Tradycja i nowoczesność. Dni Ochrony Środowiska

Wstępem do Dni Ochrony Środowiska była konferencja naukowa „Lasy dla Niepodległej”, którą zorganizowano pierwszego dnia. W sobotę z uczestnikami konferencji spotkał się prezydent Andrzej Duda.

Wydarzenie zostało objęte Patronatem Honorowym Prezydenta Andrzeja Dudy. Inicjatorem Dni Ochrony Środowiska było Ministerstwo Środowiska, a organizatorem Lasy Państwowe. Natomiast Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansował to wyjątkowe wydarzenie. 

– Leśnicy, ich poświęcenie i praca dla Polski, zawsze były splecione z historią kraju. Już 11 listopada 1918 roku leśnicy wspólnie z żołnierzami odbili gmach ministerstwa. Ojczyzna zawsze mogła liczyć, że staniecie na straży bezpieczeństwa i granic kraju. Zawsze byliście prężnie działającym środowiskiem, nieszczędzącym swojej krwi Ojczyźnie. Pielęgnujecie skarb, który ma ogromne znaczenie dla gospodarki kraju i przyszłych pokoleń. Dlatego prywatyzacja lasów znajdujących się pod państwa opieką byłaby tragedią dla naszego kraju. Dziękuję za służbę dla Rzeczpospolitej i dla polskich lasów – powiedział prezydent Andrzej Duda do zgromadzonych w Belwederze.

Podczas konferencji odczytano także listy od marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego oraz marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego.

Podczas spotkania nie tylko przywoływano ponad 90-letnią historię Lasów Państwowych, ale także omawiano znaczenie lasów dla społeczeństwa oraz gospodarki kraju.

Henryk Kowalczyk, minister środowiska, podczas otwarcia konferencji podkreślił, że historia Lasów wpisuje się w bolesne losy Rzeczpospolitej. – Lasy zajmują niemal 1/3 powierzchni kraju, a nie byłoby ich gdyby nie ofiarna praca leśników i wzorcowo prowadzona gospodarka leśna – powiedział minister Kowalczyk.

Andrzej Konieczny, dyrektor generalny Lasów Państwowych w swoim wystąpieniu podkreślił, że Lasy Państwowe łączą tradycję z nowoczesnością.

- W 1918 roku nie było spójnego modelu zarządzania zielonymi zasobami, Polacy otrzymali lasy zniszczone przez zaborców i wojenną zawieruchę  – podkreślił dyrektor generalny. – Dzisiaj Lasy Państwowe są doskonale zarządzane, a leśnicy od lat wypełniają zadania wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. Troszczymy się, aby były otwarte dla społeczeństwa, a jednocześnie dostarczały drewno, surowiec ekologiczny i odnawialny – powiedział dyrektor generalny.

Warto dodać, że od 1990 r. zużycie drewna w Polsce wzrosło ponad dwa razy, czyli do 1,1 m³. Dzięki rosnącym zasobom, co wielokrotnie zaznaczono w czasie konferencji, LP zwiększają podaż bez szkody dla trwałości lasów.

Polska, jak podkreśliła prof. Ewa Ratajczak z poznańskiego Instytutu Technologii Drewna, zajmuje 7. miejsce pod względem zasobów drewna. – W kraju działa aż 64 tys. podmioty zajmujące się przerobem drewna, ponad 40 proc. to firmy meblarskie, a ok. 10 proc. to celulozowo-papiernicze. Przemysł drzewny rocznie wypracowuje 2 proc. PKB - podkreśliła prof. Ratajczak.

U podstaw Lasów Państwowych, jak podkreślił Andrzej Konieczny, jest także zasada samofinansowania. Ma ona szczególnie duże znaczenie w czasie, kiedy LP muszą na nowo zagospodarować teren po klęsce.

Warto przypomnieć, że ubiegłoroczny huragan zniszczył aż 80 tys. ha lasów na terenie Pomorza, Kujaw i Wielkopolski. Obszar ten nadal jest porządkowany, ale jak zaznaczył Andrzej Konieczny, niedługo rozpocznie się jego odnawianie.

Wprawdzie, nawałnica z 2017 r. zniszczyła tysiące hektarów lasów, to lesistość kraju każdego roku rośnie. – Po wojnie lasy zajmowały jedynie 21 proc. Polski, dzięki pracy leśników dziś teren ten jest niemal 10 proc. większy  - przypomniał prof. Jacek Hilszczański, dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa. I dodał, że leśnictwo to także zachowanie zasobów przyrodniczych kraju. - Zmiany klimatu, gwałtowne zjawiska wymagają od leśników aktywnej ochrony przyrody – dodał.

Po konferencji w Amfiteatrze Łazienek Królewskich odbył się koncert muzyki inspirowanej lasem. Dla gości zgrała Orkiestra Reprezentacyjna Lasów Państwowych z Tucholi, natomiast jako drudzy na scenie pojawili się leśnicy z zespołu Leśna Brać, którzy wspólnie z The Woods zaprezentowali niecodzienne połączenie muzyki myśliwskiej i rockowego brzmienia.

Natomiast o tym, że nie tylko leśnicy dbają o środowisko, ale może to robić każdy z nas przekonywali organizatorzy podczas drugiego Dnia Ochrony Środowiska.

W trakcie wielkiego pikniku rodzinnego uczestnicy mogli zapoznać się z szeroką ofertą edukacyjną przygotowaną przez 28 wystawców.

Oferta przygotowana przez różne instytucje, cieszyła się wielkim zainteresowaniem. Dorośli i dzieci z wielkim zaangażowaniem wykonywali zadania, które przygotowali dla nich profesjonalni edukatorzy. Głównym wątkiem, o którym nie zapominali uczestnicy było nasze środowisko oraz to, w jaki sposób każdy z nas może się przyczynić do jego ochrony. Różne instytucje pokazywały proste prośrodowiskowe sztuczki, które każdy z nas może zrobić w domu.

Pasjonaci zbierania grzybów mieli okazję porozmawiać ze specjalistą grzyboznawstwa i mykologii, Justynem Kołkiem, który dawał praktyczne rady rozpoznawania grzybów w lesie pokazując je na świeżo zebranych okazach. O miodzie, wosku i innych produktach pszczelich można było porozmawiać na stoiskach przygotowanych przez pszczelarza oraz Lasów Państwowych.

Nie zabrakło również przedstawicieli organizacji zrzeszających pasjonatów bushcraftu, którzy opowiadali o swojej pasji, dawali wskazówki jak przygotować się na leśną wyprawę oraz uczyli jak rozpalić ogień bez użycia zapałek. Rozpalanie ognia szczególnie fascynowało odwiedzających, nie tylko tych najmłodszych.

Z kolei na stanowisku Banku Ochrony Środowiska można było porozmawiać o tym, jak gospodarować finansami w zgodzie ze środowiskiem oraz zapoznać się z ofertami banku.

Biuro Urządzania i Geodezji Leśnej tłumaczyło odwiedzającym w jaki sposób działa Bank Danych o Lasach oraz jak można z niego skorzystać. Tutaj dorośli mogli zobaczyć otaczający ich las z innej strony, zapisany w liczbach, które pomagali rozszyfrowywać eksperci. Dla najmłodszych przygotowano stanowisko, na którym można było dokonać pomiaru drzewa.

W bogatej ofercie edukacyjnej znalazło się miejsce dla majsterkowiczów, którzy na stoisku Robin Wood mogli dowiedzieć się jak wykorzystać niepotrzebne drewno oraz mogli skonstruować własną podstawkę na telefon z własnoręcznie wypalanym wzorem.

Ministerstwo Środowiska przygotowało dla odwiedzających rośliny doniczkowe, które w mieszkaniu mogą służyć jako swoisty filtr powietrza, jednak wcześniej chętni musieli wykonać biżuterię lub inną ozdobę z przyjaznych środowisku elementów, lub wykonać własny unikalny wzór na torbie lnianej. O zwierzętach oraz roli łowiectwa w ochronie przyrody można było porozmawiać na stoisku Polskiego Związku łowieckiego.

Uczestnicy mogli bliżej zapoznać się z lasem na stoiskach aż siedem leśnych kompleksów promocyjnych, na których leśnicy przybliżali im swoją pracę. Stoiska nastawione były na poznawanie lasu przez doświadczenie. I tak można było tutaj posłuchać, dotknąć, a nawet posmakować lasu. Dla zuchwałych przygotowano miejsce do przerzynki drewna, wbijania gwoździ w pnie o różnej twardości.

Specjałów z lasu można było skosztować na stoisku projektu Dobre z Lasu. Smakosze mogli spróbować m.in. burgerów czy karkówki z dzika. Dziczyzna, jak wyjaśniają dietetycy i specjaliści ds. żywienia, m.in. zawiera mniej cholesterolu oraz więcej witamin z grupy B, potasu, fosforu, cynku, magnezu, a przede wszystkim żelaza. Jest to produkt mniej kaloryczny, a więc bardziej dietetyczny.

Ciekawym miejscem, w którym uczestnicy zmagali się w rozpoznawaniu nasion rodzimych drzew, było stoisko Leśnego Banku Genów w Kostrzycy. Jak się okazuje, odwiedzającym całkiem nieźle szło rozpoznawanie gatunków, co wcale nie było takie proste. Natomiast ci, którzy w lesie cenią sobie piękno natury odwiedzali stoisko Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie.

Na takim spotkaniu nie mogło zabraknąć parków narodowych. W niedzielę o perełkach przyrodniczych jakie można zobaczyć na ich terenie opowiadali edukatorzy oraz pracownicy wszystkich, czyli 23 parków (aktualnie w Polsce parki narodowe zajmują powierzchnię ponad 317 tys. ha). Odwiedzający Łazienki chętnie słuchali na temat tych chronionych obszarów.

Warto dodać, że organizatorów Dni Ochrony Środowiska wspierało kilkunastu wolontariuszy, byli to studenci Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

Duża frekwencja odwiedzających pokazuje, że środowisko nie jest nam obojętne. Szczególnie satysfakcjonujące, jak zauważyli edukatorzy  jest to, że tematy ochrony przyrody ciekawią również młodsze pokolenie, a wiedza na temat ochrony środowiska jest coraz lepsza. Takie wydarzenia w ciekawy i przystępny sposób przekazują wiedzę szerokiemu gronu odbiorców.