Nie ma wrzosu bez ognia

Mija pół roku od pierwszego w Polsce, przeprowadzonego w sposób kontrolowany, wypalania suchych wrzosowisk. Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej IBL opublikowało pierwsze wyniki obserwacji.
26.10.2015 | Ryszard Szczygieł, Mirosław Kwiatkowski, Bartłomiej Kołakowski Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej IBL, Ryszard Szczygieł, Mirosław Kwiatkowski, Bartłomiej Kołakowski Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej IBL

Mija pół roku od pierwszego w Polsce, przeprowadzonego w sposób kontrolowany, wypalania suchych wrzosowisk. Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej IBL opublikowało pierwsze wyniki obserwacji.

W połowie marca tego roku wypalono w sposób kontrolowany ok. 5 ha suchych wrzosowisk, które znajdują się na terenie dawnego poligonu w Nadleśnictwie Przemków. Obszar ten jest jednym z siedlisk Natura 2000. Celem eksperymentu było zastosowanie wypalania, jako metody ochrony czynnej wrzosowisk, które wymagają wypalania jako czynnika kształtującego jego dalszy rozwój, zachowanie właściwej struktury i funkcji. Kontrolowany pożar trwał 80 minut i strawił będący już w fazie degeneracji wrzos oraz nalot sosnowy.

Więcej na stronie Instytutu Badawczego Leśnictwa.

Służba leśna i naukowcy cały czas prowadzą obserwację regeneracji wrzosowiska. Monitoring przyrodniczy na wrzosowisku jest prowadzony przez Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej Lasu IBL.

Obszar pożarzyska już pokrywa młode pokolenie wrzosu, które szybko się regeneruje. Zniszczone przez ogień samosiewy sosny nie będą przeszkadzały w jego odradzaniu. Kwitnący młody wrzos wabi pszczoły. Świeża trawa jest zgryzana przez zwierzynę, której liczne ślady są widocznie na pożarzysku. Zaobserwowano także na jego obrzeżu ślady wilków, a podczas jednej z wizji terenowych obecność ptasich drapieżników.

Z przeprowadzonych obserwacji wynika, że na wrzosowisko szybko wraca życie biologiczne, kontrolowane wypalanie nie wywołało zdecydowanie ujemnych skutków. Natomiast wpłynęło na przywrócenie struktury i funkcji obszaru porośniętego krzewinkami.

W raporcie z badań, który będzie opublikowany, zostaną opisane efekty stosowania wypalania. Wnioski będą również zawierały informacje, co do stosowania ognia w określonych warunkach siedliskowych. Analiza może stworzyć podstawy do opracowania zasad stosowania wypalania w ochronie przyrody i gospodarce leśnej, które są często stosowane w Ameryce Północnej i Skandynawii.

Podczas marcowego eksperymentu zademonstrowano służbom ratowniczym zasady i techniki użycia ognia, jako sposobu, który może być wykorzystywany w prowadzeniu działań ratowniczo-gaśniczych. Doświadczenie zostało przygotowane we współpracy Lasów Państwowych, Państwowej Straży Pożarnej pod nadzorem merytorycznym Instytutu Badawczego Leśnictwa, wspomaganego przez ekspertów zagranicznych z Niemiec, Hiszpanii i Szwecji. Zabezpieczenie przeciwpożarowe terenu, na którym przeprowadzono wypalanie, zapewniały jednostki PSP z województwa dolnośląskiego, według wcześniej opracowanego planu.