Lasy Państwowe przekazują prawo użytkowania zakupionego lasu Tatrzańskiemu Parkowi Narodowemu

Wydarzenie o znaczeniu ogólnopolskim

Przekazanie Księżego Lasu wpisuje się w szerszy trend. W ciągu ostatnich dwóch i pół roku Lasy Państwowe nabyły ponad 12 tys. ha gruntów leśnych o wartości przekraczającej pół miliarda złotych. Część z tych terenów już teraz wspiera rozwój parków narodowych i rezerwatów.

To wydarzenie nie tylko podkreśla wagę współpracy obu instytucji, ale wpisuje się również w wieloletnią tradycję wzajemnego wspierania się w ochronie przyrody w Polsce.

Dzięki temu Polska konsekwentnie powiększa powierzchnię obszarów chronionych, a współpraca leśników i parków narodowych staje się modelowym przykładem połączenia racjonalnej gospodarki leśnej z dbałością o przyrodę.

Zakup i przekazanie Księżego Lasu

Kompleks leśny o powierzchni 10,1543 ha został zakupiony przez Nadleśnictwo Nowy Targ w sierpniu 2023 r. od zakopiańskiej parafii za kwotę 4,2 mln zł. Środki pochodziły z dochodów wypracowanych dzięki prowadzonej zrównoważonej gospodarce leśnej w regionie, głównie ze sprzedaży drewna.

- Ta transakcja ma ogromne znaczenie dla ochrony przyrody w naszym regionie. Jest również przykładem zależności, swoistej więzi istniejącej pomiędzy coraz lepszą ochroną przyrody w Polsce, a właściwym gospodarowaniem lasami i prowadzeniem racjonalnej gospodarki leśnej. Tatrzański Park Narodowy otrzymał prawo użytkowania do gruntu, który został zakupiony przez Nadleśnictwo Nowy Targ dzięki środkom finansowym wypracowanym w minionych latach przez nowotarskich leśników z Lasów Państwowych. Środki uzyskano w wyniku prowadzonej lokalnie, prawidłowej gospodarki leśnej, głównie ze sprzedaży drewna – mówił dyrektor Piotr Kempf podczas uroczystości.

– Nie będzie w Polsce właściwie prowadzonej ochrony przyrody i systematycznego powiększania chronionych zasobów przyrodniczych bez racjonalnej, rozsądnej zrównoważonej gospodarki leśnej prowadzonej przez leśników. Musimy zrobić wszystko aby maksymalnie wykorzystywać możliwości współpracy, zdobytą wiedzę, doświadczenie oraz zasoby wynikające z rozwoju nauki leśnej – dodał dyrektor Kempf.

- To bardzo ważny moment dla Tatrzańskiego Parku Narodowego. Mówimy o terenie położonym w otulinie TPN, praktycznie 100 m od granicy parku. Od dawna przyglądaliśmy się temu miejscu i chcieliśmy przejąć nad nim formalne władztwo – mówił podczas spotkania z dziennikarzami dyrektor Szymon Ziobrowski. - Dobrze się stało, że Lasy Państwowe w 2023 roku kupiły ten teren i zdecydowały się na podpisanie umowy z TPN – dodał.

Znaczenie przyrodnicze

Księży Las ma wyjątkowe walory krajobrazowe i biologiczne. W drzewostanie dominują świerki i jodły w wieku 60–70 lat, z pojedynczymi okazami jodeł liczącymi nawet 100 lat.

Znaczenie tego miejsca podkreślają eksperci:

• stanowi naturalny korytarz migracyjny zwierząt, w tym dużych drapieżników,
• chroni przed dalszą ekspansją zabudowy Zakopanego,
• zapewnia otwartą przestrzeń pełniącą rolę „bufora” pomiędzy miastem a obszarem ścisłej ochrony TPN.

Edukacja i wspólne dobro

Przekazanie prawa użytkowania TPN otwiera nowe możliwości w zakresie edukacji przyrodniczej. W przeciwieństwie do Tatr, gdzie aktywność turystyczna ograniczona jest do wyznaczonych szlaków, w Księżym Lesie możliwe będzie prowadzenie zajęć aktywnych w terenie – warsztatów, lekcji przyrody czy spotkań z mieszkańcami regionu.

- Chcemy tutaj prowadzić działania z zakresu edukacji aktywnej, wychodząc poza szlaki, co w samych Tatrach jest niemożliwe – wyjaśniał dyrektor TPN.

- Nowotarscy leśnicy są przekonani, że zakupiony teren i podpisane porozumienie będą dobrze służyły miastu i całemu regionowi, potwierdzając, że pieniądze wypracowane w danym miejscu mogą być z powodzeniem inwestowane w cele  lokalnego dobra wspólnego – powiedział Krzysztof Przybyła, Nadleśniczy Nadleśnictwa Nowy Targ dodając, że prowadzona edukacja będzie wspólna. – Będziemy opowiadali o tym, czym się zajmują nasze instytucje, co je łączy, a czym się różnią.

Historyczne tło współpracy

Relacje pomiędzy Lasami Państwowymi a Parkami Narodowymi sięgają niemal początków polskiego systemu ochrony przyrody. Już w latach 50. i 60. XX w., gdy tworzono kolejne parki narodowe (m.in. Kampinoski, Bieszczadzki, czy Wigierski), to właśnie nadleśnictwa przekazywały im cenne tereny.

W Tatrach współpraca ta ma szczególne znaczenie – od chwili powołania TPN w 1955 r. lasy będące wcześniej w zarządzie nadleśnictw stopniowo przechodziły pod opiekę parku. Wspólnym celem zawsze była ochrona unikalnej przyrody wysokogórskiej i powstrzymywanie presji urbanizacyjnej Zakopanego.

Księży Las stanowi przykład ciągłości tej tradycji – dziś, podobnie jak kilkadziesiąt lat temu, leśnicy i pracownicy parku działają ramię w ramię, by ocalić najcenniejsze fragmenty krajobrazu.