Dlaczego w lesie prowadzi się cięcia?
Każdego roku leśnicy sadzą pól miliarda drzew. Każda rębnia jest początkiem nowego pokolenia lasu. Gospodarka prowadzona przez leśników oparta jest na zasadzie zachowania trwałości i ciągłości użytkowania.
Co daje nam las? Przede wszystkim drewno. Racjonalna gospodarka prowadzona przez leśników gwarantuje, że drewna nigdy nie zabraknie. Na miejsce ściętych drzew sadzi się nowe, które posłużą do produkcji drewna za kilkadziesiąt lat lub później. Choć czekać trzeba długo – w odróżnieniu od węgla i ropy – drewno jest surowcem odnawialnym, a więc najbardziej ekologicznym z możliwych!
Każdego roku leśnicy sadzą pól miliarda drzew. Każda rębnia jest początkiem nowego pokolenia.
Nic w przyrodzie nie żyje wiecznie, ale się przeobraża. Pozyskiwanie na zrębach w postaci drewna następuje w okresie, kiedy drzewo zaczyna proces starzenia się. Dla sosny w warunkach Nadleśnictwa Dobrzejewice (RDLP w Toruniu) jest to 100 lat. Taki wiekowy las stopniowo traci swoją stabilność. A drewno traci swoje właściwości, zaczyna być podatne na choroby, nie nadaje się już do budowy domów, ani nawet na opał.
Próchniejące drewno jest natomiast przydatne dla ekosystemu leśnego. Dlatego nie wszystkie drewno z lasu jest w Polsce zabierane.
Niektóre fragmenty lasu zostawia się do naturalnej śmierci, np. te oddalone od szlaków turystycznych, a na zrębach pozostawia się kępy starodrzewu i pozostałości pozrębowe, czyli gałęzie czy igliwie.
Gospodarka leśna produkuje drewno. Tak jak rolnictwo hoduje zboża. Energetyka wytwarza energię. To nie wstyd, że potrafimy czerpać pożytki z lasu nie naruszając jego zasobów. Najważniejsze jest to, aby robić to w sposób zrównoważony, bez szkody dla środowiska przyrodniczego.
Dookoła każdego z nas są przedmioty wykonane z drewna. Znalazło ono aż 30 tys. zastosowań, powstaje z niego papier, meble, więźby dachowe i opał.
Ponad 370 tys. osób w Polsce dzięki lasom ma pracę. Są to nie tylko leśnicy i drwale, lecz także osoby zatrudnione w przemyśle drzewnym lub produkującym na potrzeby leśnictwa. Polska jest 10. największym producentem mebli, a 4. eksporterem mebli na świecie. Roczny eksport wyrobów polskiego przemysłu drzewnego, papierniczego i meblarskiego to 45 mld zł (10 proc. całego eksportu). Sektor leśno-drzewny wypracowuje ok. 2 proc. PKB. Głównym dostawcą surowca na polski rynek są Lasy Państwowe, które pokrywają ponad 90 proc. zapotrzebowania krajowego przemysłu i mieszkańców.
Na leśnikach ciąży strony odpowiedzialność za wszystkie składniki przyrody, a także zapewnienie ciągłości gospodarki drzewnej.
Czy oszczędzając papier chronisz drzewa? Nie. Drewno, z którego wytwarza się papier produkowane jest z tzw. papierówki. To drewno o średnich wymiarach długości około 2 metrów. Takie drewno powstaje z wycinki drzew w ramach pielęgnacji lasu. Młode, posadzone gęsto drzewka rosną. Na pustej jak dotąd powierzchni korony małych drzew zaczynają się stykać i zaczyna tworzyć się mikroklimat lasu. W miarę jak rosną potrzebują coraz więcej miejsca.
Las trzeba przerzedzić, pozostawiając drzewa, z których w przyszłości wyrosną piękne okazy. Takie przerzedzanie przez leśników drzew nie jest losowe. Każde drzewo do wycięcia ogląda leśnik i decyduje o jego losie. Drzewa chore, porażone grzybami, zasiedlone przez szkodliwe dla nich owady – wycina się. Są to zabiegi pielęgnacyjne, które uchronią las przed degradacją.
Pielęgnacja i wyhodowanie stabilnego lasu kosztuje. Drewno jest produktem pochodnym czynności związanych z zabiegami pielęgnacyjnymi.
Czy papieru produkuje się więcej czy mniej, wycinkę w lasach, które dojrzewają trzeba robić. Dla dobra lasu. Mało miejsca dla rozwoju drzew, to drzewa cienkie, które są nieodporne na wiejące wiatry czy padający śnieg. Las wymaga opieki leśnika. On wie, co robi.
Drzewa ścina się po ok. 100 latach ich pielęgnowania, ochrony przed owadami, grzybami i pożarami. Leśnik musi rozsądnie gospodarować, by na to wszystko mieć środki.
Pozyskanie drewna uprzedza okres jego naturalnego rozpadu. Oczywiście można hodować drzewa tylko po to by zgniły, ale należy się liczy z brakiem papieru, meblami z drewna, niektórymi instrumentami muzycznymi czy domami.
Koniec gospodarki leśnej oznacza także koniec wpływów do budżetów gmin z podatków leśnych czy też dotacji dla parków narodowych. Lasy Państwowe ponoszą koszty udostępniania lasu dla społeczeństwa, także reagują na klęski żywiołowe.
Las to ekosystem. Umiejętne wycinanie oraz sadzenie by zapewnić ciągłość i różnorodność lasu to sztuka. Nauka i sztuka. Dzięki umiejętnemu naśladowaniu przyrody skracamy naturalne procesy zachodzące w przyrodzie. Życie to ciągłe rodzenie, wzrastanie i umieranie.
Las jest miejscem życia tysięcy roślin i zwierząt. Ponad 80 proc. polskich rezerwatów znajduje się na terenach zarządzanych przez Lasy Państwowe. Las to czyste powietrze, ogólnodostępne miejsce wypoczynku, czy też bezpłatne dary lasu - jagody i grzyby.
Na leśnikach ciąży z jednej strony odpowiedzialność za wszystkie składniki przyrody, z drugiej zaś, na zapewnieniu ciągłości gospodarki drzewnej.
Nie da się tych funkcji rozdzielić. Na niektórych fragmentach można jedne funkcje uznać za główne inne za pobocze, ale współistnieją razem pomimo obiekcji. Dla każdego las jest czymś innym. Dla rodziny drzewiarza to źródło utrzymania, dla turysty piękne widoki. Póki jesteśmy społeczeństwem różnorodnym, różnorodność funkcji lasu jest nieunikniona. Leśnicy wycinają drzewa by las trwał, a my byśmy żyli zdrowo i ekologicznie wykorzystując do tego celu drewno.
