Nasionko do nasionka i będzie las

Zbiór szyszek wymaga nie lada umiejętności i sprzętu. Niekiedy leśnicy muszą posiadać alpinistyczne przygotowanie lub specjalne podnośniki. Leśnicy z Nadleśnictwa Czerniejewo (RDLP w Poznaniu) wyjaśniają tajniki jesiennego zbioru nasion.
08.11.2016 | Aleksandra Możdżeń, Nadleśnictwo Czerniejewo

Zbiór szyszek wymaga nie lada umiejętności i sprzętu. Niekiedy leśnicy muszą posiadać alpinistyczne przygotowanie lub specjalne podnośniki. Leśnicy z Nadleśnictwa Czerniejewo (RDLP w Poznaniu) wyjaśniają tajniki jesiennego zbioru nasion.

Właściwie to nie same szyszki są istotne, tylko to co kryją w środku – nasiona.
Rocznie leśnicy z Nadleśnictwa Czerniejewo odnawiają ok. 100 ha gruntów, z czego ok. 5 ha odnawiają naturalnie, pozostałą część sztucznie, czyli wysiewają  zebrane wcześniej nasiona (ok. 7 ha) lub sadząc młode drzewka (88 ha).

Takie prace wiążą się z  wyhodowaniem setek tysięcy sadzonek i zgromadzeniem jeszcze większych ilości nasion. A następnie z ich odpowiednim przygotowaniem.

Podstawowym źródłem zbieranych nasion są gospodarcze drzewostany nasienne, które wyróżniają się jakością hodowlaną. Nasiona różnych gatunków drzew zbiera się w innych terminach. Z brzozy czy wiązu zanim całkowicie dojrzeją.
Z jesionu, klonu, grabu, świerka, sosny, modrzewia i olszy tuż przed opadnięciem. Natomiast  po opadnięciu zbiera się żołędzie i bukiew. Zbiór tych dwóch ostatnich  ułatwiają rozłożone na dnie lasu siatki o drobnych oczkach.

Nasiona drzew iglastych zbiera się łącznie z szyszką. Wilgotne szyszki są zamknięte, po przesuszeniu otwierają się wysypując nasiona. Ze 100 kg szyszek sosny można uzyskać ok. 1,5 kg nasion!
Następnie nasiona są czyszczone, sortowane, hermetyczne pakowane i przekazywane do chłodni. Cały proces odbywa się w wyłuszczarniach.

Nasiona drzew liściastych wymagają różnych technik wydobywania i czyszczenia. W zależności od tego czy nasiona znajdują się w owocach suchych czy mięsistych. Podobnie jak nasiona drzew iglastych muszą być wysuszone, zapakowane i przechowywane w chłodni.

Niektóre nasiona w ściśle kontrolowanych warunkach można przechowywać nawet kilkadziesiąt lat. Nasiona zebrane w latach urodzaju stanowią rezerwę na lata, kiedy drzewa nie obrodzą.

W Nadleśnictwie Czerniejewo zbiera się przede wszystkim nasiona sosny, świerka, grabu, klonu, jaworu, dębu, buka, lipy, a także dzikiej jabłoni, bzu czarnego, kaliny koralowej czy jarzębu.

Zebrane nasiona przeznacza się głównie do wysiewu w szkółce w Jeziercach. Tam produkuje się sadzonki do odnowień i zalesień. Część nasion przekazywanych jest do wyłuszczarni nasion w Jarocinie.  Magazynowane są tam na wypadek nieurodzaju oraz do produkcji sadzonek z zakrytym systemem korzeniowym w szkółce kontenerowej.