Małe, drobne, niepozorne...
Kwiaty małe, drobne i niepozorne są równie ważne w ekosystemie, co te piękne, ozdobne i kolorowe. Rośliny te wykształciły ciekawe sposoby, aby zachęcić potencjalnych zapylaczy do odwiedzin.
Kopytnik pospolity – jego kwiaty są brudnoczerwone lub brudnozielone, osadzone na krótkich szypułkach. Zwisają pojedynczo w dół, a wyrastają w kątach liściowych. Są trudne do zauważenia, ponieważ ukrywają się wśród liści. Cała roślina wydziela specyficzny pieprzowo-aromatyczny zapach. Gdy kwitnie, zapachem tym zwabia muchówki, które zapylają kwiaty. Nasiona roznosi inny owad – mrówka. Kopytnik rośnie w miejscach cienistych, w lasach liściastych i łęgowych.
U leńca bezpodkwiatkowego kwiaty są osadzone pojedynczo na gałązkach kwiatostanu. Okwiat jest z zewnątrz zielony, a od środka białawy, drobny, na krótkiej szypułce. Leniec jest półpasożytem czerpiącym wodę i sole mineralne za pośrednictwem ssawek z korzeni innych roślin. Spotykamy go na suchych trawiastych zboczach, wzgórzach, śródleśnych łąkach i w zaroślach. Jest gatunkiem chronionym w ramach sieci Natura 2000.
Borówkę czernicę (popularnie zwaną czernicą, czarną jagodą) znamy przede wszystkim z owoców – granatowoczarnych jagód, które dojrzewają w drugiej połowie czerwca. Owadopylne kwiaty zwisające na krótkich szypułkach skutecznie ukrywają się w kątach liści. Beczułkowata korona jest koloru czerwonozielonego. Roślina jest miododajna, dlatego chętnie odwiedzają ją różne gatunki owadów. Wydajność miodowa to nawet sto kilogramów z hektara! Owoce i liście borówki czernicy są stosowane w ziołolecznictwie i przemyśle spożywczym.
Porzeczka czarna, podobnie jak borówka, swą popularność zawdzięcza czarnym owocom. Jest również miododajna. Wydajność miodowa sięga do 70 kilogramów z hektara. Niepozorne, dzwonkowate kwiaty zebrane są po 5-10 w luźne, zwisające kwiatostany. Działki kielicha odgięte są w dół. Kwiat ma czerwonawe płatki, około dwa razy krótsze od działek. Cała roślina wydziela charakterystyczny zapach. Liście i owoce są cennym surowcem zielarskim.
Piżmaczek wiosenny to drobna, delikatna roślina będąca geofitem wiosennym (roślina, która niekorzystny dla wegetacji okres „przeczekuje" w glebie). Zielonożółte kwiaty, słabo pachnące piżmem, zebrane są w główkę, która składa się z czterech pięciopłatkowych kwiatów, skierowanych w cztery strony świata i piątego, szczytowego, czteropłatkowego, wzniesionego ku górze. Zapylane je muchy. Po dojrzeniu owoców piżmaczek szybko zamiera. Rośnie często w towarzystwie zawilca gajowego, w lasach liściastych, w większości lasów łęgowych.
Wczesną wiosną w lasach, zagajnikach i zaroślach cienistych pojawia się także szczyr trwały. Kwiaty ma niepozorne, zielone. Kwiaty męskie zebrane są w kłosach, a żeńskie po jednym lub dwa, wyrastają w kątach liści. Szczyr jest trujący, ale też wykorzystywany leczniczo i barwiarsko. Zawarte związki chemiczne i organiczne w przypadku spożycia ziela przez ssaki powodują silne podrażnienie błon śluzowych, prowadzące do ich stanów zapalnych i biegunki. Silne osłabienie może doprowadzić do śmierci. Po wysuszeniu, dzięki zawartości indygo, przybiera kolor niebieskawy oraz traci swoje właściwości trujące w wyniku ulatniania się merkurialiny.
Pokrzywa zwyczajna jest byliną – zimę spędza w postaci podziemnych kłączy. To roślina powszechnie znana i dzięki swoim parzącym właściwościom – nie do pomylenia z żadną inną. Czworokątna łodyga i liście pokryte są krótkimi szczecinkami i długimi włoskami parzącymi, zawierającymi kwas mrówkowy. Jest gatunkiem dwupiennym, tzn. kwiaty męskie i żeńskie występują oddzielnie. Wiatropylne, niepozorne (do 1,5 mm) kwiaty są zielone, zebrane w wiechy wyrastające z pachwin górnych liści: męskie ustawione poziomo, a żeńskie zwieszone lekko w dół. Pokrzywa jest rośliną od dawna wszechstronnie użytkowaną. O jej właściwościach leczniczych pisali już w starożytności m.in. Hipokrates i Pliniusz Starszy. W XIX wieku roślina została zapomniana i traktowana tylko jako pokarm dla ubogich. Wracała do łask jednak w czasach kryzysu (np. podczas wojen światowych). W końcu XX wieku wraz z rozwojem wiedzy o jej właściwościach leczniczych, kosmetycznych, żywieniowych oraz wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na naturalne produkty – pokrzywa zyskała ponownie na znaczeniu i popularności.
