Prehistoryczne kopalnie wraz z lasami bliżej UNESCO
Prehistoryczne tereny górnictwa krzemienia wraz z fragmentami lasu Nadleśnictwa Ostrowiec Świętokrzyski (RDLP w Radomiu) mają szansę znaleźć się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Unikatowość terenu kopalń krzemienia pasiastego w Krzemionkach wynika zarówno z wielkości tego obiektu, dobrze widocznego krajobrazu pokopalnianego na dużej przestrzeni, oraz znakomicie zachowanej architektury podziemi sprzed około 5 tys. lat.
Tam też do dziś przetrwały, nieznane z innych tego typu obiektów na świecie, podziemne struktury kopalń komorowych z licznymi śladami precyzyjnie prowadzonej gospodarki górniczej. Zespół kopalń krzemionkowskich jest znakomitym przykładem prawiekowej myśli technicznej.
W trzydniowej wizycie, która trwała od 25 do 27 września, wzięła udział ekspertka Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS Helen Collet. Przedstawicielka rady oceniała wniosek o wpis krzemionkowskiego regionu prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.
W spotkaniu wzięli także udział przedstawiciele RDLP w Radomiu, gdyż część terenów zgłoszonych we wniosku o wpis na listę UNESCO znajduje się na gruntach zarządzanych przez Lasy Państwowe.
Aktualnie toczą się prace nad planem zarządzania tym obiektem. Działania są koordynowane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Muzeum Archeologiczne i Rezerwat w Krzemionkach. Wyniki prac będą znane w ciągu najbliższych kilku tygodni. Lasy Państwowe są aktywnym uczestnikiem konsultacji na wszystkich etapach tworzenia planu.
Przedstawicielka Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków przygotuje również raport, który na początku przyszłego roku trafi pod obrady panelu ICOMOS. Decyzja w sprawie ewentualnego wpisania krzemionkowskiego regionu prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego na Listę UNESCO zostanie podjęta na spotkaniu komitetu światowego dziedzictwa, które odbędzie się w połowie 2019 r.
Na terenie innego radomskiego nadleśnictwa znajduje się kolejne miejsce związane z wydobyciem i obróbką krzemieni, tym razem czekoladowych. W leśnej szkółce w Orońsku (Nadleśnictwo Radom) jest stanowisko archeologiczne, będące częścią „kopalni orońskich” – punktów eksploatacji krzemienia w Orońsku, Guzowie i Chronowie. Pierwsze informacje o nich pochodziły z lat 20. XX wieku od archeologa Stefana Krukowskiego.
Od kilku lat prace badawcze prowadzą tu naukowcy pod kierunkiem Katarzyny Kerneder-Gubały z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. Badania w Orońsku to część projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki „Wydobywanie i przetwórstwo krzemienia czekoladowego w północno-zachodniej strefie jego złóż w oparciu o nieinwazyjne i sondażowe badania archeologiczne i geofizyczne”. Badania odbywają się we współpracy z lokalną społecznością, w tym leśnikami z Nadleśnictwa Radom.
