Gdzie mieszkam?
(etap edukacyjny: klasy 4-6 szkoły podstawowej)
|
Plan lekcji
Przebieg lekcji
Nauczyciel zaprasza uczniów na leśną wędrówkę. Informuje, że wskaże w lesie miejsca, w których mogą żyć różne zwierzęta. Uczniowie otrzymają po trzy małe kartki. Ich zadaniem będzie zapisanie trzech pytań związanych z tematem prezentowanym przez nauczyciela. Nauczyciel opowiada, że po zakończeniu wędrówki zbierze od nich zwinięte kartki do torby (pudełka) i przeprowadzi grę Czy znasz leśne zwierzęta? Uczniowie będą odpowiadać na losowo wybrane pytania.
Nauczyciel odwołuje się do wiadomości uczniów. Prowadzi z nimi rozmowę kontrolowaną. Wspólnie charakteryzują warstwy lasu: Ściółkę tworzą martwe, nierozłożone szczątki roślin i zwierząt, gromadzące się na dnie lasu. Ściółka leśna korzystnie wpływa na glebę. Uzupełnia jej zasoby pokarmowe. Runo leśne jest najniższą warstwę roślinności w lesie. Złożone jest z roślin zielnych oraz mchów, porostów i grzybów. Podszyt jest dolną warstwą roślinności w lesie, złożoną z krzewów i małych drzew. Chroni glebę przed wysychaniem i zarastaniem. Wzmaga odporność lasu na szkodliwe wpływy zewnętrzne (m. in. owadów). Okap drzewostanu (sklepienie drzewostanu) tworzy warstwa koron. Oddziela wnętrze lasu wraz z jego odrębnym mikroklimatem od zewnętrznych mas powietrza.
Nauczyciel opowiada uczniom o tym, że las jest domem wielu zwierząt. Jednak zaobserwowanie któregoś z nich nie jest łatwe. Aby podpatrywać mieszkańców lasu, trzeba dobrze znać ich zwyczaje. Poza tym należy odpowiednio wybrać czas i trasę wędrówki. Te uwarunkowania powodują, że dla większości ludzi obserwacje zwierząt są rzadkie i przypadkowe. Częściej można usłyszeć zwierzęta lub zaobserwować ślady przez nie pozostawione. Nauczyciel informuje uczniów, że w lasach Polski żyje około 270 gatunków kręgowców, w tym blisko 70 gatunków ssaków, około 180 gatunków ptaków, większość krajowych płazów i gadów. Podczas wędrówki ścieżką przyrodniczą, nauczyciel pokazuje uczniom miejsca, w których mogą mieszkać kręgowce. Informuje dzieci, że zwierzęta te różnią się znacznie rozmiarami i masą ciała. Do najmniejszych należą ryjówka malutka (ssak) i mysikrólik (ptak). Największym i najcięższym ssakiem leśnym jest żubr. Podczas wędrówki uczniowie zapisują na małych kartkach pytania, które zostaną wykorzystane podczas gry. Przykłady zwierząt: Runo leśne
Podszyt
Piętro drzew
Dobrze jest tak zaplanować trasę wędrówki, aby kończyła się w miejscu wypoczynku, tam gdzie są w lesie ustawione stoły i ławy. Nauczyciel prosi, aby uczniowie zwinęli kartki i zbiera je do torby (lub pudełka). Następnie miesza je i proponuje uczniom grę Czy znasz leśne zwierzęta? Przebieg:
Nauczyciel podkreśla, że skomplikowana struktura przestrzenna lasu daje zwierzętom możliwość wykorzystania schronień i miejsc rozrodu na ziemi oraz na wszystkich piętrach roślinności. Im bardziej zróżnicowana jest budowa lasu, tym bardziej różnorodny jest także skład zwierząt. Na przykład gniazda ptaków można spotkać na ziemi, w norach, wśród krzewów, w dziuplach, pod odstająca korą, w pniakach, wykrotach, stosach gałęzi, w koronach drzew. Warstwową budowę wykorzystują również ssaki. I tak np. do chodzących po drzewach ssaków można zaliczyć wiewiórkę, kunę, rysia. W dziuplach chronią się nietoperze. Na drzewa i krzewy wspinają się także niektóre gady (np. wąż eskulapa, żmija zygzakowata) oraz płazy (np. rzekotka drzewna). Pobierz scenariusz: |
Autor scenariusza:
Cele kształcenia:
Cele wychowania:
Metody nauczania:
Formy nauczania:
Czas trwania zajęć:
Środki dydaktyczne:
Materiały pomocnicze:
|
