DLA LASU, DLA LUDZI – kampania Lasów Państwowych
Jak Lasy Państwowe starają się godzić jednocześnie różne oczekiwania społeczeństwa oraz potrzeby przemysłu drzewnego i rozwoju gospodarczego kraju? Czym jest zrównoważona, wielofunkcyjna gospodarka leśna? W jaki sposób leśnicy dbają o zapewnienie trwałości lasu? Między innymi na te pytanie ma odpowiedzieć startująca 16 września br. ogólnopolska kampania społeczna Lasów Państwowych „DLA LASU, DLA LUDZI”.
Czy zastanawiałeś się kiedyś, spacerując po lesie, kto i w jaki sposób opiekuje się polskimi lasami? Zajmują one już 30% powierzchni naszego kraju, a ogromną większością z nich (77 proc.) zarządzają Lasy Państwowe.
Zapraszamy na stronę kampanii „DLA LASU, DLA LUDZI"
Od prawie stu lat leśnicy, w myśl zasad zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, dbają o polskie lasy. W dużej mierze dzięki ich staraniom lasów z roku na rok w Polsce przybywa, zwiększa się też ich zasobność. Po II wojnie światowej lesistość kraju wynosiła jedynie 21 proc., a dziś lasy zajmują już bez mała 30 proc. powierzchni Polski.
Fundamentalna zasada działania Lasów Państwowych to samofinansowanie, co oznacza, że LP utrzymują się z własnych przychodów, nie korzystają z dotacji, same zaś płacą do budżetu państwa i samorządów podatki rzędu 2 mld zł rocznie.
Większość przychodów LP pochodzi ze sprzedaży drewna. Wracają one do lasu, przeznaczane na sadzenie i pielęgnowanie nowych drzew na odnawianych i zalesianych powierzchniach, ochronę lasów przed różnymi zagrożeniami, ochronę przyrody czy rozbudowę infrastruktury turystycznej.
Jeden las, trzy funkcje
Las pełni wiele funkcji przyrodniczych, gospodarczych oraz społecznych. Rolą leśników jest pogodzenie trwałości lasu jako niezwykle złożonego ekosystemu, oczekiwań i potrzeb społeczeństwa oraz potrzeb przemysłu drzewnego i rozwoju gospodarczego kraju. Wielofunkcyjny model, w oparciu o który zarządzane są tereny podlegające Lasom Państwowym, sprawia, że funkcje przyrodnicze, gospodarcze oraz społeczne są w pełni realizowane i wzajemnie się uzupełniają.
W klimacie przyrody
Funkcje przyrodnicze to przede wszystkim zachowanie różnorodności biologicznej lasów, redukcja CO2, ochrona zasobów wody, przeciwdziałanie powodziom, zabezpieczenie gleb przed erozją i krajobrazu przed stepowieniem.
Tereny chronione to nie tylko parki narodowe! W Lasach Państwowych znaczna część obszarów przez nie zarządzanych objęta jest różnymi formami ochrony przyrody. Znajdziemy tu 1281 rezerwatów przyrody, ok. 11 tys. pomników przyrody. Ponad połowa łącznej powierzchni parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu znajduje się w lasach zarządzanych przez LP. Lasy Państwowe pomagają wielu gatunkom zwierząt i roślin zasiedlić miejsca, gdzie gatunki te wyginęły lub gdzie są zagrożone wyginięciem. To dzięki staraniom m.in. leśników do polskich lasów powrócił żubr, w wielu miejscach odtwarzana jest populacja głuszca oraz cietrzewia, realizowany jest projekt ochrony ptaków szponiastych czy odtwarzane są siedliska żółwia błotnego.
Zadaniem leśników jest ochrona lasów. Przed czym? Największym zagrożeniem dla lasu jest ogień, dlatego ochrona przeciwpożarowa lasu oparta jest na sprawnym i naprawdę skutecznie działającym systemie. To dzięki niemu możliwe jest szybkie wykrywanie pożarów, alarmowanie odpowiednich służb ratowniczych i prowadzenie akcji gaśniczej. Lasy Państwowe wspierają działania Państwowej i Ochotniczej Straży Pożarnej, wynajmują na swój koszt co roku kilkadziesiąt samolotów patrolowych, gaśniczych oraz śmigłowców, które wspierają gaszenie pożarów lasów, tworzą punkty czerpania wody, dojazdowe drogi pożarowe i inną infrastrukturę, z której korzystają strażacy podczas akcji gaśniczych.
Ale ogień to niestety nie jedyny problem. Choroby drzew, plagi owadów, presja cywilizacji, zanieczyszczenia przemysłowe, a także huragany, obfite opady śniegu czy susze to tylko część trudności, z którymi borykają się nasze lasy. Odpowiednie zabiegi hodowlane i pielęgnacyjne oraz właściwy sposób użytkowania lasu sprawiają, że lasy są trwałe i odporniejsze na zagrożenia.
Leśnicy konsekwentnie zmieniają skład gatunkowy drzew w polskich lasach, dopasowując go lepiej do siedlisk, na których rosną lasy. W wyniku tzw. przebudowy drzewostanów stale rośnie udział drzew liściastych w naszych lasach – w ciągu ostatnich 70 lat zwiększył się z 13 do 24 proc. To sprawia, że lasy stają się bardziej różnorodne, sprzyja bogactwu przyrodniczemu, ale też czyni je bardziej odpornymi na różne zagrożenia, w tym wynikające ze zmian klimatycznych.
Każdego roku leśnicy sadzą prawie pół miliarda drzew. To 1000 drzew na minutę w skali całego roku! Dzięki temu lasów w Polsce przybywa i zajmują już ponad 9,2 mln ha, pochłaniając 36 mln ton CO2 rocznie.
Z natury rzeczy
Drewno jest z lasu. To idealny surowiec, łączący w sobie piękno i praktyczność. Nie ma dwóch takich samych kawałków drewna, każda drewniana rzecz ma swój jedyny i niepowtarzalny rysunek, barwę, układ słojów. Jednak najważniejsze jest to, że drewno jest surowcem ekologicznym, przyjaznym środowisku i w pełni odnawialnym. W miejsce każdego wyciętego na potrzeby gospodarki lub obywateli drzewa leśnicy sadzą co najmniej kilka nowych. W ten sposób las nie znika na trwałe z danego miejsca.
Odpowiadając na rosnące zapotrzebowanie na drewno, Lasy Państwowe pozyskują dziś 40 mln m3 surowca rocznie. To zaledwie 1,5-2 proc. całych zasobów w lasach, którymi zarządzają. Jednocześnie w ciągu każdego roku w LP przyrasta znacznie więcej drewna, niż pozyskują – ok. 55 mln m3. Dzięki temu z biegiem czasu zasoby surowca rosną.
Dostarczenie drewna to główny cel gospodarczej funkcji lasów, ale nie jedyny. Las i pochodzące z niego drewno obecnie zapewniają pracę ok. 375 tys. osób, w dużej mierze mieszkańcom lokalnych społeczności. Wśród nich blisko 350 tysięcy to ludzie zatrudnieni w prywatnych zakładach usług leśnych – pilarze, zrywkarze, operatorzy maszyn wielooperacyjnych i pracownicy tysięcy firm przerabiających drewno i produkty drewnopochodne.
Las mnie rusza
Lasy Państwowe są ogólnodostępne. Dzięki funkcji społecznej lasów Polacy mają możliwość obcowania z naturą i spędzania wolnego czasu na łonie przyrody. Nieważne czy lubisz biegać albo jeździć na rowerze, czy wolisz zabrać rodzinę na piknik do lasu i poleżeć na trawie wpatrzony w korony drzew. Pamiętaj o tym, że na swoje potrzeby możesz w lesie państwowym zbierać grzyby czy jagody. Do Twojej dyspozycji leśnicy oddali i utrzymują ponad 20 000 km szlaków pieszych, prawie 4000 km szlaków rowerowych, około 3200 parkingów leśnych i miejsc postoju oraz ponad 600 pól biwakowych i obozowisk. Lasy Państwowe to także edukacja. Z bezpłatnej oferty edukacyjnej LP – 1011 ścieżek dydaktycznych, 562 wiat edukacyjnych, 269 izb edukacyjnych oraz 65 ośrodków edukacji leśnej – mogą skorzystać grupy wiekowe od przedszkola przez szkoły po dorosłych i uniwersytety trzeciego wieku.
Lasy Państwowe promują także w pełni ekologiczną, naturalną i zdrową żywność pochodzącą z lasów w ramach specjalnego projektu „Dobre z Lasu”. Dzięki niemu dziczyzna, miody oraz płody runa leśnego stają się bardziej dostępne, a ich nabywcy mają gwarancję, że żywność, którą kupują jest zdrowa i smaczna.
Z troską o las, z korzyścią dla każdego
Każdy z nas jest inny i każdy z nas ma wobec lasu oczekuje innych rzeczy. Dlatego działania Lasów Państwowych mają na celu pogodzenie trzech funkcji lasu – przyrodniczej, gospodarczej oraz społecznej, tak by każdy w lesie znalazł to, czego mu w danej chwili potrzeba, a las jako całość trwał wraz ze swoim bogactwem przyrodniczym i łagodził skutki zmian klimatu. Wszystko robimy i dla lasu, i dla ludzi.
