Lasy Państwowe zaczęły pszczeli projekt

20 maja po raz pierwszy będzie obchodzony Światowy Dzień Pszczół ustanowiony przez ONZ. Także w tym roku Lasy Państwowe rozpoczęły nowy projekt „Pszczoły wracają do lasu”.
18.05.2018

20 maja po raz pierwszy będzie obchodzony Światowy Dzień Pszczół ustanowiony przez ONZ. Także w tym roku Lasy Państwowe rozpoczęły nowy projekt „Pszczoły wracają do lasu”.

W projekcie wezmą udział 104 pasieki prowadzone przez leśników-pszczelarzy na terenie całej Polski. Przez najbliższe dwa lata będzie monitorowany stan środowiska leśnego, wszelkie zebrane informacje posłużą do przeprowadzenia korzystnych dla pszczół zmian.

Następnie zostaną przygotowane zalecenia do instrukcji regulującej gospodarkę leśną w zakresie ochrony pszczołowatych, ze szczególnym uwzględnieniem pszczoły miodnej (Apis mellifera).

Wybrane do projektu pasieki zostały wyposażone w specjalne wagi, które codziennie zbierają i przekazują bieżące informacje o stanie danego ula.

Porównując wagi ula z poszczególnych godzin lub dni otrzymywana jest różnica „in plus”, wykazany jest przyrost masy ula powodowany pobieraniem pyłków roślinnych bądź nektaru z kwitnących określonych roślin i korzystnymi warunkami pogodowymi, lub  „in minus”, czyli spadek masy ula, a  więc zużywanie zapasów ula zgromadzonych wcześniej.

Uzyskane w ten sposób dane wraz z informacjami dotyczącymi okresów kwitnienia roślin (stanowiących bazę pokarmową pszczołowatych) posłużą do zdiagnozowania okresów niedoborów pokarmu w różnych rodzajach środowisk leśnych.

Będzie to stanowić podstawę do określenia potencjału miododajnego lasów i racjonalnego ich wykorzystania, z uwzględnieniem potrzeb wielu innych gatunków pszczołowatych.

Należy przypomnieć, że nie po raz pierwszy leśnicy angażują się w „pszczeli” projekt. Kilka lat temu na terenie lasów rozpoczęto program „Tradycyjne bartnictwo ratunkiem dzikich pszczół w lasach”. Był on realizowany w ramach trzech leśnych kompleksów promocyjnych: „Puszcza Białowieska” (reprezentowanego przez Nadleśnictwo Browsk), „Puszcza Knyszyńska” (Nadleśnictwo Supraśl), „Lasy Mazurskie” (Nadleśnictwo Maskulińskie) oraz Nadleśnictwa Augustów. Do współpracy zaproszono również Pracownię Pszczelnictwa SGGW, aby osoby z uczelni zapewnili opiekę naukową.


W ramach projektu polscy leśnicy uczyli się od baszkirskich kolegów, jak wykonać barć. Później Baszkirzy gościli w Polsce, służąc fachową wiedzą i pomocą. Projekt zakładał, że na terenie każdego z czterech nadleśnictw powstaną po dwie barcie i trzy kłody bartne. W sumie pojawiło się ich więcej, bo 35, najwięcej na terenie Nadleśnictwa Augustów.

Wspomniany na początku Światowy Dzień Pszczół ustanowiony przez ONZ, to inicjatywa Słowenii, która nie tylko chciała podkreślić znaczenie pszczół dla pozyskiwania żywności, ale także zwracała uwagę na stosowanie pestycydów w rolnictwie, które zabiją te pożyteczne owady.

Opryski są szczególnie niebezpieczne w okresie wiosennym, kiedy kwitną drzewa owocowe. Pszczoły potrafią aktywnie przynosić pokarm w promieniu do 1,5 km od ula. Jeżeli decydujemy się na opryski, to należy pamiętać o przestrzeganiu pewnych zasad.

Opryski powinno się wykonywać w godzinach przedwieczornych, kiedy  loty pszczół już ustają (w kwietniu/maju po godz. 20). Jest to ważne, gdyż często rolnicy lub sadownicy opryskując niekwitnące rośliny gospodarskie, zapominając o chwastach, które odwiedzają pszczoły, np. mniszki lekarskie, pod jeszcze niekwitnącymi jabłoniami. Nawet oprysk środkami grzybobójczymi może być szkodliwy, gdyż zmieni zapach pszczoły, a strażniczki przy wejściu chronią ul przed intruzami z „obcym zapachem”.

Na poszukiwanie surowców do produkcji miodu najpierw wyrusza zwiadowczyni. Gdy namierzy rośliny nektarodajne, po powrocie do ula wykonuje taniec informujący o kierunku lotu, ilości i jakości pożytku. Następnie do pracy przystępują pszczoły zbieraczki, które pobierają nektar do specjalnego zbiorniczka zwanego wolem miodowym.

W ulu przekazują go pszczołom robotnicom – te składają nektar w komórkach plastra, czyli w tzw. nakropie. Pszczoły, niczym miodosytnicy, przenoszą nakrop z jednej komórki plastra do drugiej, wzbogacając go w enzymy. Tak powstaje miód. Kiedy jest już dojrzały, robotnice pokrywają komórki cienką woskową warstwą – zasklepem, który chroni miód przed wilgocią, zepsuciem i zanieczyszczeniami. 


Warto pamiętać, że pszczoły zapylają aż 77 proc. gatunków roślin, z których są wytwarzane produkty spożywcze roślinnego pochodzenia. Z Programu Środowiskowego ONZ (UNEP, United Nations Environment Programme) wynika, że 84 proc. z 264 gatunków roślin uprawianych w Europie wymaga zapylania przez owady, głównie pszczoły, mało tego,wyłącznie te ostatnie zapylają 90 proc. roślin nieuprawnych.