Łódzcy leśnicy przywracają chroniony gatunek
Kolejnych 400 cisów leśnicy posadzili w lasach łódzkiego Nadleśnictwa Piotrków. Leśnicy, mimo obecnej sytuacji, starają się normalnie pracować.
Sadzenie cisa w leśnictwie Proszenie (Nadleśnictwo Piotrków) jest częścią realizowanego od 2006 r. w Lasach Państwowych „Programu ochrony i restytucji cisa pospolitego (Taxus baccata) w Polsce”, którego celem jest m.in. zwiększenie populacji gatunku na państwowych lasach.
Drewno cisa jest bardzo twarde, sprężyste, trwałe, bardzo trudno łupliwe i trudno zapalne. Ma świetne właściwości mechaniczne i techniczne. Kiedyś było cenionym surowcem, z którego wykonywano łuki, kusze, naczynia oraz wykorzystywano budownictwie. To właśnie nieustannie rosnący popyt na drewno cisowe przyczynił się do ostatecznego przetrzebienia populacji tego wyjątkowo wolno rosnącego i trudno odnawiającego się gatunku.
Cis był tak intensywnie wycinany, że prawie znikł z polskich lasów, dlatego już w 1423 r. został objęty ochroną przez króla Władysława Jagiełłę na mocy statutu warckiego. Miało to na celu uchronić cisa przed niekontrolowanym wykupem handlarzy i agentów gdańskich, skupujących na zlecenie Krzyżaków drewno cisowe do celów militarnych.
Obecnie cis pospolity podlega częściowej ochronie gatunkowej na podstawie ustawy z kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody i Rozporządzenia Ministra Środowiska z 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Został również umieszczony jako gatunek zagrożony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin z 2001 r.
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Łodzi mimo braku naturalnych stanowisk cisa pospolitego na swoim terenie (występują jedynie pojedyncze egzemplarze o nieustalonym pochodzeniu) rozpoczęła w 2016 r. Regionalny Program Restytucji Cisa przewidziany na lata 2016 – 2030.
W pierwszym etapie programu, trwającym do końca 2020 r., zostanie w lasach zostanie posadzonych 22 tys. sadzonek. Do końca trwania programu w lasach nadzorowanych przez łódzka dyrekcję wysadzonych zostanie 60 tys. sztuk.
W programie restytucji cisa biorą udział wszystkie nadleśnictwa wchodzące w skład Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi. Celem programu jest stworzenie w każdym nadleśnictwie powierzchni cisowych wzbogacających lokalną florę, stanowiących ostoję, z której gatunek ten będzie mógł dalej rozprzestrzeniać się wśród naszych lasów. Cis odpłaci to z nawiązką.
Drewno cisa to nie tylko wartościowe drewno, aktualnie bez znaczenia gospodarczego jako gatunek chroniony, ale także doskonały surowiec dla przemysłu farmaceutycznego. Z cisów izolowane są substancje, z których produkuje się preparaty przeciwnowotworowe (używane m. in. przy leczeniu raka piersi, jajników, płuc czy mózgu). Przy zmianach klimatycznych ważne jest to, że wykazuje się też dużą odpornością na zanieczyszczenia przemysłowe.
