Pamięci Żołnierzom Niezłomnym, Niepokornym, Wyklętym

Leśnicy z RDLP w Radomiu oraz nadleśnictw: Kozienice, Marcule, Przysucha, Radom, Skarżysko i Zwoleń wraz z zastępcą dyrektora Piotrem Kacprzakiem uczestniczyli w obchodach w Radomiu, organizowanych przez urząd miejski, Związek Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego oraz Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Radom. Uroczystości rozpoczęły się w kościele garnizonowym w Radomiu. Mszę świętą w intencji Żołnierzy Wyklętych celebrował ks. prał. Edward Poniewierski. Obchody zwieńczyły się złożeniem kwiatów przed pomnikiem Żołnierzy Wyklętych WiN.

 Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych został ustanowionym 1 marca dla upamiętnienia żołnierzy polskiego podziemia antykomunistycznego i antysowieckiego działającego w latach 1944–1963.

Także w innych miejscach uczczono pamięć Żołnierzy Wyklętych. Kwiaty złożono również przy miejscu pamięci znajdującym się obok siedziby radomskich leśników – wśród tych, których pamięć uczczono pamiątkowym kamieniem i krzyżem, znaleźli się także Polacy walczący z komunizmem o godność narodu i niepodległość Polski. Kwiaty złożono na grobie plutonowego Kazimierza Biernatka ps. Wisła, żołnierza WiN poległego w 1946 r., delegacja leśników złożyła wiązankę i zapaliła znicze. Mogiła plutonowego znajduje się w leśnictwie Karpówka w Nadleśnictwie Kozienice w pobliżu miejscowości Stoki.

Szczególnym miejscem, które w tym dniu upamiętnili leśnicy byli lasy Zgórska w Nadleśnictwie Kielce. 29 lutego odbył się tu II Marsz Patriotyczny Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Uczestnicy wyruszyli spod Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej, następnie przeszli do Zgórska, by upamiętnić żołnierzy zbrojnego podziemia antykomunistycznego. 15 km trasa czerwonym szlakiem z Karczówki do Zgórska zakończyła się przed krzyżem upamiętniającym odnalezienie szczątków ofiar komunistycznych służb. Lasy Zgórska to teren leśnictwa Słowik, skrywają one tragiczne tajemnice.

 Od 2015 r. trwają tu prace poszukiwawcze i ekshumacyjne oraz analizy genetyczne zmierzające do odnalezienia i identyfikacji zamordowanych przez służby komunistyczne Żołnierzy Wyklętych. Prace prowadzone są w ramach śledztwa przez fundację Niezłomni i Instytut Pamięci Narodowej. Dotychczas w czterech jamach grobowych odnaleziono osiem ciał, w tym siedem zidentyfikowano. Szacuje się, że w Zgórsku pochowanych może być o wiele więcej osób. Dotychczas przebadano ponad 50 z 250 ha.

Aktualnie fundacja Niezłomni prowadzi intensywne prace poszukiwawcze. Losy Żołnierzy Wyklętych łączą się przez lasy Zgórskie z losami leśników. Pracujący w Nadleśnictwie Suchedniów leśniczy Artur Milanowski badacz wilków to wnuk kapitana Aleksandra Życińskiego ps. Wilczur, Orlean – jednego z odnalezionych po 68 latach, ekshumowanych i zidentyfikowanych w Zgórsku. Jego pogrzeb odbył się w 2016 r. w Bliżynie.

Leśnicy włączyli się w organizację oraz wzięli udział w VIII edycji biegu Tropem Wilczym. Ideą biegu zapoczątkowanego w 2013 r. przez Fundację Wolność i Demokracja jest łączenie aktywności fizycznej i pamięci o tych, którzy nawet 20 lat po zakończeniu wojny walczyli za wolność Polski. Podstawowy dystans śladem „Wilków” o długości 1963 m upamiętnia rok śmierci ostatniego z Żołnierzy Wyklętych – Józefa Franczaka ps. Lalek.

W organizację biegu włączyło się kolejny raz Nadleśnictwo Ostrowiec Świętokrzyski. Tegoroczny bieg poświęcony został pamięci rotmistrza Witolda Pileckiego. Uczestnicy przebiegli dwie trasy – honorową o długości 1963 metrów i zwykłą, mierzącą 10 kilometrów. Została ona wyznaczona w terenie leśnictwa Zwierzyniec, w pobliżu Ośrodka Wypoczynkowego Gutwin.

Zwieńczeniem wydarzenia było złożenie przez organizatorów biegu wiązanki przy pomniku upamiętniającym potyczkę z Niemcami oddziału Antoniego Hedy ps. Szarego w leśnictwie Jeleniec.

Ideą biegu zapoczątkowanego w 2013 r. przez Fundację Wolność i Demokracja jest łączenie aktywności fizycznej i pamięci o tych, którzy nawet 20 lat po zakończeniu wojny walczyli za wolność Polski. Podstawowy dystans śladem „Wilków” o długości 1963 m upamiętnia rok śmierci ostatniego z Żołnierzy Wyklętych – Józefa Franczaka ps. Lalek.
Nazwa biegu nawiązuje do wiersza Zbigniewa Herberta dedykowanego Żołnierzom Niezłomnym, Niepokornym, Wyklętym, walczącym o wolną Polskę.

Po raz pierwszy Bieg Tropem Wilczym odbył się w Zwoleniu. Uczestnicy pobiegli ulicami miasta dla upowszechnienia idei uczczenia pamięci Żołnierzy Wyklętych. Inicjatywa ta rozpoczęła projekt edukacyjny „Niezłomny Zwoleń” dla uczczenia 74. rocznicy Bitwy pod Zwoleniem, uznanej przez historyków największą bitwą podziemia niepodległościowego z armią sowiecką.

Jednym z działań w ramach projektu dla upamiętnienia bohaterskich żołnierzy będą wycieczki historyczne dla młodzieży szkolnej „Tropem Wyklętych”, w tym wytyczenie i oznakowanie ścieżek edukacyjnych związanych z podziemiem niepodległościowym po 1945 r. Projekt realizowany jest pod patronatem Instytutu Pamięci Narodowej, Fundacji ENEA, Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, parafii pw. św. Krzyża w Zwoleniu oraz lokalnych samorządów, instytucji i organizacji pozarządowych we współpracy z Nadleśnictwem Zwoleń.

Osoby z okolic Radomia uczestniczyły w biegu w leśnictwie Rajec na terenie Nadleśnictwa Radom, który został zorganizowany przez Stowarzyszenie „Biegiem Radom!” we współpracy z gminą Jastrzębia. Patronat nad imprezą objął Waldemar Trelka, starosta radomski. W organizację biegów włączyła się Mazowiecka Brygada Obrony Terytorialnej i Kozienickie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych. Każdy z uczestników pobiegł w koszulce z wizerunkiem wybranego bohatera.

Nadleśnictwo Jędrzejów również włączyło się w organizację wspominanego biegu. Został on zorganizowany w tym regionie po raz pierwszy. Bieg rozegrany został na dystansach 1963 m, 5 km i 10 km oraz dystansach 500 m i 1000 m dla dzieci. Trasy biegu wytyczono drogami leśnymi kompleksu „Gaj” w leśnictwie Lasków. Biuro zawodów zostało zlokalizowane nieprzypadkowo na terenie nieistniejącej już leśniczówki „Gaj”, miejscu symbolicznym zarówno dla leśników, jak i dla żołnierzy polskiego podziemia. To właśnie ta osada leśna służyła im, jako schronienie oraz miejsce kontaktów i spotkań. W latach 1939-1945 mieściła się tu kwatera dowództwa Obwodu Jędrzejów Służby Zwycięstwu Polski – Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej. W biegu uczestniczyło ok. 300 osób.

Bieg Tropem Wilczym w regionie odbył się także w innych miejscach. W biegu w Kielcach udział wzięli leśnicy z nadleśnictw Barycz, Daleszyce, Kielce i Skarżysko: Emilian Zając, Paweł Kosin, Michał Zdzymira i Wojciech Mazur. Pracownicy Nadleśnictwa Kozienice biegli także w Warszawie.

W biegu w Starachowicach, któremu patronowało Nadleśnictwo Starachowice, uczestniczyli leśnicy - Rafał Adamczyk, Radosław Kwiatkowski oraz Wojciech Mazur. Bieg odbył się na symbolicznym dystansie 1963 metry – był to bieg uliczny bez ograniczeń wiekowych oraz na dystansie głównym 10 km, od 16 lat, terenami leśnymi leśnictwa Majówka. Na starcie było ponad 300 uczestników.

29 lutego w ramach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych na leśnych trasach biegowych Nadleśnictwa Staszów, w pobliżu klasztoru pokamedulskiego w Rytwianach odbył się szósty Bieg Śladami „Mnicha” i „Zawieruchy”. Celem wydarzenia było upamiętnienie dwóch bohaterów: Ludwika Machalskiego i Jana Firmantego, którzy walczyli w staszowskim podziemiu niepodległościowym, ginąc w 1950 r. podczas obławy w golejowskich lasach. W ramach ich upamiętnienia uczestnicy przebiegli dwoma trasami – symboliczną na 1950 metrów oraz długości 10 kilometrów.