Dni, które zmieniły polskie leśnictwo
W „karnawale Solidarności” w latach 1980-1981 także leśnicy organizowali się i tworzyli programy oczekiwanych zmian.
Bez podpisanych 11 marca 1981 r. tzw. Porozumień Sękocińskich niemożliwa byłaby ustrojowa reforma polskiego leśnictwa, urzeczywistniona później Ustawą o lasach z 28 września 1991 r. Dokument, którego 35. rocznica podpisania przypada w tym roku, był zaczynem przemian mających na celu dostosowanie gospodarki leśnej do potrzeb zrównoważonego rozwoju lasu. Ponadto, wprowadził istotne zmiany w zakresie warunków pracy i płacy pracowników leśnictwa, ustalił zasadę rozwiązywania konfliktów przez dialog i negocjacje oraz dał początek niezależnym związkom zawodowym - leśnej „Solidarności”.
Niemal natychmiast po podpisaniu w Gdańsku Porozumień Sierpniowych do negocjacji z przedstawicielami rządu przystąpili leśnicy. Już 2 września 1980 r. w Szczecinie uzgodnili tekst porozumienia z Komisją Rządową, której przewodniczył dr Józef Kadryś, wiceminister leśnictwa i przemysłu drzewnego. Wporozumieniu tym podkreślano m.in. „rangę zawodu leśnika w społeczeństwie - w aspekcie rosnących pozaprodukcyjnych funkcji lasów, prowadzenie działań organizacyjnych dla usprawnienia funkcjonowania gospodarki leśnej i handlu drewnem, a także wprowadzenie etapów regulacji płac w leśnictwie”.
Co uzgodniono w trakcie obrad (skrót z Porozumień).
Po negocjacjach, 30 października 1980 r. we Wrocławiu odbyło się zebranie przedstawicieli „Komitetów Założycielskich” i utworzono Krajową Komisję Porozumiewawczą Pracowników Leśnictwa.
Wydarzenia toczyły się błyskawicznie. W grudniu kierownictwo Lasów Państwowych i leśnej „Solidarność” podpisało porozumienia o zapewnieniu związkom współudziału w ocenie realizacji porozumień zawartych pomiędzy przedstawicielami resortu z załogami leśnymi w Szczecinie i Gdańsku. Działania te były wstępem do podpisania Porozumień Sękocińskich, zawartych pomiędzy ministrem leśnictwa i przemysłu drzewnego a związkowcami.
Porozumienie, zawierające 58 punktów pogrupowane w pięciu działach tematycznych: organizacji, zarządzania, gospodarki leśnej, BHP, płac i spraw pracowniczych ze strony rządowej podpisali m.in. Roman Filipowicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego oraz Andrzej Nowakowski, naczelny dyrektor Lasów Państwowych.
Wspomnienia uczestników obrad w Sękocinie.
Ze strony związkowej podpis złożyli: m.in. Kazimierz Lipiński, przewodniczący KKK PL NSZZ „Solidarność” i Konrad Tomaszewski, obecny dyrektor generalny Lasów Państwowych.
Realizację porozumień przerwało wprowadzenie 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego. W wyniku represji wielu leśników straciło pracę, zostawało z „wilczym biletem”, było internowanych. W jednostkach LP zlikwidowano ruch związkowy, część leśników przeszła do działań w podziemiu; działalność leśnej „Solidarności” reaktywowano dopiero po ustaleniach Okrągłego Stołu w 1989 r. Wówczas szybko wrócono do realizacji Porozumień Sękocińskich, m.in. wprowadzono konkursy na stanowiska kierownicze w LP, przeprowadzono próbę wyceny stanowisk pracy w Lasach.
Ustrojową przemianę w leśnictwie wprowadziła wspominana Ustawa o lasach, której autorami byli założyciele Związku Zawodowego NSZZ „Solidarność” w LP; szczególną rolę przy jej tworzeniu odegrał Bogusław Mozga, pierwszy przewodniczący leśnej „Solidarności”. Zawarte w ustawie rozwiązania prawne bezpiecznie przeprowadziły Lasy Państwowe przez transformację ustrojową w Polsce.
Więcej o Porozumieniach Sękocińskich w najbliższym „Głosie Lasu".
To na jej mocy powstało Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe - jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, powołana do zarządu nad lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa. W skład PGL LP weszły Dyrekcja Generalna LP, 17 dyrekcji regionalnych i 450 nadleśnictw uprawnionych do samodzielnego realizowania gospodarki leśnej zgodnie z potrzebami lasu oraz zasadą zrównoważonego rozwoju.
Przełomowym rozwiązaniem było stworzenie Funduszu Leśnego będącego mechanizmem wyrównywania niedoborów w jednostkach, które z racji specyfiki gospodarki leśnej nie są w stanie pokryć kosztów własnymi przychodami. To m.in. dzięki temu rozwiązaniu LP są samodzielne finansowo i nie korzystają ze środków budżetowych państwa, jednocześnie udostępniając społeczeństwu tereny leśne.
W większości przyjęte wówczas rozwiązania do dziś obowiązują, będąc wzorcem i przedmiotem uznania również leśnictw wielu państw.
