Ssaki naszych lasów
(etap edukacyjny: klasy 4-6 szkoły podstawowej)
Plan lekcji
Przebieg lekcji
Nauczyciel informuje uczniów o tym, że podczas lekcji poznają kilka ssaków leśnych. Opowiada, że w lasach Polski żyje ok. 270 gatunków kręgowców, w tym blisko 70 gatunków ssaków. Różnią się znacznie rozmiarami i masą ciała. Do najmniejszych należy ważąca kilka gramów ryjówka malutka. Największym i najcięższym jest żubr, osiągający masę do 900 kg. Nauczyciel proponuje, aby uczniowie w ciągu 20 minut zapoznali się z tematem, czytając charakterystyki ssaków opisanych w Leśnotece. Następnie rozmawia z uczestnikami zajęć o zwierzętach żyjących w lasach. Proponuje bardziej szczegółowe poznanie kilku z nich.
Nauczyciel podkreśla, że uczniowie będą pracować w grupach i wszystkie zadania należy wykonywać wspólnie. Następnie wyjaśnia zadania wyszczególnione w karcie pracy. Zadanie 1. Zadaniem uczniów jest złożenie i przyklejenie we wskazanym miejscu sylwetki ssaka oraz wpisanie jego nazwy. Zadanie 2. Zadaniem uczniów jest wklejenie cech ssaka we wskazanym miejscu oraz wskazanie kartki z cechą do niego niepasującą. Zadanie 3. Zadaniem uczniów jest wklejenie we wskazanym miejscu kartki z cechą niepasującą do ssaka i stwierdzenie, do jakiego ssaka ona pasuje. Zadanie 4. Zadaniem uczniów jest przygotowanie prezentacji na temat ssaka. Informacje mogą znaleźć na Leśnym Wortalu Edukacyjnym oraz w przewodniku Zwierzęta. Nauczyciel prosi, aby w przygotowaniu oraz podczas prezentacji udział brali wszyscy uczniowie. Podkreśla, że prezentacja nie ma polegać na odczytaniu informacji o ssaku, lecz należy wybrać informacje najważniejsze i przedstawić je w taki sposób, aby koledzy z innych grup z uwagą słuchali.
Uczniowie pracują w grupach samodzielnie. Nauczyciel podchodzi kolejno do grup i w razie potrzeby pomaga. Doradza również sposób prezentacji – zachęca do odegrania scenek dramowych, do prezentacji w formie wywiadu (np. wywiad babci z wilkiem „Zanim mnie zjesz, chcę cię bliżej poznać”)…
Grupy kolejno prezentują swojego ssaka. Po każdej prezentacji uczniowie mają czas na zadawanie pytań. Nauczyciel uzupełnia wypowiedzi, podkreślając rolę ssaka w lesie: Działalność inżynieryjna bobrów może powodować zalewanie dróg, upraw, niszczenie grobli. Zjadając duże ilości spoczywających w glebie owadów oraz larw i poczwarek, dzik ogranicza ich liczebność, co wpływa niekiedy hamująco na dalszy rozwój masowo pojawiającego się szkodnika. Zjada również myszowate, które również potrafią wyrządzać szkody w lesie. Jest zwierzęciem roślinożernym – potrafi wyrządzać szkody na uprawach, zgryzając pączki i pędy. Jest zwierzęciem łownym – dostarcza dziczyzny. Jest czynnikiem naturalnej selekcji i redukcji jeleniowatych. Występując w nadmiarze, może wyrządzać szkody zarówno wśród zwierząt leśnych, jak i w inwentarzu domowym. Dobrze pływa, potrafi nawet nurkować. Gdy jest głodny, nagina i łamie drzewka racicami, by dostać się do ich smakowitych wierzchołków.
Podczas podsumowania nauczyciel dziękuje uczniom za przygotowane prezentacje. Opowiada im o szóstym ssaku, budzącym wiele emocji – NIETOPERZU np. Mopku. Nietoperze są zwierzętami nocnymi. Podczas polowania posługują się echolokacją. Sygnał o wysokiej częstotliwości wysyłany przez nietoperza odbija się od znajdujących się na drodze przedmiotów i wraca do zwierzęcia w postaci echa. Czas, jaki upływa od wysłania sygnału do odebrania echa, jest dla nietoperza wskazówką, w jakiej odległości od niego znajduje się dany przedmiot. Nauczyciel proponuje uczniom zabawę:
Po skończeniu gry nauczyciel wyjaśnia, że niektóre ćmy potrafią usłyszeć ultradźwięki, którymi posługują się polujące nietoperze. Uciekają, lecąc zygzakiem lub spadając w dół niczym kamień. Nauczyciel wyjaśnia, że nietoperze są ssakami owadożernymi i odgrywają znaczącą rolę w ograniczaniu liczebności nadmiernie rozmnożonych owadów. Dlatego w celu zwiększenia liczebności nietoperzy leśnicy rozwieszają dla nich specjalne schrony wykonane z desek. Pobierz scenariusz wraz z załącznikami: |
Autor scenariusza:
Cele kształcenia:
Cele wychowania:
Metody nauczania:
Formy nauczania
Czas trwania zajęć
Środki dydaktyczne: Publikacje i materiały metodyczne:
Środki audiowizualne:
Materiały pomocnicze:
|