Chrząszcze lubią świetlistą dąbrowę

Monitoring - na wyznaczonych pięciu powierzchniach badawczych położonych na obszarze odtwarzanej świetlistej dąbrowie – przeprowadził dr Karol Komosiński z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Rozpoczęta obserwacja wykazała obecność wielu bardzo rzadkich gatunków chrząszczy. Badanie potwierdziło również, że świetlista dąbrowa, dzięki bardzo dużej różnorodności gatunkowej roślin naczyniowych, wyróżnia się także dużym bogactwem owadów. Warto przy tym podkreślić, że obszar ten nie jest wyłączony z prowadzenia gospodarki leśnej.

Badaniami objęto tylko owady z rzędu chrząszczy (Coleoptera). Chrząszcze odławiano z roślinności zielnej i krzewów stosując metodę czerpakowania. Co to oznacza? Na każdej powierzchni badawczej wykonano 100 machnięć siatką entomologiczną. W efekcie odłowiono 1028 chrząszczy należących do 145 gatunków. Wśród nich oznaczono 36 rzadkich lub bardzo rzadkich gatunków dla Polski lub po raz pierwszy stwierdzonych na Mazurach.

Wśród odłowionych gatunków stwierdzono:

• Phalacrus championi
  W Polsce dotychczas stwierdzony tylko na sześciu stanowiskach (bardzo rzadki również w innych krajach: w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Holandii, Belgii, w Niemczech i Austrii). Imago żeruje na turzycach. Odnajdywane były również w okresie zimowym w ściółce leśnej. W trakcie badań odłowiono jednego osobnika.
  
  
• Melanophthalma maura
  W Polsce stwierdzony tylko na dziesięciu stanowiskach. Stanowisko w Nadleśnictwie Strzałowo jest najdalej wysuniętym na północ w kraju i pierwszym dla całej północnej Polski. Wymagania siedliskowe tego gatunku są słabo poznane. Na przykład w Austrii stwierdzono go na skrajach dobrze nasłonecznionych lasów liściastych. Stwierdzany był jednak również w ogrodach, na miedzach śródpolnych i w miejscach ruderalnych. W trakcie monitoringu odłowiono jednego samca.
  
  
• Corticarina latipennis
  W Polsce chrząszcz bardzo rzadko spotykany, znany tylko z czterech krain na 11 stanowiskach. Odłowienie tego chrząszcza w olsztyńskim nadleśnictwie jest pierwszym po II wojnie światowej stwierdzeniem dla Polski. W trakcie monitoringu odłowiono jednego samca.
  
  
• Hyperaspis concolor
  Występuje w południowej i środkowej Europie. Do niedawna uważany był za odmianę gatunku Hyperaspis campestris. W Polsce notowany na 17 stanowiskach, głównie w zachodniej części kraju. Odnalezione stanowisko w nadleśnictwie jest pierwszym stwierdzeniem na Warmii i Mazurach. Występuje na terenie muraw kserotermicznych, wrzosowisk, ciepłych skrajów lasów liściastych. W trakcie monitoringu odłowiono jednego osobnika.
  
  
• Microscydmus minimus
  W Polsce odnotowany na 16 stanowiskach. To odkryte w odtwarzanej świetlistej dąbrowie jest pierwszym stwierdzeniem dla Warmii i Mazur. Występuje w lasach liściastych i mieszanych oraz w starych parkach. Biologia słabo poznana. Z powodu skrytego trybu życia oraz małych rozmiarów ciała, długości 0,65-0,75 mm, bardzo rzadko spotykany. Poławiany w murszejącym drewnie, pod korą, w ściółce, wśród mchów porastających pnie i pniaki, niekiedy w gniazdach mrówek Lasius. W trakcie monitoringu odłowiono jednego osobnika.
  
  
• Microrhagus pygmaeus
  W Polsce bardzo rzadki, znany tylko z 10 stanowisk, przy czym wzmianki o występowaniu w okolicy Pucka opierają się na danych sprzed przeszło 120 lat. Stanowisko odkryte w Nadleśnictwie Strzałowo jest pierwszym stwierdzeniem dla Mazur. Najczęściej jest spotykany w starych lasach dębowych, gdzie żeruje na grubych gałęziach i złomach. Oprócz dębów zasiedla również martwe miękkie drewno buków, olch, wierzb czy jesionów . W trakcie prowadzonego monitoringu odłowiono dwa osobniki.

Warto zwrócić uwagę, jak duża i jednocześnie nadal niezbadana jest różnorodność gatunkowa skoro na ok. 10 ha lasu (0,05 proc. powierzchni Nadleśnictwa Strzałowo) odkryto aż 36 rzadkich i bardzo rzadkich gatunków chrząszczy występujących w Polsce.