Kolorowy zawrót głowy
Powoli wszystko wokół rozkwita i budzi się do życia. Nic dziwnego, że Dzień Motyli wypada na przedwiośniu, czyli 14 marca.
Motyl zwiastuje urodzaj owoców i warzyw
Wraz ze wzrostem temperatur rozpoczyna się aktywność tych pięknych zapylaczy. To m.in. dzięki motylom możemy cieszyć się ze zbiorów warzyw i owoców, gdyż bardzo wspomagają ich zapylanie. W naszym kraju żyje ponad 3100 gatunków tych pożytecznych owadów. Niestety z roku na rok ubywa motyli głównie za sprawą szkodliwej działalności człowieka. Ich przyszłość jest zagrożona. Zdaniem naukowców aż 40% owadów może wkrótce wyginąć. W Polsce prawie połowa wszystkich gatunków motyli dziennych wymaga szczególnej troski. Sześć gatunków motyli jest krytycznie zagrożonych wyginięciem.
Dlaczego motyle są zagrożone wyginięciem?
Intensyfikacja użytkowania siedlisk motyli to główna przyczyna zmniejszania się populacji tych owadów. Szczególnie fatalne skutki przynosi wykaszanie w nieodpowiednich terminach. Co gorsza, wskutek zaorania lub stosowania środków ochrony roślin, może dojść do zniszczenia całego siedliska.
Motyle w Polsce
Sytuacja naszych motyli jest nieco lepsza niż w przypadku Europy Zachodniej. Świadczyć może o tym krajowy status szeregu gatunków tzw. naturowych, które w Polsce są jeszcze dość liczne. Najlepszym przykładem jest czerwończyk nieparek, który w naszej części Europy jest często obserwowany oraz mało wymagający pod względem potrzeb środowiskowych. Polska cechuje się wysoką bioróżnorodnością siedlisk, co ma znakomity wpływ na wiele gatunków. Obserwujemy, że więcej motyli występuje w Polsce południowo-wschodniej niż w północno-zachodniej. Oczywiście częściowo wynika to z warunków klimatycznych i siedliskowych, ale okazuje się też, że większe straty zanotowano w zachodnich województwach niż na ścianie wschodniej, co można wiązać przede wszystkim z gospodarką rolną.
Zmiana klimatu a wpływ na motyle
Motyle są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura ich ciała jest w pełni zależna od otaczających warunków środowiskowych. To wrażliwe zwierzęta, dla których każdy stopień w górę czy w dół robi dużą różnicę.
Badanie prowadzone przez uniwersytet w Cambridge dowodzi, że rosnąca średnia temperatura, będąca następstwem zmian klimatycznych, stanowi dla niektórych gatunków śmiertelne zagrożenie. Zmiany klimatu stosunkowo dobrze znoszą duże i jasne motyle, bo posiadają one umiejętność ustawiania dużych odblaskowych skrzydeł pod odpowiednim kątem w stronę padania promieni słonecznych. Mówiąc w dużym uproszczeniu - ich skrzydła działają jak ochronna folia izolacyjna. W związku z tym nie muszą one panicznie migrować w poszukiwaniu chłodniejszych mikroklimatów. W gorszej sytuacji są kolorowe motyle, które mają spore problemy z adaptacją do wyższych temperatur, bo nie posiadają wspomnianej "folii ochronnej". Zmiany klimatyczne tylko pogłębiają problem, bo w związku z nimi coraz częściej spotykamy się z falami ekstremalnych upałów, a także z zaskakującymi zjawiskami pogodowymi.
Nie tylko pszczoły są zapylaczami
Motyle są istotną częścią ekosystemu, bo razem z pszczołami i innymi owadami, zapylają nasze uprawy, wyświadczając człowiekowi usługę wartą miliardy złotych.
Każdy może chronić motyle!
Jak możemy im pomóc? Powinniśmy uczynić nasz krajobraz bardziej zróżnicowanym, choćby poprzez nie koszenie trawników. Pozostawione kępy trawy zapewniają chłodne, zacienione schronienie dla wielu gatunków słabszych motyli.
