Od przylotu do odlotu jaskółek
W parkach, sadach i ogrodach, na przydrożach i przypłociach, niemal wszędzie o tej porze roku można spotkać glistnika jaskółcze ziele.
Glistnik (Chelidonium majus) to bylina z rodziny makowatych. Jest rośliną pospolitą w całej Europie i w północnej Azji. Według ludowej tradycji jego nazwa jaskółcze ziele pochodzi od czasu przylotu i odlotu jaskółek, bowiem roślina zaczyna kwitnąć w chwili przylotu tych ptaków i kończy, kiedy odlatują na zimowiska.
Skąd jednak wziął się pierwszy człon nazwy? Niegdyś używano tej rośliny do odrobaczania przewodu pokarmowego, stąd jego nazwa glistnik. Roślinę tę wykorzystywali także rolnicy, glistnik usuwał pasożyty wewnętrzne u świń. Co ciekawe, nawet dym powstający ze spalonej rośliny ma własności owadobójcze. Suche ziele palono m.in. na Podlasiu by wytępić muchy w domostwach.
Natomiast w starożytności zarówno ziele, jak i korzeń glistnika zalecano jako lek na żółtaczkę oraz specyfik obniżający gorączkę. W lecznictwie ludowym wielu krajów, sok z rośliny stosować jako skuteczny środek do leczenia brodawek i kurzajek.
O innych pospolitych roślinach wykorzystywanych w medycynie naturalnej
Również współczesna medycyna naturalna do celów leczniczych używa zarówno ziela, jak i korzenia glistnika. Zawarte w nich substancje działają rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych, narządów rodnych, a także oskrzeli. W związku z tym ziele glistnika stosuje się przy bólach brzucha spowodowanych kolką jelitową, wątrobową lub w obrębie dróg żółciowych i moczowych. Poza tym jest stosowany przy zaburzeniach wydzielania żółci, a także w stanach skurczowych przewodu pokarmowego, w nieżytach gardła i oskrzeli oraz przy suchym kaszlu.
Glistnik zawiera ok. 20 alkoloidów izochinolinowych, czyli substancji zawierający azot. Występują one głównie w soku rośliny. Cała roślina zawiera żółtopomarańczowy sok, wyciekający po złamaniu łodygi. Roślina ma gorzki, intensywny smak, który ma działać jako zabezpieczenie przed zjedzeniem przez roślinożerców.
Glistnik jaskółcze ziele oprócz właściwości leczniczych, ma również swoją ciemną stronę mocy, jak większość roślin wykorzystywanych w medycynie naturalnej. Roślina zawiera związki trujące. Objawami zatrucia są ból i pieczenie w jamie ustnej, ślinotok, ból brzucha i biegunka.
W przypadku spożycia glistnika należy jak najszybciej podać osłaniająco białko jaja kurzego lub chude mleko, następnie pojechać do szpitala. Nawet sok glistnika może powodować także podrażnienie skóry lub spojówek.
Roślina ta preferuje miejsca lekko zacienione, na glebach żyznych, próchnicznych oraz zasobnych w azot. Przystosowaniem do wzrostu na glebach żyznych i pulchnych jest pełnienie przez liście odziomkowe funkcji podporowych – odgięte na boki utrzymują w odpowiedniej pozycji chwiejnie osadzoną w miękkiej glebie roślinę.
