Pszczoły posilą się też na drzewach
Zanim w pełni rozkwitną łąki i drzewa owocowe, pszczoły oraz trzmiele zbierają pyłek z leśnych drzew i krzewów, które zapewniają pokarm owadom.
Z roku na rok zwiększa się nie tylko lesistość naszego kraju, ale i udział gatunków liściastych wchodzących w skład tzw. domieszek biocenotycznych. Liściaste gatunki podnoszą odporności całego ekosystemu leśnego oraz pozytywnie wpływają na warunki bytowania zwierząt, również pszczołowatych. Runo leśne oferuje ogromną ilość roślin miododajnych. Pokarm leśnym zapylaczom zapewniają także leśne drzewa i krzewy.
Szczególnie cenne są te najwcześniej rozwijające kwiatostan, gdyż w okresie wczesnowiosennym w warstwie runa nie ma wystarczająco dużo roślin miododajnych. Po zimie, gdy pszczołowate rozpoczynają swoją aktywność, zbierają pyłek z kwiatostanów leszczyny, kwitnącej już od lutego, następnie z olszy szarej i wierzb. W kwietniu owady oblatują czeremchę, dziką jabłoń, wiśnię ptasią, porzeczkę czarną, klon oraz śliwę tarninę.
Leśne zapylacze są szczególnie związane z roślinami owadopylnymi, jednak w razie ich niedoboru mogą zebrać pyłek roślin wiatropylnych.
W maju odwiedzają kwiaty berberysu, malin, jawora, jarzębiny, kruszyny i głogów. W czerwcu pszczoły zbierają nektar oraz pyłek z żurawiny błotnej i bardzo cennej, pod względem wydajności miodowej, lipy drobnolistnej. W sierpniu kwitną jeszcze niektóre z wcześniej wymienionych gatunków drzew i krzewów, jednak w miarę skracania się dnia, obniżania temperatur i kurczącej się bazy pokarmowej, aktywność pszczołowatych maleje i sprowadza się głównie do przygotowania do zimowania.
Pszczoły nie gardzą także drzewami iglastymi, z których pozyskują spadź, czyli wydalinę innych owadów, m.in. mszyc. Występuje ona w formie kropel na igłach i gałęziach sosny, świerka, modrzewia oraz jodły. Miód spadziowy jest szczególnie pożądany ze względu na swoje właściwości lecznicze.
Rodzajów miodu jest mnóstwo. Zależą głównie od roślin, z których zebrany został nektar i pyłek. Pszczoły oblatujące lasy i łąki śródleśne produkują m.in. miód wrzosowy i malinowy. Niektóre miody są tak wyjątkowe, że są wpisywane na listę produktów tradycyjnych. Tak jak ten z lasów regionu Puszczy Białowieskiej, z której wywodzi się rzadki miód Lipiec białowieski, w 2005 r. został wpisany na listę produktów tradycyjnych województwa podlaskiego.
Drzewa i krzewy są nie tylko źródłem pokarmu, ale i też dogodnym miejscem na założenie gniazda. Zróżnicowana struktura drzewostanu sprawia, że pszczoły bez problemu znajdują miejsce na gniazdo. Jednak preferencje pszczół są różne. Te żyjące w rojach zasiedlają dorodne pnie, natomiast część pszczół samotnic zakłada gniazda w pustych łodygach i w drewnie, które posiada odpowiednie szczeliny i otwory, np. opuszczone chodniki owadzie.
Pnie, zwłaszcza sosnowe, są wykorzystywane przez bartników. Powstają z nich barcie i kłody bartne, do których wprowadzane zostają rodziny pszczele. Wiele nadleśnictw czynnie bierze udział w licznych programach mających na celu przywrócenie tradycyjnego bartnictwa w polskich lasach.
O krzewach, które mogą przyciągnąć pszczoły w ,,Krzewmy krzewy”
Leśną bazę pożytkową doceniają także pszczelarze. Wielu z nich przywozi swoje pasieki do lasu, gdzie ich podopieczne mogą korzystać z dobrodziejstw lasu. Zasady lokalizowania pasiek na terenach leśnych określa rozporządzenie Ministra Środowiska z 28 grudnia 1998 r.
Od 2006 r. działa Stowarzyszenie Pszczelarzy Regionu Puszczy Białowieskiej w Hajnówce zajmujące się wspieraniem i promocją pszczelarstwa.
Podstawowym warunkiem występowania pszczół w danym środowisku jest dostępność pyłku i nektaru. Wystarczy zadbać, aby w ogródkach, działkach i balkonach nie zabrakło roślin miododajnych.
