Kolejny rok leśnego ogrodu w Kudypach
Zaledwie kilka kilometrów od Olsztyna znajduje się wyjątkowe i niepowtarzalne miejsce – ogród botaniczny „Leśne Arboretum Warmii i Mazur w Kudypach im. Polskiego Towarzystwa Leśnego”. Ten wspaniały leśny ogród prowadzony przez kudypskich leśników istnieje już 30 lat.
Cała historia rozpoczyna się w latach 80. ubiegłego wieku od dosyć pechowego wydarzenia. Silny wiatr w świerkowym lesie rosnącym nieopodal siedziby Nadleśnictwa Kudypy spowodował duże zniszczenia. Stary drzewostan, z którego pozyskiwano nasiona świerkowe w specjalnym wyłączonym drzewostanie nasiennym, przestał istnieć.
Jednak mimo zniszczeń las pozostał urokliwy: stare drzewa, zróżnicowana rzeźba terenu, naturalne oczka wodne i niewielkie torfowisko – wszystko to sprawiło, że leśnicy postanowili założyć tam arboretum. Decyzja o tym zapadła w lipcu 1989 r., jednak od podjęcia decyzji do zakończenia prac minęło trochę czasu. Przygotowanie arboretum wymagało wielu prac, należało uporządkować drzewostan, wyznaczyć pierwsze ścieżki i alejki. Leśnicy przygotowali miejsca na posadzenie nowych gatunków drzew i krzewów, które wcześniej naturalnie tam nie występowały – w arboretum powinny rosnąć rośliny z całej Polski, charakterystyczne nie tylko dla lasów Warmii i Mazur, ale również z gór czy strefy nadmorskiej. Konieczne stało się przerzedzenie drzewostanu, usunięcie podszytów i zakrzaczeń.
W powstałych lukach w latach 90. ubiegło wieku posadzono pierwsze gatunki – sadzonki sprowadzono z zaprzyjaźnionych ogrodów botanicznych i arboretów. Szczegółową koncepcję zagospodarowania opracował Jerzy Tumiłowicz, wieloletni dyrektor jednego z najpiękniejszych arboretów w Polsce, Arboretum w Rogowie.
Zgodnie z założeniami w arboretum powstają dwa działy „Flora Polska” i „Kolekcja drzew i krzewów obcego pochodzenia”.
Przez kolejne lata w kudypskim arboretum trwają prace związane z sadzeniem nowych roślin i rozbudową infrastruktury drogowej oraz turystycznej.
Do 2004 r. zagospodarowana powierzchnia ogrodu wynosi 7,45 ha. Pojawiają się liczne wiaty, ławki i tablice edukacyjne z opisami gatunków, przez torfowisko poprowadzono specjalną kładkę umożliwiająca przejście przez ten niedostępny, ale bardzo urokliwy teren. Wysadzone w ogrodzie rośliny to ponad 300 gatunków i odmian drzew i krzewów rodzimych oraz 700 obcego pochodzenia.
W tym samym roku arboretum powiększa się o przylegające tereny, powierzchnia zwiększyła się do ok. 16 ha.
W 2005 r. arboretum uzyskuje zgodę Ministra Środowiska na prowadzenie ogrodu botanicznego i do dziś jest jedynym takim obiektem w województwie warmińsko-mazurskim.
W 2012 r. oddano do użytku budynek wyposażony w nowoczesne technologie i przystosowany do odwiedzin osób niepełnosprawnych - znajduje się w nim sala edukacyjna oraz toalety.
W kolejnych latach na nowym terenie powstają ścieżka zdrowia i infrastruktura turystyczna, trasa biegowa wokół ogrodu oraz ścieżka dydaktyczna pozwalająca na dojście leśnymi drogami z Olsztyna do Kudyp.
Po 30 latach prace w ogrodzie nie zwalniają tempa. Każdego roku kolekcja arboretum powiększa się o nowe gatunki roślin. Opracowana została specjalna aplikacja mobilna ułatwiająca zwiedzanie ogrodu. Powstają nowe ścieżki i tematyczne zakątki. W listopadzie ubiegłego roku udostępniony został zakątek historyczny – poświęcony międzywojennym dziejom Nadleśnictwa Kudypy.
Od czerwca można zrelaksować się w zakątku relaksu – pobujać się w rozwieszonych wśród drzew hamakach lub odpocząć na drewnianym leżaku słuchając śpiewu ptaków i szumu drzew. Dzięki wolontariuszom z Demant Technology Center odświeżona została infrastruktura ogrodu, powstał też mały plac zabaw, z którego chętnie korzystają najmłodsi goście.
