://www.un.org.pl

Cel 12: Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji.

Cel 13: Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom.

Cel 15: Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej.

Poinformuj, że dzisiejsza lekcja będzie nawiązaniem do tych Celów, że poświęcimy ją zrównoważonej gospodarce leśnej (2 minuty).

 

       Więcej na temat Celów Zrównoważonego Rozwoju:

www.globalna.ceo.org.pl/cele-zrownowazonego-rozwoju
https://www.un.org.pl

 

  1. Podziel klasę na 3 grupy i poproś o przygotowanie smartfonów. W każdej grupie uczniowie wyłaniają lidera lub liderkę, który(a) zaprezentuje wykonaną pracę, i sekretarza lub sekretarkę odpowiedzialnych za notowanie. Zadaniem grup jest opracowanie karty pracy nr 1 z wykorzystaniem informacji z odpowiednich stron publikacji: „Cele zrównoważonego rozwoju ONZ. Agenda 2030 w Lasach Państwowych” (15 minut).
  2. Liderzy grup przedstawiają wyniki pracy na forum (12 minut).
  3. Podsumuj pracę uczniów, doceniając zaangażowanie i pomysłowość ujęcia tematu. Wróć do pytania kluczowego, prosząc o odpowiedź i wskazując, że obecnie człowiek może podjąć wiele działań na rzecz lasów na gruncie instytucjonalnym – tak jak Lasy Państwowe, ale też indywidualnym – jako społeczność szkolna (3 minuty).

 

Podsumowanie

Na zakończenie zajęć poproś uczniów, aby dokończyli zdania:

 

Umiem...

Rozumiem...

Muszę jeszcze powtórzyć...

Powinnam/powinienem  utrwalić...

Nie rozumiem...

Mam trudności z... 

 

Uczniom i uczennicom, którzy chcą poszerzyć swoje wiadomości lub mają trudności z tematem, poleć dodatkowe materiały:

1)   seria zeszytów edukacyjnych „Poznać i zrozumieć las”, np.: „Funkcje lasów”, „Lasów  przybywa”, „Ludzie i las”

http://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/dla-dzieci-i-mlodziezy/poznac-i-zrozumiec-las-1;   

2)    seria „Kalendarz z lasu”

http://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/dla-dzieci-i-mlodziezy/kalendarze-z-lasu;  

3)   cykl kilkuminutowych filmów pod wspólnym tytułem „Oblicza lasu”, obecnych na kanale Echa Leśne TV

https://www.youtube.com/channel/UCJ64kgsc0thZq_6GFUnC5Pg/featured (5 minut).

 

Praca domowa do wyboru

  1. Napisz kartkę pocztową do przyjaciela na temat zrównoważonej gospodarki leśnej w Polsce. W zależności od wybranego adresata tak sformułuj treść kartki, aby była dla niego zrozumiała.
  2. Opracuj zasady kampanii promującej produkty z certyfikowanych upraw leśnych.

 

Źródła:

Materiały do pobrania