Tablica Katyńska w gmachu toruńskiej dyrekcji

We wtorek 6 października w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej 12 leśników i drzewiarzy związanych z Pomorzem i Kujawami, którzy 80 lat temu, wiosną 1940 r. stracili życie w Zbrodni Katyńskiej.
08.10.2020 | Honorata Galczewska, Tadeusz Chrzanowski, RDLP w Toruniu

We wtorek 6 października w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej 12 leśników i drzewiarzy związanych z Pomorzem i Kujawami, którzy 80 lat temu, wiosną 1940 r. stracili życie w Zbrodni Katyńskiej.

Uroczystości towarzyszyła konferencja, podczas której zaprezentowano film z 2013 r. zrealizowany podczas udostępnienia w Wierzchlesie w Borach Tucholskich, miejsca pamięci leśników polskich, ofiar Zbrodni Katyńskiej. Obecni na sali wysłuchali wspomnień członków rodzin pomordowanych leśników, jak również historyków i leśników zaangażowanych w odkrywanie prawdy o tragicznych wydarzeniach z 1940 r.

W dalszej części konferencji Tomasz Skowronek, zastępca dyrektora RDLP w Szczecinku wygłosił prelekcję „Leśnicy, jeńcy sowieckich specjalnych obozów NKWD (Kozielska, Starobielska, Ostaszkowa) i więzień zachodnich obwodów Białorusi i Ukrainy zamordowani w 1940 roku”.

Zgromadzeni na sali wysłuchali przejmującej opowieści o rodzinach leśnych, których dotknęło nieszczęście wojny i okupacji, jak na przykład o braci Eysymontt: Witolda, który pracował w Dyrekcji LP w Poznaniu i zginął w Katyniu, Stanisława, leśnika z nadleśnictw Klosnowo i Przymuszewo, który był jeńcem niemieckiego Oflagu II C w Woldenbergu, oraz najmłodszego z nich Kazimierza, powstańca warszawskiego, który zginął we wrześniu 1944 r.

Kolejnym prelegentem był Tadeusz Chrzanowski z RDLP w Toruniu, który przybliżył sylwetki 12 zamordowanych leśników i drzewiarzy, których imiona znalazły się na odsłanianej tablicy. Dwóch z nich pracowało w gmachu dyrekcji (Aleksander Błażewicz, Ignacy Nitkowski), sześciu było nadleśniczymi (Edmund Drecki, Władysław Kotula, Sobiesław Mościcki, Tadeusz Misko, Franciszek Nowicki i Rudolf Zacher), jeden pracownikiem naukowym (Szczepan Łuczak), a dwóch kolejnych (Edmund  Wróblewski, Stanisław Zysnarski) to właściciele tartaków na Pomorzu. Dwunastkę zamyka Adam Loret, pierwszy dyrektor Naczelnej Dyrekcji Lasów Państwowych, który zginął z rąk sowietów w nie do końca poznanych okolicznościach ok. 1940 r. i spoczywa prawdopodobnie na cmentarzysku Kuropaty pod Mińskiem.

W uroczystości – obok gospodarzy - udział wzięli członkowie Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Toruniu oraz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Toruń. Obecni byli nadleśniczowie z terenu gdańskiej i toruńskiej dyrekcji Lasów Państwowych, a także przedstawiciel prezydenta Torunia.

Punktem kulminacyjnych uroczystości było odsłonięcie tablicy katyńskiej z nazwiskami 12 leśników Pomorza i Kujaw, ofiar Zbrodni Katyńskiej. Umieszczono ją w eksponowanym miejscu, w holu dyrekcji na I piętrze. Odsłonięcia dokonali: Bogumiła Klent-Dyczek ze Stowarzyszenia Rodzina Katyńska oraz Bartosz Pewniak, zastępca Dyrektora RDLP.

Projektantem pamiątkowej tablicy jest Marek Abramowicz, absolwent Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Znalazły się na niej najważniejsze informacje: tytuł, czas i sprawcy zbrodni katyńskiej, imiona i nazwiska ofiar, lata ich życia, stanowisko zawodowe i miejsce śmierci, wizerunek Matki Bożej Katyńskiej, tak bardzo charakterystyczny, symboliczny i rozpoznawalny, barwy narodowe oraz zarys pnia i konarów potężnego dębu, a także sentencja Adama Mickiewicza „Jeśli zapomnę o nich, Ty Boże na niebie, zapomnij o mnie”.

U spodu tablicy zapisano okoliczność upamiętnienia, a jest nią 80. rocznica dokonania Zbrodni Katyńskiej, oraz wymieniono fundatorów – Leśników Pomorza i Kujaw.

Uroczystość w gmachu dyrekcji była również okazją do uhonorowania Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości czwórki toruńskich leśników. Za szczególną, godną uznania działalność na niwie umacniania polskości, krzewienia patriotyzmu i upamiętnianie dokonań naszych przodków, prezydent Andrzej Duda wyróżnił medalem: Tadeusza Chrzanowskiego, Mariusza Deinowskiego, Sławomira Faca i Gwidona Grubczaka.

W 2020 r. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu obchodzi 95-lecie istnienia i z tej okazji jej dyrektor Bartosz Bazela ustanowił okolicznościowy medal, którym honorowane są osoby i instytucje wyróżniające się w długoletniej, owocnej współpracy z leśnikami Kujaw i Pomorza. Medalem wyróżniono Michała Zaleskiego, prezydenta Torunia, ks. kanonika Gabriela Aronowskiego, kapelana leśników diecezji toruńskiej, Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Toruniu oraz Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Toruński.