Stanowisko Ruchu Obrony Lasów

Stowarzyszenie Ruchu Obrony Lasów Polskich przesłało do Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska Komisji Europejskiej w Brukseli petycję w sprawie Puszczy Białowieskiej. Organizacje zrzeszone w stowarzyszeniu, podkreślają, że ochrona czynna powinna być podstawową formą ochrony przyrody w co najmniej 80 proc. puszczy.
12.06.2017

Stowarzyszenie Ruchu Obrony Lasów Polskich przesłało do Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska Komisji Europejskiej w Brukseli petycję w sprawie Puszczy Białowieskiej. Organizacje zrzeszone w stowarzyszeniu, podkreślają, że ochrona czynna powinna być podstawową formą ochrony przyrody w co najmniej 80 proc. puszczy.

Stanowisko opracowały organizacje społeczne zrzeszające miłośników lasu, lenników, przyrodników, naukowców. Przedstawione przez Komisję Europejską tezy w „Uzasadnionej opinii - uchybienie nr 2016/2072" na temat ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory na terenie Obszar Natura 2000 w Puszczy Białowieskiej nie są uprawnione.

Przyjmuje się, że tylko ochrona bierna jest podstawową, właściwą formą ochrony przyrody na tym terenie. Ochronę czynną dopuszcza się tylko incydentalnie. Stoimy na stanowisku, że ochrona czynna powinna być podstawową formą ochrony przyrody na obszarze co najmniej 80 proc. powierzchni Puszczy Białowieskiej. Wynika to z historii użytkowania Puszczy, degradacji przyrodniczej spowodowanej gradacją komika drukarza i zmianami antropogenicznymi w ciągu wieków, do których można zaliczyć potężne wyręby dokonane przez niemieckiego okupanta w czasie I Wojny Światowej oraz dewastacyjne wyręby związane z rabunkową  działalnością brytyjskiej firmy „Century”, której działalność została przerwana dzięki stanowczej postawie leśników.

Pobierz całe stanowisko Stowarzyszenia Ruchu Obrony Lasów Polskich

Puszcza Białowieska nie jest lasem pierwotnym, jest natomiast unikatowym w skali europejskiej wytworem hodowlanej aktywności leśników polskich, ich mądrej współpracy z naturą. Jest to główny powód stosowania ochrony czynnej, którą „Uzasadniona opinia - uchybienie nr 2016/2072" w całej rozciągłości neguje.  
Krytyka ta jest bezzasadna i nie jest oparta na merytorycznej wiedzy dotyczącej funkcjonowania i stabilności ekosystem6w leśnych w zmieniających się warunkach przyrodniczych i klimatycznych.

Forsowana ochrona bierna całego obszaru Puszczy Białowieskiej pogłębia procesy degradacji lasów puszczańskich i obniża poziom spełnianych przez nie funkcji. Trwała zdolność Puszczy do spełniania wielu pożądanych społecznie funkcji (w tym także ochrona siedlisk, gatunków wpisanych do unijnego programu Natura 2000) rozwijana może być wyłącznie przez prowadzenie na większości jej powierzchni celowych zabiegów hodowlanych.

Chcemy zwrócić uwagę, że podstawowym elementem siedlisk jest drzewostan, który wpływa na inne aspekty siedliska. Na terenie Puszczy Białowieskiej obserwuje się  drastyczne obniżenie bogactwa gatunkowego drzewostanów puszczańskich i różnorodności  przyrodniczej na poziomie wyznaczonych siedlisk przyrodniczych. Zniekształcona została struktura wiekowa drzewostanów. Brak jest młodego i średniego pokolenia większości gatunk6w drzew, oprócz grabu.

Badania prowadzone przez pracowników naukowych na najstarszych powierzchniach badawczych (od 1936 roku) zlokalizowanych w strefie ochrony ścisłej w Białowieskim Parku Narodowym wskazują, że dzisiejsza populacja dębu i sosny to około 40 proc. liczbowego stanu wyjściowego. Gatunki światłożądne, takie jak brzoza, stanowią 10 proc. stanu wyjściowego, a osika jest na granicy wyginięcia. Jesion zamierający w całej Europie, takie obniżył liczebność do 40proc.  stanu początkowego. Wiąz praktycznie już ustąpił, ustępuje też inny gatunek grądowy - klon. Komik dziesiątkuje populację świerka, który obecny był w drzewostanach puszczańskich przez tysiące lat, nawet w okresach ociepleń Ocienienie gleby przez graby nie pozwala dorastać innym gatunkom drzewiastym doprowadzając do powstania monokultur grabowych czasami na setki lat.

Presja hodowanej i dokarmianej w Puszczy zwierzyny dodatkowo redukuje młode pokolenia drzew. W pierwszej kolejności zgryzane są gatunki rzadkie, ustępujące. To również doprowadza do uproszczenia składów gatunkowych drzewostanów.

Podstawą dyskusji dotyczącej przyszłości Puszczy Białowieskiej jest pytanie, czy chcemy chronić procesy spontaniczne, które nie są naturalnymi w zmienionym środowisku przyrodniczym naszego kraju, czy chronić bogactwo przyrodnicze Puszczy?