Zimowa Szkoła Leśna po raz szósty
Przyrodniczych, społecznych i gospodarczych uwarunkowań oraz celów i metod hodowli lasu dotyczyła tegoroczna edycja Zimowej Szkoły Leśnej, której organizatorami są Instytut Badawczy Leśnictwa oraz Dyrekcja Generalna LP.
Tradycyjnie już odbyła się ona pod koniec marca gromadząc przedstawicieli władz resortowych, leśnych, naukowców, a także leśników-praktyków, w sumie 270 osób.
Podczas trzydniowego spotkania dyskutowano na temat politycznych aspektów hodowli lasu oraz jej ekologicznych uwarunkowań. Dużo czasu poświęcono tematyce gospodarczej, hodowli selekcyjnej oraz genetyce drzew leśnych. Nie zabrakło też kwestii dotyczących odnawiania i pielęgnowania lasu. Wśród prelegentów przeważali ci z trzech wiodących wydziałów leśnych: w Krakowie, Poznaniu i Warszawie, oraz z IBL. W tym roku ZSL gościła także naukowców z jednostek badawczych ze Szwajcarii, Niemiec, Węgier i Francji. Goście zagraniczni skupili się przede wszystkim na zagadnieniach hodowlanych związanych ze zmianami klimatu oraz zagadnieniach genetycznych.
- Hodowla lasu jest sztuką realizowania przez leśników leśnictwa wielofunkcyjnego – podkreślał Janusz Zaleski, wiceminister środowiska. - Jednak sposób jej prowadzenia zmienia się w czasie. Inne były jej cele, kiedy realizowane było leśnictwo surowcowe, a inne są teraz. Dlatego wszystkie kanony i zasady hodowlane muszą podlegać okresowej rewizji. Pozostaje do rozważenia kierunek i tempo tych zmian - mówił. Zdaniem Janusza Zaleskiego cele długookresowe nie powinny być zbyt często modyfikowane, co innego krótkofalowe. Te, podobnie jak metody hodowli lasu, należy dostosowywać do bieżącej sytuacji.
Dąb był tematem wystąpienia Janusza Dawidziuka, dyrektora BULiGL, który zwrócił uwagę na wyraźny wzrost jego udziału, co widać zwłaszcza w I klasie wieku. Analizując okres od 1978 r. do 2013 r. wyraźnie widać przy okazji, że spada udział sosny. Tymczasem dąb jest trudny w hodowli, wymaga grodzenia przed zwierzyną, ma długą kolej rębu i w młodszych klasach wieku nie zawsze znajduje nabywców. Bywają tez kłopoty z jego zdrowotnością. - A zatem, czy wprowadzanie znacznego udziału dębu, szczególnie na siedliskach BMśw i słabszych siedliskach LMśw jest wszędzie uzasadnione? W jakim stopniu brać pod uwagę spodziewane zmiany klimatu przy ustalaniu udziału dębu w odnowieniach? Czy nie jest ryzykowne zbytnie zmniejszanie udziału sosny, która jest gatunkiem o dużym zakresie tolerancji – pytał dyrektor Dawidziuk.
Podczas konferencji poruszano także tematy związane z metodami pozyskania drewna zwracając uwagę, że coraz większego znaczenia nabierają te najmniej inwazyjne. Brak instrukcji użytkowania lasu, a także obowiązujące u nas prawo zamówień publicznych stwarzają nie lada wyzwanie w tej kwestii, podkreślał dyrektor Leszek Banach z RDLP w Zielonej Górze. Dyskutowano nad przyrodniczymi i ekonomicznymi aspektami odnowień naturalnych i sztucznych. Dużo czasu poświęcono bazie nasiennej i hodowli selekcyjnej wskazując, że przyszłością badań w tym zakresie jest analiza DNA drzew leśnych. Dyskutowano także o celach i roli hodowli lasu obecnie i w przeszłości, o tym jaka jest rola lasów naturalnych jako wzorca dla lasów zagospodarowanych, a także o tym jaka jest przyszłość leśnictwa wielofunkcyjnego.
Gospodarka łowiecka zawsze była związana z hodowlą lasu, ale chyba nigdy tak bardzo jak dziś. W 2012 r. LP wydały na zabezpieczenie upraw leśnych przed zwierzyną 150 mln zł. Zbigniew Borowski z IBL i Janusz Mikoś z Nadleśnictwa Wejherowo przekonywali, że jednym z symptomów wzrostu liczebności jeleniowatych w ostatniej dekadzie jest 2,5 krotny wzrost nakładów na ochronę lasu przed zwierzyną.
Duża część prezentacji przedstawionych podczas Zimowej Szkoły Leśnej jest już dostępna na stronie internetowej IBL, natomiast referaty zostaną opublikowane w specjalnym wydawnictwie pokonferencyjnym.
Katarzyna Bielawska
Więcej w najnowszym numerze „Głosu Lasu”.
