Rozmawiano o działaniach LP w zakresie drogownictwa
Współpraca Lasów Państwowych z samorządami w zakresie budownictwa drogowego, nowoczesne technologie oraz uwarunkowania prawne w budownictwie drogowym były wiodącymi tematami Leśnego Kongresu Drogowego, zorganizowanego 9 maja w Instytucie Badawczym Leśnictwa w Sękocinie Starym.
W Polsce, jak zauważył prof. Roman Gornowicz z Katedry Techniki Leśnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, najwięcej jest dróg gminnych, z których w równym stopniu jak z dróg leśnych, korzysta transport leśny. Według prof. Gornowicza w naszym kraju jest prawie 250 tys. km dróg gminnych, natomiast leśnych o połowę mniej.
- Z tego powodu o budownictwie drogowym powinniśmy dyskutować również z samorządami, w których gestii są zarówno drogi gminne, powiatowe jak i krajowe – podkreślił.
Dlatego też LP zorganizowały kongres, który został poświęcony kierunkom działań Lasów Państwowych w zakresie drogownictwa leśnego i przedsięwzięć wspólnych z samorządami.
Małgorzata Golińska, wiceminister środowiska zaznaczyła, że Lasy Państwowe powinny nie tylko dowiedzieć się, jakie są oczekiwania samorządów, ale również wskazać, na ile i w jaki sposób są w stanie wspierać samorządy.
Zauważyła, że kiedy mowa o zaangażowaniu LP w przedsięwzięcia wspólne z reguły na pierwszy plan wysuwają się aspekty finansowe tej współpracy. - Spotkanie jest nie tylko podsumowaniem tego, co dzieje w zakresie tej współpracy, ale umożliwia określenie dalszego współdziałania.
Wiceminister przypomniała, że w ostatnich dziesięciu latach LP współuczestniczyły w budowie ponad 700 km dróg, angażując w te działania ponad 120 mln zł. W latach 2007–2017 nadleśnictwa zrealizowały wspólnie z gminami co najmniej 1448 projektów. Były to m.in. budowa infrastruktury turystycznej, ujęć wodnych czy dróg prowadzących do różnych obiektów.
Więcej w czerwcowym „Głosie Lasu”
- Ważne jest również, że lasy są udostępniane także osobom niepełnosprawnym. W ten sposób LP od dawna realizują rządowy program dotyczący zagadnienia, który znalazł się w tzw. piątce premiera Mateusza Morawieckiego - dodała.
Małgorzata Golińska podkreśliła, że LP przyczyniają się do rozwoju regionalnego tzw. małych ojczyzn. – Mieszkańcy często nie zdają sobie sprawy z faktu, ile wysiłku, ile czasu i wkładu finansowego LP poniosły, aby mogli bezpiecznie się przemieszczać. Zatem, skoro mówimy o samorządach i LP, to powinniśmy mówić o współdziałaniu, partnerstwie i realizacji wspólnych zadań, bo tego oczekują od nas obywatele.
Wiceminister dodała, że LP dzielą się z samorządami również zaangażowaniem swoich pracowników. Aż 535 obecnych i byłych pracowników LP działa jednocześnie w 453 jednostkach samorządu terytorialnego.
Warto przypomnieć, że ostatnim okresie wprowadzono zmiany w ustawie o lasach, umożliwiające finansowanie przedsięwzięć realizowanych wspólnie z samorządami. Po tej poprawce środki na wspólne działania pochodzą z funduszu leśnego. W 2016 r. zostało podpisane zarządzenie dyrektora generalnego LP w sprawie uczestnictwa jednostek organizacyjnych Lasów w realizacji przedsięwzięć wspólnych. Z dokumentu wynika, że obejmują one nie tylko drogi gminne czy powiatowe, ale też leśne, które są udostępniane lokalnemu społeczeństwu.
- Pilotażowe wspólne przedsięwzięcia kosztowały w 2016 r. ponad 21 mln zł - mówił Piotr Młynarczyk, naczelnik Wydziału Infrastruktury DGLP. Dodał, że poza środkami z funduszu leśnego pozostaje możliwość wspomagania środkami własnymi nadleśnictw.
Naczelnik przypomniał, że w 2017 r. kolejną zmianą w przepisach (zarządzeniem nr 22) wprowadzono bardziej szczegółową procedurę, stosowne wymogi i zobiektywizowano wybór przedsięwzięć wspólnych znajdujących we wnioskach przekazanych do akceptacji dyrektorowi generalnemu LP.
Przedmiotem zarządzenia są wybrane działania Lasów Państwowych, będące elementem działalności, polegającej na budowie (w tym rozbudowie i odbudowie) oraz przebudowie, w formie wspólnych przedsięwzięć jednostek organizacyjnych LP, z wykorzystaniem środków związanych z funduszem leśnym infrastruktury leśnej jako składowej gruntów związanych z gospodarką leśną.
Ponadto, wspomaganiu administracji publicznej, w szczególności samorządowej, przez finansowanie lub dofinansowywanie, z wykorzystaniem środków związanych z funduszem leśnym budowy, przebudowy lub istotnego odtwarzania (istotnego remontu) infrastruktury technicznej.
- Istotne jest to, że wnioskującym do dyrektora generalnego może być tylko nadleśnictwo a nie gmina czy powiat. Jednostki mogą nawiązywać współpracę i wspólnie przygotowywać wniosek - wyjaśniał.
W latach 2016 i 2017 wspomaganie przedsięwzięć drogowych ze środków własnych nadleśnictw i funduszu leśnego wyniosło ponad 83 mln zł. W tym roku na przedsięwzięcia drogowe przeznaczonych jest ponad 100 mln zł, z czego blisko 80 mln zł są to środki przewidziane z funduszu leśnego i około 22 mln zł na drogi wykonywane na gruncie LP, które mają być udostępniane do ruchu publicznego.
Dwa lata po wprowadzeniu zarządzenia nr 22 niektóre kryteria wnioskowania zostaną zaostrzone. - Myślimy o uwzględnieniu posiadania ekspertyzy docelowej sieci drogowej nadleśnictwa. Chcemy wprowadzić uzasadnienie ekonomiczne budowy dróg, co wynika z jednostkowego kosztu jednego kilometra drogi – podkreślał Piotr Młynarczyk.
Dodał, że kilometr drogi nie może kosztować więcej niż 1,5 mln zł. Ponadto, średnie dofinansowanie na pojedynczą inwestycję nie będzie mogło przekroczyć 3 mln zł. Kolejną zmianą jest ograniczenie liczby wniosków do trzech z jednego nadleśnictwa. W przypadku braku realizowania dotychczasowych wniosków, nie wykorzystania przyznanych środków, wprowadzony zostanie dwuletni zakaz wnioskowania.
Lasy Państwowe, jak podkreślił Tomasz Zawiła-Niedźwiecki, zastępca dyrektora generalnego LP ds. rozwoju i organizacji, każdego roku przekazują również do budżetu państwa swoje przychody w postaci podatków.
Rocznie, przy przychodach około 9 mld zł LP przekazują blisko jedną trzecią tej sumy. - Trzy podstawowe to są tzw. podatki obligatoryjne, wynikające z przepisów podatkowych i ZUS-owskich. Około 2 mld zł rocznie wydawanych jest na VAT, CIT, daniny z tytułu sprzedaży drewna oraz podatki od sprzedaży gruntu. Druga największa pozycja to zabezpieczenie społeczne, a więc ZUS, fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (blisko 500 mln zł), a trzecia to wydatki tzw. samorządowe, w tym podatek leśny i inne podatki lokalne – wyjaśniał.
Dodał, że zgodnie z ustawą o lasach LP finansują badania naukowe, w 2017 r. kwota ta wyniosła blisko 50 mln zł. Wspomagają też parki narodowe, w ubiegłym roku kwotą 66 mln zł, drogi lokalne – w wysokości 40 mln zł ze środków funduszu leśnego, dodatkowo jeszcze około 20 mln zł ze środków własnych nadleśnictw. – To daje blisko 3 mld złotych płaconych na rzecz Skarbu Państwa i przeznaczanych na cele publiczne – podsumował.
