Wykoszono wrzos, by mógł rosnąć
W rezerwacie przyrody „Wrzosowiska w Okonku” w Nadleśnictwie Okonek (RDLP w Pile) przeprowadzono zabieg wykaszania wrzosowisk. To jedno z działań ujętych w planie ochronny tego siedliska.
Obszar ten jest objęty dwoma formami ochrony przyrody, jest to rezerwat przyrody „Wrzosowiska w Okonku” oraz obszar Natura 2000 Poligon w Okonku.
Siedliska będące przedmiotem ochrony, a w szczególności suche wrzosowiska, powstały w wyniku użytkowania tych terenów w drugiej połowie XX w. Przez szereg lat był tam poligon wojskowy, a na terenie obecnego rezerwatu znajdowało się tak zwane pole robocze, czyli miejsce, gdzie ćwiczenia wojsk były realizowane wyjątkowo intensywnie. Czasami tego typu działania sprzyjają wykształceniu się cennych ekosystemów, które obecnie podlegają ochronie.
Po ponownym przejęciu tych trenów przez Lasy Państwowe Nadleśnictwo Okonek, by rozpoznać wartość i stan przyrody terenów, zleciło opracowanie waloryzacji przyrodniczej oraz koncepcja ochrony terenów. W ten sposób powstał pomysł na zagospodarowanie obszaru byłego poligonu obejmującego 8 tys. ha, którego częścią jest obecny rezerwat przyrody (204 ha).
Pierwsze działania ochronne Nadleśnictwo Okonek podjęło w 2006 r. Wówczas wykaszanie wrzosowisk realizowano poprzez naprzemienne koszenie. Część siedlisk pozostawiono bez ingerencji, aby zachować bioróżnorodność.
W 2018 r. ustanowiono plan dalszych działań ochronnych. Podstawowym zadaniem w ochronie tego typu siedlisk jest niedopuszczenie do ich zarastania przez drzewa i krzewy oraz zapobieganie wieloletniemu zaleganiu martwych pozostałości wrzosu zwyczajnego, które ograniczają rozwój młodych osobników. Dlatego podstawowymi działaniami ochronnymi jest wycinanie drzew i krzewów z usunięciem ich poza płaty siedlisk przyrodniczych oraz koszenie wrzosowisk wraz z usunięciem pokosu.
Całość prac została podzielona na trzy etapy planowane do realizacji w kolejnych latach. Obejmują one niespełna 260 ha znajdujące się głównie na terenie rezerwatu oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Obecnie leśnicy wykonali pierwszy etap prac.
Wykonując zadanie, w pierwszej kolejności został usunięty samosiew m.in. brzozy, sosny i topoli osiki oraz najtrudniejszy przeciwnik - żarnowiec miotlasty. Cenne elementy przyrody, takie jak rodzime dęby i wierzby drzewiaste, zostały pozostawione na powierzchni. Całość wyciętych drzew i krzewów została wywieziona poza teren podlegający ochronie. W kolejnym etapie prac został wykoszony wrzos pospolity, którego cały pokos został zebrany. Docelowo będzie wykorzystany do wykonania pokryć dachowych.
Zrealizowane prace są niezbędne, aby utrzymać we właściwym stanie chronione siedliska. Wrzosy są wyjątkowe, gdyż rosną jedynie tam, gdzie co jakiś czas są niszczone i muszą zaczynać swój wzrost od „korzenia”. Dlatego tego typu ekosystemy pozostawione bez ingerencji będą stopniowo ulegać przemianom. Chcąc cieszyć się pięknym widokiem kwitnących połaci wrzosowisk konieczna jest ich czynna ochrona.
