Owce i leśnicy dla ochrony przyrody
Stado owiec czarnogłówek pasących się w siedlisku Natura 2000 w Nadleśnictwie Pińczów (RDLP w Radomiu) to działania prowadzone w ramach czynnej ochrony cennych obszarów.
Ochrona przyrody przez działanie, to jedyne wyjście, aby zachować priorytetowe siedlisko Natura 2000, jakim jest świetlista dąbrowa (Potentillo albae-Quercetum), niewiele zbiorowisk jest tak bogatych w gatunki roślin. Właśnie wypas owiec w tej „botanicznej bombie” jest częścią projektu LIFE+.
Wypas w Nadleśnictwie Pińczów prowadzony jest na 7,7 ha, a owce zakupione zostały w ramach wspomnianego projektu LIFE+ „Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych na Ponidziu” realizowanego przez województwo świętokrzyskie, a konkretnie Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. Współbeneficjentem są Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Pińczów.
W maju spotkał się tzw. Komitet Sterujący projektem, którego członkami są również leśnicy.
Baca zajmujący się stadem potwierdził, że owce mają się świetnie. Na dowód podaje liczby, w tym roku podwoiła się ich liczba, na świat przyszło aż 34 jagniąt.
Czarnogłówki to jedna z tzw. prymitywnych ras, odpornych na warunki zewnętrzne. Owce te dobrze czują się w lesie, są nieduże i dają niewiele wełny, ale są odporne i mało wybredne żywieniowo, lepiej wykorzystują paszę gorszej jakości, ponadto są płochliwe i bardzo czujne.
Na terenie, gdzie przybywają zwierzęta także zanotowano pozytywne zmiany. Z badań naukowców wynika, że roślin jest więcej. To efekt działań czarnogłówek i leśników, ponieważ w ramach projektu wycięli część drzew i podszytu, dzięki czemu poprawiły się odpowiednie warunki świetlne.
Inne działania w ramach projektu to wypas na murawach kserotermicznych (53,8 ha), plantacja nasienna rzadkich roślin, działania związane z edukacją i turystyką, uprzątanie terenu muraw ze śmieci oraz monitoring przyrodniczy. Ważny efekt to utrzymanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego Ponidzia oraz rozwój tzw. turystyki wiejskiej.
Świetlista dąbrowa jest to połączenie ciepło- i światłolubnych roślin łąkowych i leśnych, ale utrzymuje się tylko, gdy w lesie ma miejsce wypas zwierząt. W dawnych latach wcale nie taka rzadkość (obecnie poza działaniami ochronnymi niedozwolony).
Ciepłolubne dąbrowy to siedlisko, które powstało na terenie Nadleśnictwa Pińczów ze względu na to, że tutejsze gleby są zasobne w węglan wapnia oraz w przeszłości w okresie międzywojennym prowadzony był tu wypas zwierząt. Ponieważ jest to siedlisko, którego istnienie warunkuje gospodarka rolna i leśna, aby je chronić konieczna jest ingerencja człowieka. Bez niej siedlisko przekształci się w grąd.
Projekt LIFE+ jest prowadzony na terenie trzech obszarów Natura 2000: Ostoi Nidziańskiej, Kozubowskiej i Stawiany od czerwca 2014 r. do grudnia 2018 r. Jego ogólna wartość to ponad 5 mln 283 tys. zł.
W przygotowaniu jest jednak kolejna inicjatywa dotycząca Ponidzia, do której zaproszono leśników – tym razem projekt LIFE będzie dotyczył renaturyzacji śródlądowej rzeki delty Nidy
Partnerami projektu są: Urząd Miasta i Gminy w Pińczowie, Urzędy Gminy w Kijach, Wiślicy, Złotej i Nowym Korczynie, Starostwa Powiatowe w Busku-Zdroju i Pińczowie, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Kielcach, Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody, Lokalna Grupa Działania „Słoneczny Lider”, Lokalna Grupa Działania Ponidzie, Stowarzyszenie Turystyczno-Agroturystyczne Ponidzie.
